ریپورتاژ آگهی
آس بادهای نشتیفان

آس بادهای نشتیفان

چرخش این آسیاب ها محتاج بادی قوی، مداوم و طولانی ۱۲۰ روزه سیستان است كه مناطق استان های خراسان، به ویژه خواف تا نهبندان را دربرمی گیرد.
  • 1400/11/11
  • استان : خراسان رضوي
  • شهر : خواف
  • دسته : مناطق توریستی ایران
آدرس : این عارضه جلگه ای كه به مانند گذرگاهی عظیم به طول بیش از ۵۰۰ كیلومتر است از غرب به كویر نمك و شرق به دامنه های غربی رشته كوه هندوكش در افغانستان منتهی می شود.
تلفن : 66059000-021

آس یعنی نرم شدن دانه زیر سنگ است بدین ترتیب كه دو سنگ گرد و مسطح بر هم نهاده سنگ زیرین در میان میلی آهنین وجز آن از سوراخ میان سنگ زیرین درگذشته و سنگ فوقانی به قوت دست آدمی یا ستور یا باد یا آب چرخد و حبوب و غیره را خرد و آرد سازد .
چرخش این آسیاب ها محتاج بادی قوی، مداوم و طولانی ۱۲۰ روزه سیستان است كه مناطق استان های خراسان، به ویژه خواف تا نهبندان را دربرمی گیرد. اراضی كوهستانی و ناهموار شمال خراسان (نیشابور قدیم) و جنوب خراسان (قهستان قدیم) را باریكه پست و همواری از هم جدا می كند كه عرض آن به طور متوسط حدود ۱۰۰ كیلومتر و ارتفاع آن از سطح دریا بین ۷۰۰ تا ۸۵۰ متر است. این عارضه جلگه ای كه به مانند گذرگاهی عظیم به طول بیش از ۵۰۰ كیلومتر است از غرب به كویر نمك و شرق به دامنه های غربی رشته كوه هندوكش در افغانستان منتهی می شود. رودهای این سرزمین به خاطر مختصر آب شوری كه دارد كال شور نامیده می شود و به زمین های آن به سبب بی حاصلی و شوره زار بودن در اصطلاح محلی (دق) اطلاق می گردد و عمده ترین نعمت های آن باد است. این باد در بهار از ارتفاعات پر برف و سرد “كوه بابا” در سلسله جبال هندوكش می وزد و با شتاب بسیار جای هوای گرم و سبك شده كویر نمك را پر می كند و در اصطلاح محلی به “باد كوه” معروف است. در واقع شاخه ایست از باد معروف ۱۲۰ روزه سیستان كه از اواسط اردیبهشت شروع شده و تا اوایل پاییز ادامه دارد. این باد با قدرتی بسیار، مداوم و شبانه روزی می وزد و تنها بادی است كه می تواند آسیاب ها را به سرعتی بسیار به چرخش درآورد. برخی از پژوهشگران معتقدند بادهای ۱۲۰ روزه سیستان در دوره گرم سال یعنی از ۱۵ خرداد تا ۱۵ مهر به مدت ۱۲۰ روز می وزد. آس باد بنایی است شكل گرفته از خشت و گل و متشكل از دو واحد ساختمانی شامل سالن اصلی آس باد در طبقه همكف و محفظه محیط چرخ و پره در پشت بام. ورودی طبقه همكف در جهت مخالف وزش باد قرار دارد و در حقیقت اتاقی است كه در آن قطعات متحرك آس باد و سنگ های بزرگ و مدور قرار دارد و در نقطه ای دیگر از این مكان انبارك گندم و یا غله دیده می شود.
بخش فوقانی آسخانه نیز شامل یك تیر عمودی و یك تیر افقی بر روی چرخ و پره می باشد. پره در مناطقی مانند خواف از چوب ساخته می شود اما در نهبندان و مناطق گرمسیر از شاخه های درخت خرما به عنوان پره استفاده می شود. آسبادها معمولاٌ در كنار هم و متصل به یكدیگر ساخته می شوند كه یكی از دلایل آن مقاومت در برابر بادهای ۱۲۰ روزه است.

 

آس بادهای نشتیفان-ZvkXunO738

آس بادهای نشتیفان-j4G9cE2hhB