تبریز در سال 2018 پایتخت گردشگری جهان اسلام است و اینك آراسته‌تر و مشتاق‌تر از همیشه، دروازه‌های تاریخی‌اش را به روی مسافرانی گشوده كه حضورشان مایه شادی و رضایتشان موجب دلگرمی است.
با ما به تبریز سفر كنید و ضمن آشنایی با جاذبه‌های فرهنگی این شهر فرهنگ دوست و تاریخی خاطره خوشی را در ذهنتان به یادگار بسپارید.
مقبره‌الشعراء، نماد شعر و ادب
خیابان ثقهالاسلام تبریز همواره محل رفت و آمد شعردوستان و اهالی فرهنگ و ادب این شهر و مهمانان و گردشگران و مسافران با فرهنگ است.
مقبره‌الشعرای تبریز نه‌تنها نماد فرهنگ و ادب تبریز، بلكه نماد فرهنگ و شعر و غزل آذربایجان است.
استاد شهریار كه مایه فخر تبریز و ایران است در خاك پاك مقبره الشعرا آرمیده است و دلدادگان شعر و غزل همواره در پی كسب فیض از این شاعر نامی هستند. برای همین است كه این مكان سراسر شعر و عرفان و غزل دیگر نیاز به معرفی ندارد چراكه فرهنگ‌دوستان این خاك پاك می‌دانند كه این مكان مدفن و آرامگاه بیش از 400 ادیب و شاعر ایرانی است.
ازجمله این شاعران ثقهالاسلام (شهید شهدای والامقام مشروطه)، اسدی طوسی، قطران تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، خاقانی شروانی، ظهیرالدین فارابی، شاهپور نیشابوری، شمس‌الدین سجاسی، صائب تبریزی ذوالفقار شروانی، همام تبریزی، مغربی تبریزی، مانی شیرازی، لسانی شیرازی، شكیبی تبریزی، سیدمحمدحسین شهریار.
باغ نقش و نگار و شعر
تبریز هنرپرور میزبان دو كمالی است كه یكی شعر و دیگری نقش و نگار و مینیاتور را به حد اعلای كمال رسانده و ایران را شهره آفاق كرده‌اند.
كمال‌الدین بهزاد نقاش، مینیاتوریست و نگارگر چیره‌دست ایرانی قرن دهم هجری، نگارگر مكتب هرات است.
كمال‌الدین مسعود خجندی نیز از شعرای معروف قرن هشتم و نهم هجری است كه بعد از تشرف به حج در تبریز سكنی گزید و تحت حمایت سلطان جلایر قرار گرفت.
مقبره دو كمال در سال 1338 توسط فرهنگ‌دوستان كنجكاو شهر تبریز كشف و بعدها به همت انجمن آثار ملی مرمت و لوحه یادبود در آن نصب گردید.
ربع رشیدی، اولین دانشگاه آكادمیك
یكی از جاهای دیدنی تبریز ربع رشیدی می باشد كه از جمله یادگاری‌های تبریز است كه از حوادث طبیعی و انسانی نیز در امان نمانده، مجموعه تاریخی ربع رشیدی به نخستین دانشگاه آكادمیك جهان شهره است.
مجموعه تاریخی ربع رشیدی توسط خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی وزیر بافرهنگ و علم و ادب‌دوست سلطان محمد غازان‌خان احداث شده است.
این بنا در زمان آبادانی شامل 24 كاروانسرای وسیع، 1500 دكان و 30 هزار خانه و تعدادی حمام و باغ و كارخانه‌های پارچه‌بافی و كاغذسازی و دارالضرب و تولید رنگ، كتابخانه‌هایی حاوی هزاران جلد كتاب، آزمایشگاه‌های تولید و كشت انواع گیاهان دارویی و نظایر آن بوده است.
خواجه رشیدالدین این بنای باعظمت را در بخش‌های مختلفی همچون دارالشفاء، اماكن مسكونی و خیریه، بخش علمی و دانشگاهی احداث كرده بود كه در بخش دانشگاهی دروس مختلف ازجمله پزشكی از سراسر دنیا و طبق آخرین متدهای علمی آن تدریس می‌شد و 50 پزشك و طبیب حاذق از كشورهای مختلف در آن مشغول معالجه بیماران بودند.
فیروزه جهان اسلام
شاید آوازه مسجد كبود «فیروزه جهان اسلام» را در تبریز شنیده‌اید. برای تماشای این سازه باعظمت دست‌ساز انسانی و كسب آرامش خاطر روح و روان باید حدفاصل میدان ساعت تا چهارراه منصور را خوب تماشا كنی اینجاست كه گنبدهای فیروزه‌ای و لاجوردی فیروزه جهان اسلام چشمانت را به سوی خود می‌خواند. نزدیك‌تر شده و از ورودی بوستان خاقانی وارد می‌شوی انگار این سازه باعظمت برایت آشناست، چراكه خودنمایی رنگ‌ها و الوان‌های زیبای آن آرامشی عجیب را مهمان لحظه لحظه خستگی‌هایت می‌كند.
پلك‌هایت را دوباره و چندباره به هم می‌زنی تا شاید زیبایی كاشی‌های معرق، لاجوردی و آبی را كه در نماسازی آن به‌درستی به كار رفته را چند باره ببینی.
نام دیگر این مسجد، جهانشاه است و آرامگاه خانوادگی جهانشاه نیز در داخل و بخش جنوبی مسجد به چشم می‌خورد. دیواره آرامگاه با تخته سنگ‌های عظیم مرمرین به ارتفاع 160 سانتی‌متر با كتیبه‌هایی كه آیاتی از سوره‌های النباء، البینه و والفجر با خط ثلث در زمینه‌های اسلیمی ظریف و هنرمندانه حجاری شده، تزئین یافته است.
این عمارت تماما با كاشی‌های لاجوردی و فیروزه‌فام پوشیده شده و در لابه‌لای این فیروزه‌ها، كاشی‌هایی به رنگ سیاه و سفید نیز خودنمایی می‌كنند كه به سبك و سیاق معرق در كنار هم با نظمی چشم‌نواز چیده شده‌اند.
گنبد آجری مسجد كبود با 17 متر دهنه و 20 متر ارتفاع است و سردر اصلی مسجد با كاشیكاری معرق و كتیبه‌هایی به خط ثلث و تابلو‌هایی با خط كوفی شامل سوره‌های قرآن از كامل‌ترین نمونه‌های معرق دوران اسلامی‌به شمار می‌روند.
ارگ تبریز همزاد تاریخ
جنب مصلای تبریز، ارگ 32 متری تاریخی این شهر خودنمایی می‌كند، مقابل ارگ كه ایستادی به‌خاطر بسپار این بنا یادگاری است از مجموعه عظیم مدرسه، مسجد و خانقاه كه توسط خواجه تاج‌الدین علیشاه در دوره ایلخانی و در قرن هشتم هجری ساخته شده است.
ارگ تبریز شاهد مقاومت مردمی است كه از فراسوی تاریخ، با عظمت گذر كردند و اكنون این بنا با قامت افراشته خود صدای ماندگاری این مردم را سر می‌دهد.
بنای ارگ تبریز، یادگار زلزله‌های مهیبی است كه تبریز را با خاك یكسان كرد، اما این بنای تاریخی فرونریخت و فقط بخش‌هایی از آن آسیب دید و به عنوان نماد مقاومت مردم تبریز استوار ماند.
