از دوران ماقبل تاریخ، رودخانه ها در تمام نقاط جهان برای انسان ها بسیار مفید بوده اند. رودخانه ها منبعی از آب آشامیدنی فراهم می كنند، برای به دست آوردن غذا مفید هستند، زمین ها را حاصلخیز می كنند و راهی برای حمل و نقل كالاها از جایی به جایی دیگر هستند. رودخانه ها همچنین زیستگاه مهمی برای حیات وحش هستند. آن ها نقشی حیاتی در اكولوژی جنگل های بارانی و تالاب ها ایفا می كنند.
در اینجا فهرستی از مهم ترین رودهای جهان را آورده ایم.
10. رود سپیك (Sepik River)
رود سپیك طولانی ترین رود در جزیره گینه نو است
رود سپیك طولانی ترین رود در جزیره گینه نو است. این رود از رشته كوه ویكتور امانوئل در ارتفاعات مركزی پاپوآ گینه نو سرچشمه می گیرد. بیشتر طول رود سپیك مثل رود آمازون حالت مارپیچ دارد و به دریای بیسمارك می ریزد. بر خلاف خیلی دیگر از رودهای بزرگ، سپیك هیچ دلتایی ندارد، ولی مستقیماً به دریا جریان دارد. طول كلی این رود 1126 كیلومتر است. هیچ منطقه مسكونی در اندازه قابل توجهی در كناره های رود سپیك وجود ندارد. انزوای گروه های قبیله ای كوچك در كنار رود باعث شده كه یكی از بكرترین و هنری ترین رسم و رسوم در جهان به وجود بیاید. این منطقه یكی از آخرین محیط های دست نخورده باقی مانده در جهان است.
9. رود می‌سی‌سی‌پی (Mississippi River)
رود می‌سی‌سی‌پی، بزرگترین سیستم رودخانه در ایالات متحده آمریكا و قاره آمریكای شمالی است
رود می‌سی‌سی‌پی با حدود 3730 كیلومتر طول، بزرگترین سیستم رودخانه در ایالات متحده آمریكا و قاره آمریكای شمالی است. این رود از دریاچه آیتاسكا سرچشمه می گیرد، و پایین شهر نیو اورلئان در خلیج مكزیك سرریز می شود. رود می‌سی‌سی‌پی به همراه مهم ترین شاخه اش یعنی رود میزوری، تمام یا بخش هایی از 31 ایالت آمریكا را آبكشی می كند.
كشتی های بخار معروف در دهه 1820 وارد تجارت شدند. پنبه، الوار چوب و غذا در طول این رود حمل و نقل می شدند. بعد از ظهور راه آهن در دهه 1880، عبور و مرور كشتی های بخار كاهش پیدا كرد ولی همچنان تا دهه 1920 مورد استفاده قرار داشتند. تعداد كمی از كشتی های بخار، همچون دلتا كوئین (Delta Queen)، به عنوان نماد باقی مانده اند.
8. رود ولگا (Volga River)
ولگا طولانی ترین رود در اروپا و یكی از مهم ترین رودهای روسیه است
ولگا طولانی ترین رود در اروپا و یكی از مهم ترین رودهای روسیه است. از 20 شهر بزرگ روسیه، 11 تا، از جمله مسكو پایتخت این كشور، در حوضه آبریز ولگا واقع شده اند. این رود در ارتفاعی تنها 225 متری از تپه های والدار در شمال غربی مسكو سرچشمه می گیرد و 3645 كیلومتر بعد در دریای خزر تخلیه می شود. حتی علی رغم اینكه بیشتر طول رود ولگا به مدت سه ماه در سال یخ می زند، این رود اهمیت بسیار زیادی برای كشتیرانی داخلی و حمل و نقل در روسیه دارد.
7. رود زامبزی (Zambezi)
رود زامبزی به طول 3540 كیلومتر چهارمین رود بلند در آفریقا است
رود زامبزی به طول 3540 كیلومتر چهارمین رود بلند در آفریقا است. این رود از تالابی سیاه در شمال غربی زامبیا سرچشمه می گیرد و در آنگولا و در امتداد مرزهای نامیبیا، بوتسوانا، مجدداً زامبیا، و زیمبابوه، تا موزامبیك جریان دارد، و در نهایت در اقیانوس هند خالی می شود. تماشایی ترین ویژگی رود زامبزی، آبشار زیبای ویكتوریا است.
این رودخانه نقطه اتكاء جمعیت های بزرگی از بسیاری از حیوانات است. اسب های آبی در امتداد بیشتر مسیرهای آرام رودخانه فراوان هستند، و كروكودیل های زیادی نیز وجود دارند. همچنین چند صد گونه ماهی از جمله گونه های بزرگ نیز در رود زامبزی وجود دارند. به عنوان مثال گاوكوسه در آن دیده شده است. گاوكوسه، كوسه ای مهاجم است كه حملات زیادی به انسان ها داشته است.
6. رود مكونگ (Mekong River)
رود مكونگ با طول تخمینی 4350 كیلومتر دوازدهمین رود بلند در جهان است
رود مكونگ با طول تخمینی 4350 كیلومتر دوازدهمین رود بلند در جهان است. این رود از فلات تبت شروع می شود و از استان یوننان چین، برمه، لائوس، تایلند، كامبوج و ویتنام عبور می كند. عبور از این رودخانه به خاطر تغییرات فصلی شدید جریان آب و وجود تنداب ها و آبشارها بسیار دشوار است. حوضه آبریز مكونگ یكی از غنی ترین تنوع های زیستی در جهان را دارد و فقط آمازون از آن در این مورد پیشی گرفته است. ولی از زمان ساخت اولین سد چین، بسیار از گونه ها از جمله گاو دریایی و دلفین مكونگ منقرض شده اند.
5. رود گنگ (Ganges)
رود گنگ از غرب هیمالیا در هند سرچشمه می گیرد، و به دلتای سونداربانس در خلیج بنگال سرازیر می شود
رود 2510 كیلومتری گنگ از غرب هیمالیا در هند سرچشمه می گیرد، و به دلتای سونداربانس در خلیج بنگال سرازیر می شود. این رودخانه از قدیم رودخانه ای مقدس از سوی هندوها به شمار آورده شده است و به عنوان الهه گانگا در آیین هندو عبادت می شود. این رود از لحاظ تاریخی نیز همیشه مهم بوده است: بسیاری از پایتخت های استانی یا شاهنشاهی در كناره های آن قرار داشته اند.
شهر واراناسی یا بنارس در اطراف رود گنگ قرار دارد و از سوی برخی به عنوان مقدس ترین شهر آیین هندو در نظر گرفته می شود. هندو ها خاكستر كسانی كه دوستشان دارند را در رودخانه پخش می كنند و بعضی ها معتقدند كه بدون حداقل یك بار حمام كردن در رود گنگ، زندگی ناقص است. به دلیل اینكه گنگ رودخانه ای به این مهمی است، به عنوان رود ملی هند نامگذاری شده است.
4. رود دانوب (Danube)
دانوب یكی از مهم ترین رودها در اروپا و دومین رود بزرگ این قاره بعد از رود ولگا است
دانوب یكی از مهم ترین رودها در اروپا و دومین رود بزرگ این قاره بعد از رود ولگا است. این رود یكی از مرزهای طولانی مدت امپراتوری روم بود و امروزه بخشی از مرزهای 10 كشور اروپایی را تشكیل می دهد. دانوب از جنگل سیاه در آلمان سرچشمه می گیرد و برای مسافتی به طول 2850 كیلومتر به سمت شرق جریان دارد، از 4 پایتخت عبور می كند، و در نهایت به دریای سیاه سرریز می شود. از زمان تكمیل كانال راین–ماین–دانوب در آلمان در سال 1992، این رودخانه بخشی از راه آبی عبوری در اروپا از دریای سیاه تا روتردام در دریای شمال بوده است.
3. رود یانگ‌تسه (Yangtze River)
رود یانگ‌تسه یكی از مهم ترین رودها در دنیا، بلندترین رود در چین، و سومین رود بلند در جهان است
رود یانگ‌تسه یكی از مهم ترین رودها در دنیا، بلندترین رود در چین، و سومین رود بلند در جهان است. این رود حدود 6300 كیلومتر طول دارد و از یخچالی طبیعی در بخش شرقی فلات تبت سرچشمه می گیرد. این رود از ژرف دره های دیدنی یانگ‌تسه عبور می كند كه به خاطر زیبایی طبیعی شان مورد توجه قرار دارند، و وارد دریای چین شرقی می شود. یكی از سد های این رودخانه به نام سد سه دره، بزرگترین نیروگاه برق آبی در جهان است.
این رود یكی از شلوغ ترین راه های آبی جهان است.
عبور و مرور شامل رفت و آمد تجاری برای حمل كالاهای انبوه مثل زغال سنگ و همچنین كالاهای تولیدی و مسافران است. سفر دریایی در این رود چند روز طول می كشد، به ویژه سفر در میان مناظر زیبا و تماشایی منطقه سه دره نیز بسیار محبوب است.
2. رود نیل (Nile)
نیل طولانی ترین رود در جهان است
رود نیل طولانی ترین رود در جهان است كه از شرق آفریقا به طول 6650 تا دریای مدیترانه در شمال ادامه دارد. رود نیل دو شاخه اصلی دارد: نیل سفید و نیل آبی. نیل سفید از ناحیه دریاچه های بزرگ در مركز آفریقا و نیل آبی از دریاچه تانا در اتیوپی شروع می شود.
این رود نقشی اساسی در توسعه تمدن مصر داشت. سیلت ته نشین شده از نیل، زمین های اطراف را به شدت حاصلخیز می كند چرا كه این رودخانه هر ساله روی كناره های آن طغیان می كند و مصری ها قادر بودند گندم و سایر محصولات را زراعت كنند. نیل همچنین بخش مهمی از زندگی معنوی مصریان باستان بود. شخصیتی الهی به نام «هاپی» مسبب سیل های سالانه بود، و تصور می شد كه هم او و هم فرعون سیل رود نیل را كنترل می كردند.
1. رود آمازون (Amazon River)
رود آمازون با طول تقریبی 6400 كیلومتر دومین رود بزرگ در جهان است
رود آمازون با طول تقریبی 6400 كیلومتر دومین رود بزرگ در جهان است و تنها كمی كوتاه تر از رود نیل است، هر چند منابع معتبر در مورد طول دقیق این دو رود با هم اختلاف نظر دارند. چیزی كه مسلم است این است كه آمازون از لحاظ حجم بزرگترین رود در جهان است، و جریان كل این رود تقریباً یك پنجم كل رودهای جهان را تشكیل می دهد. آمازون و شاخه های آن از پرو، بولیوی، ونزوئلا، كلمبیا، اكوادور، و برزیل عبور می كند و در نهایت به اقیانوس اطلس سرازیر می شود.
رود آمازون بیش از 3000 گونه شناخته شده از ماهی ها دارد و گونه های جدید هنوز هم در حال كشف شدن هستند. این رود به همراه رود اورینوكو یكی از اصلی ترین زیستگاه های دلفین رودخانه ای آمازون است، بزرگترین دلفین رودخانه ای كه می تواند تا طول 2.6 متر رشد كند. گاوكوسه در 4000 كیلومتری بالای رود آمازون در شهر ایكیتوس پرو دیده شده است. یك ماهی خطرناك دیگر در آمازون، پیرانیا است كه در گروه های بزرگ تجمع می كنند، هر چند تنها گونه های اندكی از آن ها به انسان ها حمله می كنند.
