خانكندی یكی از روستاهای استان اردبیل است كه در بخش مركزی شهرستان گرمی در مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شدهاست.
روستای خانكندی در عرض جغرافیایی ۳۸٫۵۵ درجه شمالی و طول جغرافیایی ۴۸٫۰۳ شرقی در بخش مركزی شهرستان گرمی استان اردبیل درمجاورت روستاهای لسگه درق و عزیزلو و روستای تولون و در دامنه كوه قبلهداشی از قلههای رشته كوه صلوات داغی قرار گرفتهاست. از دیگر قلههای مرتفع این رشته كوه در این منطقه میتوان قولاداشی (قولیداشی) را نام برد.
(خان كندی)
جاذبههای گردشگری
روستای خانكندی بدلیل واقع شدن در دامنه كوه قبله داشی دارای مراتع سرسبز و پوشیده از انواع رستنیها و گیاهان دارویی و گلهای رنگارنگ و بركه هاو چشمههای آب سرد خودجوش مسكن اعصاب و روان و جویبارهای جاری بوده كه همه ساله پذیرای میهمانان و گردشگران از اقصی نقاط كشور میباشد كه برای گذراندن تعطیلات و استراحت به خانكندی سفر مینمایند .
(خان كندی گلزار شهدای روستای خان كندی)
خان بولاغی
خان بولاغی چشمه آبی خودجوش(آرتزین) با دبی ۳ لیتر بر ثانیه كه در جنوب روستای خان كندی شهرستان گرمی مغان و در بالادست روستا واقع شده است.دمای آب این چشمه در تابستان و زمستان همواره نزدیك صفر است و خاصیت شفابخشی برخی امراض پوستی و استخوانی را نیز دارا می باشد.
به گفته اهالی خان كندی آب چشمه خان بولاغی از قدیم الایام مورد توجه خوانین و روسای قبایل محلی و ایلات شاهسون بوده است تا آنجا كه برخی از اهالی علت پیدایش روستای خان كندی را آب فراوان، گوارا و خنك چشمه خان بولاغی می دانند.و معتقدند كه حتی نام روستای خان كندی و مرتعزار زیبای خان یوردی نیز بر گرفته از نام زیبای چشمه خان بولاغی می باشد. عده ای از اهالی روستا بر این نظرند كه چون در قدیم تنها كدخدا و خان از آب این چشمه استفاده می نموده و مابقی اهالی ده از استفاده محروم بوده اند به همین جهت به آن خان بولاغی(چشمه ی خان) لقب داده اند. در سالهای اخیر به همت اهالی و اداره جهاد كشاورزی و امور آب شهرستان گرمی مغان آب این چشمه به روستای خان كندی لوله كشی شده و مورد استفاده اهالی می باشد.
(خان كندی چشمه سرد و زلال خان بولاغی)
قالغانلو
قالغانلو دریاچه ای فصلی به وسعت ۵۰۰۰ مترمربع در شرق روستای خان كندی شهرستان گرمی مغان استان اردبیل میباشد كه از ذوب شدن تدریجی برفهای كوه قبله داشی پدیده آمده و در فصل بهار وسعت آن افزایش یافته اما در فصول خشك سال بدلیل افزایش تبخیر سطحی و مصرف آب آن توسط دامها و كشاورزان از وسعت آن كاسته میشود. بررسی اكولوژی طبیعی قالغانلو نشان از وجود یك اكوسیستم باانواع موجودات آبزی در آن میباشد. همچنین این دریاچه مكان خوبی جهت پرورش انواع ماهیان سردآبی بشمار میرود.
جغرافیای زیستی
به علت شرایط خاص طبیعی و جغرافیایی انواع مختلفی از حیات جانوری در كوهها و مراتع مجاور خانكندی دیده میشود كه از انواع گونههای زیستی در كوههای خانكندی می توان به انواع كبك، بلدرچین، اردك، غاز، قرقاول، كلاغ، سار، گنجشگ، كبوتروحشی، زردپره، شاهین، بالابان، عقاب، لاك پشت، انواع مار سمی، خرگوش، روباه، شغال، جوجه تیغی، گرگ و گراز اشاره نمود.
(خان كندی كوههای مجاور در زمستان)
كوههای اطراف
از مهمترین كوههای رشته كوه صلواتداغی در اطراف روستای خانكندی میتوان قلی تاش (قولاداشی) با ارتفاع ۲۵۸۰ متر و قبله داشی با ارتفاع ۲۵۵۰ متر از سطح دریا را نام برد كه در جنوب روستا واقع شده اند و نقش بسزایی درتعدیل آب و هوای منطقه ایفاء میكنند به طوریكه با آغاز بارش در فصول سرد این كوهها سفیدپوش شده و انبوهی از برف روی آنها مینشیند كه در فصول گرم از ذوبشدن برف این كوهها معروفترین رودخانه فصلی شهر گرمی بانام رودخانه تولون (تولون چای – Tolon Chay) پدید میآید كه در سالهای قبل از لولهكشی آب به شهر گرمی نقش عمدهای در تامین آب این شهر برعهده داشت.
پوشش گیاهی
مراتع سرسبز و ارتفاعات روستا پوشیده از انواع گَوَن یونجه و شبدركوهی است. گون گیاهی است بوتهای، كوتاه و بالشتكی به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر كه در ارتفاعات و كوههای خانكندی به وفور یافت میشود و تراوههای این گیاه كتیرا نام دارد. گونهای روستای خانكندی از نوع خاردار با خارهای بلند و پراكنده و گونه دیگر از نوع گَوَن سبز با خارهای كوتاه بهم فشرده است كه اهالی این نوع گَوَن را اصطلاحا كیرپی گَوَنی یا گَوَن جوجه تیغی مینامند و هركدام در منطقه خاص خود میروید و دارای ریشه بلند وطویلی بوده كه در دل خاك فرو می رود بطوریكه كندن گَوَن كاری سخت و طاقت فرساست.
ازآنجائی كه گَوَن قابلیت اشتعال خوبی دارد اهالی در زمستانها و هوای سرد با آتش زدن گَوَنها خود را گرم می نمایند و در قدیم الایام برخی از اهالی منطقه با كندن گَوَن و فروش آن امرار معاش نموده روزگار میگذرانیدهاند.
به علت وجود مراتع سرسبز پوشیده از انواع گلهای رنگارنگ، از اواسط بهار خانكندی پذیرای زنبورداران بوده و محل مناسبی جهت پرورش زنبور و تولید عسل میباشد و بهمین جهت بهترین و مرغوبترین نوع عسل درمنطقه و شهرستان گرمی مغان در روستای خانكندی تولید و در بازارهای شهر گرمی و سایرنقاط به فروش می رسد كه از كیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار است.
(خان كندی لاله های آرپاچوخوری خان كندی)
رودخانهها
كوههای اطراف روستای خانكندی(قبله داشی و قلی تاش) سرچشمه رودخانه تولون(تولون چایی) یكی از مهمترین رود خانههای فصلی شهرستان گرمی میباشد كه با شیبی تند پس از طی مسیر میان روستاهای لسگه درق، عزیزلو، تولون، سلیمانلو، مشهدلو، قشلاق و روستای تنگ سرانجام به شهر گرمی میرسد و در آنجا برخی آن را گرمی چایی مینامند.
رودخانه تولون یا به زبان محلی تولون چایی با گذر از شهر گرمی شیب آن ملایم تر شده و در شمال شهرستان گرمی با رودخانه محلی دیگری تلفیق شده و در مرز جمهوری آذربایجان به رودخانه بالهارود پیوسته و در شهر بیله سوار وارد خاك جمهوری آذربایجان می شود