كلیسای سنت باسیل، نماد تاریخی روسیه
كلیسای سنت باسیل یكی از نمادهای كشور روسیه به حساب می‌آید كه با قدمتی بالغ بر 450 سال، در میدان سرخ مسكو واقع شده است. كلیسای جامع «سنت باسیل» به‌عنوان یكی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی روسیه، به دستور «ایوان چهارم» مشهور به "ایوان مخوف" به عنوان نمادی از فتح خانات قزان (دولت تاتار قرون وسطایی) و برای تشكر به خاطر شكست قوم سپاهیان جنگجوی مغول ساخته شد.
كلیسای جامع سنت باسیل، نماد تاریخی روسیه
زمان ساخت كلیسای سنت باسیل
اگرچه در برخی منابع سال ساخت بنای تاریخی كلیسای سنت باسیل، 1561 میلادی عنوان شده است، اما تاریخ دقیقی درباره زمان ساخت این كلیسا توسط مورخان روس ثبت نشده و همین امر باعث می‌شود برای تخمین زمان ساخت این كلیسا از چوب و سنگ، به داستان‌ها متوسل شویم. بر اساس یكی از این نوشته‌ها، هنگامی كه «ایوان مخوف» از اردوهای مغولان قزان بازمی‌گردد، دستور ساخت كلیسایی با سه ساختمان شامل هفت گنبد را می‌دهد كه در محل كنونی آن در دماغه‌ی مسكو قرار داشت.
نخستین نشانه‌های قابل‌اعتماد مبنی بر ساخت كلیسایی با نام "شفاعت باكره مقدس" كه اكنون با نام "كلیسای سنت باسیل" شناخته می‌شود، به پاییز 1554 بازمی‌گردد. طبق تحقیقات، بنای اولیه این ساختمان از چوب ساخته شده بود، اما شش ماه بعد از پایان ساخت این كلیسا، در بهار 1555 میلادی، دستور ساخت كلیسایی از سنگ داده شد كه ساخت آن تا سال 1561 ادامه داشت.
كلیسای سنت باسیل از عجایب هفتگانه روسیه
بر اساس این روایت، دو معمار روس به نام "بارما" و "پوستنیك" بنای كلیسای سنت باسیل را برای نخستین‌بار ساختند، اما در برخی نوشته‌های دیگر ادعا شده هر دوی این معماران در واقع یكی بودند. بر اساس این روایت، ایوان مخوف پس از اتمام كار ساختمان كلیسای سنت باسیل چشم این معماران را از كاسه درآورد، چرا كه نتوانسته بودند بنایی زیباتر طراحی كنند كه البته به نظر می‌رسد این تنها یك افسانه و به دور از واقعیت باشد.
ساخت كلیسای سنت باسیل تنها شش سال طول كشید و كار ساخت آن فقط در طول ماه‌های گرم انجام می‌شده است. بنای این كلیسا از آجر ساخته شده و زیر بنای آن، زیر زمین و برخی بخش‌های دیگر از سنگ سفید ساخته شده است.
در برخی منابع سال ساخت بنای تاریخی كلیسای سنت باسیل، 1561 میلادی عنوان شده است
ساخت كلیسای سنت باسیل در پاییز 1559 تقریبا به اتمام رسید كه این تاریخ مقارن بود با جشن شفاعت حضرت مریم (س) كه در آن تمام كلیساها، حتی كلیساهای نیمه‌تمام تقدیس می‌شدند. طی این جشن هر كلیسا نام یكی از مقدسین را به خود می‌گرفت و به این ترتیب نام كلیسای جامع جنوبی، "سنت ترتینه" نام گرفت.
محققان نظریه‌های مختلفی برای علت این نامگذاری مطرح كردند. یكی از آنها وجود كلیسایی چوبی تا سال 1554 در همان مكان بود كه به افتخار فتح شهر مغولان و شكست سپاه قزان ساخته شده بود كه "سنت ترتینه" نام داشت. بنابراین یكی از بناهای كلیسای جامع جایگزین آن باید "سنت ترتینه" را به عنوان نام خود می‌پذیرفت.
چهار گنبد كلیسای سنت باسیل نام خود را از مقدسینی گرفتند كه در جنگ با قزان‌ها شجاعت به خرج داده بودند. "سپرین و جاستین"، "گریگوری" (روشنفكر بزرگ ارمنی)، الكساندر سیوریسكی و پیشگامان قسطنطنیه (با نام‌های الكساندر، جین و پاول) مقدسانی بودند كه نام‌شان بر این چهار بنا گذاشته شد.
عكس های كلیسای سنت باسیل
سه محراب دیگر نیز به نام دو تن از امپراطوران روسیه و جشن نزول خداوند بر اورشلیم نامگذاری شد. اما ساختمان اصلی كلیسای سنت باسیل با نام "شفاعت مریم مقدس" برای شكرگزاری پیروزی در جنگ با قزان‌ها نامگذاری شد كه محراب‌های دیگر كلیسا نیز امروز با همین نام شناخته می‌شوند. در نوشته‌های مربوط به كلیسای سنت باسیل اشاره شده كه بنای آن در كنار دره واقع شده است؛ درهای كه امروز اثری از آن در كنار كلیسا دیده نمی‌شود. این دره در كناره‌های دیواره كاخ كرملین برای دفاع از این قلعه با عمق زیاد و عرض وسیع كنده شده بود كه سال 1813 پر می‌شود.
بخش های كلیسای جامع سنت باسیل
كلیسای جامع "سنت باسیل" یك نقشه اصلی شامل 9 كلیسا دارد كه بر روی یك پایه ساخته شده و همگی به كلیسای اصلی مرتبط می‌شوند. كلیسای اصلی سنت باسیل به یك خیمه بلند منتهی می‌شود و 9 كلیسای كوچك دیگر توسط گنبدهای كوچك از یكدیگر متمایز هستند. كلیسای سنت باسیل به طور كلی شامل هشت گنبد به‌علاوه‌ی یك گنبد كوچك در جنوب كلیسای اصلی می‌شود.
تصاویر كلیسای سنت باسیل
بازسازی كلیسای سنت باسیل
در پایان ساخت كلیسای سنگی، برای محافظت از كلیسا در برابر اثرات جوی و جلوگیری از خرابی مصالح، تمام دیوارهای آن با رنگ‌های قرمز و سفید پوشانده شد. اما پوشش اولیه دیواره‌ها و گنبد این ساختمان نامشخص است؛ زیرا این پوشش سال 1595 طی یك آتش‌سوزی از بین رفت.
بنای كلیسای جامع سنت باسیل كه بارها گرفتار آتش شده بود، در نیمه دوم قرن هفدهم بازسازی و سقف چوبی آن با آجرهای قوس‌دار جایگزین شد. در همین زمان، نقش‌های رنگارنگ نیز بر دیوار اتاق‌ها، راهروها و دیواره‌های خارجی كلیسا نقش بست.
سال 1683 نیز سقف‌های این كلیسای سنت باسیل بار دیگر كاشی‌كاری شد. حروف زردرنگ نقش بسته بر كاشی‌های آبی پررنگ بر دیوارها گویای داستان ساخت و بازسازی كلیسای "سنت باسیل" هستند، اما این نوشته‌ها یك قرن بعد طی یك مرمت از بین رفت. ناقوس كلیسا در سال 1680 با دو ناقوس جدید جایگزین شد.
كلیسای سنت باسیل از جاذبه های گردشگری روسیه
كلیسای سنت باسیل در سال 1737 باردیگر در چنگ آتش اسیر شد و حدود نیم‌قرن بعد بار دیگر مورد بازسازی قرار گرفت كه این بار تغییراتی اساسی در ساختمان آن به وجود آمد؛ تا آنجا كه نام برخی بناهای آن نیز تغییر كرد.
در جریان جنگ جهانی اول، توپخانه ارتش فرانسه دستور تخریب كلیسای "سنت باسیل" را دریافت كرد. در همین زمان این كلیسا توسط ارتش ناپلئون تماما غارت شده بود. اما به محض اتمام جنگ، باردیگر مهندسان شروع به بازسازی بنای ویران شده كلیسا كردند.
نمای داخلی كلیسای سنت باسیل
كلیسای سنت باسیل یكی از عجایب هفتگانه روسیه
در سال 1928 كلیسای سنت باسیل به عنوان یكی از آثار بزرگ ملی و جهانی تحت حمایت دولت روسیه درآمد. چند دهه بعد (1991) درهای كلیسای سنت باسیل به روی بازدیدكنندگان باز شد اما نه به عنوان مكانی برای عبادت، بلكه به عنوان یك موزه تاریخی كه تا به امروز نیز تقریبا به همین شكل باقی مانده است.
از سال 1920 تا به امروز بنای كلیسای سنت باسیل و موزه تاریخی چهار بار ترمیم شده كه هر كدام تغییرات زیادی در آن به وجود آورد. اما سال 1990 در تاریخچه این كلیسا سالی مهم و برجسته است. در این سال كلیسای سنت باسیل در یونسكو ثبت جهانی و پس از آن در سال 2007 به عنوان یكی از عجایب هفتگانه روسیه نامگذاری شد.