گردشگری در ایران

گردشگری در ایران-گردشگری، سیاحت یا توریسم به طور كلی به عنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته می‌شود. هر چند كه در سال‌های اخیر گردشگری شامل هرگونه مسافرتی می‌شود كه شخص به واسطه آن از محیط كار یا زندگی خود خارج شود. به كسی كه گردشگری می‌كند گردشگر، سیاح یا توریست گفته می‌شود.واژه گردشگر از زمانی پدید آمد كه افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت كردن نمودند. از زمانی كه مردم توانایی مالی بیشتری پیدا كردند و عمرشان طولانی‌تر شد، این امر ممكن شد.

اغلب گردشگرها بیش از هر چیز به آب و هوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقمند هستند. ثروتمندان همیشه به مناطق دوردست سفر كرده‌اند، البته نه به صورت اتفاقی، بلكه در نهایت به یك منظور خاص. به طور مثال برای دیدن ساختمان‌های معروف و آثار هنری، آموختن زبان‌های جدید و چشیدن غذاهای متفاوت. گردشگری سازمان‌یافته امروزه یك صنعت بسیار مهم در تمام جهان است.

گردشگری در ایران به مجموعه امكانات گردشگری از جمله بناهای تاریخی، مكان‌های تفریحی، طبیعت، حمل و نقل، هتل‌داری و ... گفته می‌شود.

 
گردشگری در ایران به عنوان یك صنعت از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است.بر اساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی،گردشگری در ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه‌ پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارا است و یكی از امن‌ترین كشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است.در سال 2008، در حدود 2 میلیون گردشگر خارجی از ایران بازدید كرده‌اند و این در حالی است كه در این سال ۸۴۲ میلیون جهانگرد در دنیا سفر كرده‌اند.

به نظر كارشناسان،صنعت گردشگری در ایران از توسعه‌ای كه شایستهٔ آن است برخوردار نبوده‌است. از دلایل كم رونق بودن صنعت گردشگری در ایران  می‌توان به آماده نبودن بسترهای اقتصادی مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری در ساخت هتل و سایر صنایع جانبی این حوزه اشاره كرد.یكی دیگر از دلایل كم رونق بودن گردشگری در ایران بی‌خبر بودن سرمایه‌گذاران از زمینه‌های موجود در ایران و تبلیغات ضعیف و نیز انتشار اخبار نادرست و منفی از ایران، محدودیت‌هاى اجتماعی و مذهبی برای گردشگران خارجی و همچنین تنش‌های سیاسی با بعضی كشورهای غربی نیز از دیگر موانع در راه رشد صنعت گردشگری در ایران است.

در مقایسه گردشگری ایران با برخی كشورها،ایران نتوانسته‌است كارنامه موفقی را در این زمینه از خود برجای بگذارند. به طور مثال تنها در سال ۲۰۰۷ میلادی، حدود ۱۵ میلیون گردشگر خارجی از شهر دبی در كشور امارات متحده عربی در جنوب خلیج فارس دیدار كردند.این در حالی است كه كشور ایران با سهمی كمتر از یك پانزدهم تعداد گردشگران شهر دبی در سال مشابه، تنها كمتر از یك درصد سهم درآمد جهانی از صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده‌است.

گردشگری در ایران-صنعت گردشگری بر خلا‌ف بخش‌های اقتصادی دیگر از مجموعه‌ای از ارایه كنندگان خدمات شامل دفاتر خدمات مسافرتی و تورگردانی، عاملا‌ن حمل و نقل هوایی، ریلی، جاده‌ای و دریایی، هتل‌ها، مهمان‌سراها و مهمان‌پذیرها، متصدیان جاذبه‌های گردشگری، رستوران‌ها، فروشگاه‌های محصولا‌ت صنایع دستی، اقلا‌م سوغاتی، پوشاك، كفش، اشیا چرمی‌و سایر اقلا‌م مورد علا‌قه گردشگران است.

 
تنوع فعالیت‌های مربوط به صنعت گردشگری باعث شده است تا رونق این بخش، اثرهای اقتصادی بالا‌یی را برای اقتصاد كشور در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی ایجاد كند. علا‌وه بر این مطالعات انجام شده نشان داده‌اند توسعه این صنعت نقش مؤثری  در كاهش بیكاری و همچنین بهبود توزیع درآمد و افزایش درآمدهای دولت دارد. این موضوع به خصوص از آن جهت كه در كشور ما بیكاری به عنوان اصلی‌ترین مشكل اقتصادی كشور مطرح است لازم است روز به روز به صورت جدی تری مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان كشور قرار گیرد.

موانع اصلی در توسعه گردشگری در ایران:

گردشگری در ایران-اگرچه توسعه و گسترش ایرانگردی و جهانگردی به منظور استفاده هرچه بیشتر از مزایای متعدد آن اجتناب ناپذیر است ولی مشكلات و تنگناهای متعدد در راه رشد و توسعه صنعت گردشگری در ایران نباید از نظرها دور بماند برخی از این مشكلات عبارتند از:

-فقدان یك برنامه جامع و استراتژیك و همچنین مشخص نبودن هدفها و سیاستهای صنعت گردشگری در ایران در قالب یك برنامه اجرایی.

-یكی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،توسعه نیافتگی سواحل خلیج فارس و امكانات مناسب دریایی (باغهای دریایی – پاركهای آبی و جزایر توریستی و...)

-فقدان وزارتخانه توریسم و گردشگری در ایران

-یكی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،فضای نامساعد تبلیغاتی برای مخدوش كردن چهره ایران و انزوای ایران در سطح بین‌المللی

-یكی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،عدم تطبیق و هماهنگی فرهنگ جهانگردان برخی از كشورهای خارجی با فرهنگ اسلامی

-‌فقدان نیروی انسانی كار آزموده و متخصص امور جهانگردی در دفاتر گردشگریدر ایران و بی‌اطلاعی و بی‌تجربگی كادر شاغل در موسسات جهانگردی (از قبیل خدمتگزاران هتلها، كاركنان آژانس و راهنمایان جهانگردی)

- عدم تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری به علت عدم سودآوری،  اقدامات سلیقه‌ای و محدودكننده از سوی برخی مقامات غیرمسئول و...

-یكی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،ناهماهنگی در همكاری بین سازمانها و ارگانهای دولتی كه در بهبود وضع جهانگردی مؤثرند.

- تصمیم گیریهای منفك سازمانها - كمبود نیروی متخصص

- نبود امكانات اولیه مثل اقامتگاههای مناسب وامكانات بدیهی و ضروری

- تعدد مراكز تبلیغاتی و نداشتن سیستم واحد در تبلیغات و بازاریابی - فقدان یك شبكه ماهواره ای به زبان انگلیسی مختص تبلیغات جهانی در زمینه گردشگری در ایران -عدم استفاده از كارشناسان مجرب و آشنا به صنعت جهانگردی

- عدم شركت فعال در نمایشگاههای بین المللی خارج از كشور

-نیاز به تغییر نگرش فرهنگی مدیران، سیاستگذاران و مردم به مقوله گردشگر و گردشگری و پذیرش آن به عنوان یك اصل فرهنگی و نه اقتصادی، گردشگر هزاره سوم به مفهوم حقیقی گردشگر است و قواعد و قوانین كشوری همچون ایران را می‌پذیرد. جهانگرد امروز برای جهانگردی خود یك خط سیر مشخص دارد و شرطی همچون حفظ حجاب نمی‌تواند دلیلی برای حذف ایران از فهرست كشورهای مورد نظر جهانگرد باشد.

عمده مشكل ایران در حوزه گردشگری، مربوط به مسائل اجرایی و مدیریتی است كه اگر دیدگاه جهان بینی خود را گسترش دهیم مبحث اقتصادی این صنعت نیز حل خواهد شد.

با توجه به این مطالب، این پژوهش تلاش دارد كه نسبت به شناسایی عوامل تاثیرگذار بر رشد و توسعه صنعت گردشگری در ایران اقدام نموده و ضمن شناسایی موثرترین عوامل، راهكارهای لازم و اساسی در توسعه و رشد را جهت استفاده متولیان و بخشهای خصوصی و دولتی صنعت جهانگردی ارایه دهد.