این روستا در استان اردبیل و بخش مركزی شهرستان گرمی در ۲۵ كیلومتری جنوب غرب شهر گرمی مغان در ۴۸ درجه و ۴ دقیقه طول شرقی و ۳۸ درجه و ۵۶ دقیقه عرض شمالی، در مرز ایران و جمهوری آذربایجان، بین روستاهای سلیمانلو، لسكه درق، خان‌كندی و عزیزلو واقع شده است. به دلیل واقع شدن در دامنه كوهها دارای معماری زیبا و منحصر بفرد به اصطلاح ماسوله‌ای است و در ردیف روستاهای زیبای گردشگری ایران قرار دارد.
تولون دارای مراتع سرسبز و پوشیده از انواع رستنی‌ها و گیاهان دارویی و گلهای رنگارنگ و بركه‌ها و چشمه‌های آب سرد خودجوش مسكن اعصاب و روان و جویبارهای جاری است. كوههای اطراف روستای خان كندی (قبله داشی و قلی تاش) سرچشمه رودخانه تولون (تولون چایی) یكی از مهم‌ترین رود خانه‌‌های فصلی شهرستان گرمی است كه با شیبی تند پس از پیمودن مسیر میان روستاهای لسگه درق، عزیزلو، تولون، سلیمانلو، مشهدلو، قشلاق و روستای تنگ سرانجام به شهر گرمی می‌رسد و درآنجا برخی آن را «گرمی چایی» می‌نامند. رودخانه تولون یا به زبان محلی تولون چایی با گذر از شهر گرمی شیب آن ملایم‌تر شده و در شمال شهرستان گرمی با رودخانه محلی دیگری تلفیق می‌شود و در مرز جمهوری آذربایجان به رودخانه «بالهارود» می‌پیوندد و در شهر بیله سوار وارد خاك جمهوری آذربایجان می‌شود.
تولون یكی از روستاهای معروف استان اردبیل است كه در بخش مركزی شهرستان گرمی در مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده‌است.
جغرافیای تولون:
روستای تولون در ۲۵ كیلومتری جنوب غرب شهر گرمی مغان در ۴۸ درجه و ۴ دقیقه طول شرقی و ۳۸ درجه و ۵۶ دقیقه عرض شمالی، در مرز ایران وجمهوری آذربایجان، بین روستاهای سلیمانلو، لسگه درق، خان‌كندی (شهرستان گرمی)، و عزیزلو واقع شده‌است.
تاریخچه تولون:
تولون از روستاهای تاریخی و مهم منطقه مغان محسوب می‌شود. این روستا مخصوصا در دوره حكومت نادرشاه از شهرت و آبادانی خاصی برخوردار بوده‌است. بیشتر اهالی آن جزء طایفه خلیفه لو می‌باشند.
جمعیت تولون:
در سرشماریهای سالهای ۱۳۶۵ و ۱۳۷۰ این روستا به ترتیب ۱۳۳ و ۱۰۸ خانوار و ۸۱۵ و ۶۶۷ نفر جمعیت داشته و در سرشماری سال ۱۳۷۵ هم ۱۰۶ خانوار و ۵۲۶ نفر جمعیت داشته‌است. بر اساس سرشماری اخیر از كل جمعیت آن ۲۴۸ نفر مرد و ۲۸۱ نفر زن بوده‌اند. در این سال همچنین از ۴۶۴ نفر جمعیت ۶ ساله و بالاتر آن ۳۰۵ نفر باسواد بوده‌اند.
اقتصاد و شغل اهالی:
این روستا محلی مناسب برای دامپروری و كشاورزی بوده و به همین جهت اكثر ساكنان آن به دامپروری و كشاورزی دیم مشغول و از این طریق امرار معاش و كسب درآمد می‌نمایندو به سبب كوهستانی بودن، دامداری در آن بیشتر از كشاورزی رونق دارد.
شبیه خوانی تولون:
مراسم تعزیه و شبیه خوانی روز یازدهم محرم روستای تولون از اعتبار و جایگاه والایی در میان خیل عاشقان و دوستداران حضرت آقا ابی عبدالله الحسین(ع) برخوردار بوده و همه ساله گروه كثیری از مردم اقصی نقاط كشور را به تماشای خود جذب می‌نماید.اجرای این مراسم توسط سادات و بزرگان تولون و با شوق و حرارت وسبك خاصی انجام می‌گردد.
جاذبه‌های گردشگری:
روستای تولون بدلیل واقع شدن در دامنه كوهها دارای مراتع سرسبز و پوشیده از انواع رستنی‌ها و گیاهان دارویی و گلهای رنگارنگ و بركه هاو چشمه‌های آب سرد خودجوش مسكن اعصاب و روان و جویبارهای جاری بوده كه همه ساله پذیرای میهمانان و گردشگران از اقصی نقاط كشور می‌باشد كه برای گذراندن تعطیلات و استراحت به تولون سفر می‌نمایند.
گیاهان دارویی:
اغلب گیاهان روییده درارتفاعات تولون خاصیت دارویی دارنداز این گیاهان می‌توانیم به بویمه درن یا بومادرن كه از تیره كاسنی هاست و برای تقویت معده و آرامش بخشیدن به اعصاب از آن استفاده می‌شود و سومورخان(گل گاوزبان)،یارپوز(پونه)، چول یئمیشی(خربزه ابوجهل)،ختمی،كهلیگ اوتی(آویشن)، همه كوجی، جی گیتگان، اوزرریگ(اسفنج یا اسپند)، قارغادیلی، بالدیرغان،قوزی قولاغی، كیشنیش،گنده لش، جین جلیغ، بات بات، باغایارپاغی و قانقال(قالغان) را نام ببریم.
رودخانه تولون:
كوههای اطراف روستای خان كندی(قبله داشی و قلی تاش) سرچشمه رودخانه تولون (تولون چایی) یكی از مهم ترین رود خانه های فصلی شهرستان گرمی می باشد كه با شیبی تند پس از طی مسیر میان روستاهای لسگه درق، عزیزلو، تولون، سلیمانلو، مشهدلو، قشلاق و روستای تنگ سرانجام به شهر گرمی می رسد ودرآنجا برخی آن را گرمی چایی می نامند.
رودخانه تولون یا به زبان محلی تولون چایی با گذر از شهر گرمی شیب آن ملایم تر شده و در شمال شهرستان گرمی با رودخانه محلی دیگری تلفیق شده و در مرز جمهوری آذربایجان به رودخانه بالهارود پیوسته و در شهر بیله سوار وارد خاك جمهوری آذربایجان می شود.
