زنگ پیامك موبایلها این روزها بیمهابا به صدا در میآید، از میان حجم انبوه پیامهای تبلیغاتی، حتما چندتایی به تور گردشگری خارجی و داخلی در تعطیلات نوروزی با قیمتهایی وسوسهبرانگیز اختصاص دارد.
سفرهایی كه زیرقیمت و بدون ذكر كیفیت خدمات و تنها با عناوینی چون "ارزان و جذاب" و "تور گردشگری لحظه آخری" تبلیغ میشود.
اما در میان محاصره این حجم از تبلیغات آنهم در آستانهی نوروز نباید صرفا فریفتهی قیمتهایی كه معمولا واقعی نیستند، شد و مهمترین كاری كه پیش از سفر با تور گردشگری حتی لحظه آخریها و حتی آن تورهای یك روزه باید انجام داد را نباید فراموش كرد.
بر اساس اعلام كمیته رسیدگی به شكایات اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران كه بیش از دو سوم آژانسهای مسافرتی كل كشور در حوزه استحفاظی آن است، بیشترین تخلفات سفر به كلاهبرداری آژانسها و همچنین بیتعهدی آنها نسبت به خدمات وعده داده شده، اختصاص داشته است.
برای همین لازم است پیش از اعتماد كردن و خرید تور گردشگری، آژانسهای مسافرتی را به ذكر تعهدات و خدمات وعده داده شده در قالب یك سند حقوقی ملزم كرد تا در صورت بروز هر گونه مشكل، راهی برای پیگرد قانونی وجود داشته باشد.
به اعتقاد رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران، بهترین راه پیشگری از وقوع مشكلاتی كه هر سال در تور گردشگری رخ میدهد، امضاء قراداد بین مسافر و آژانس است، همان قرادادی كه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تایید كرده و قابلیت پیگیری حقوقی و قانونی دارد.
قرارداد مسافر در دو برگه تنظیم شده كه فرم نخست به اطلاعات شخصی مسافر و خدمات وعده داده شدهی آژانس اختصاص دارد و فرم دوم به تعهدات آژانس مسافرتی مربوط است كه باید پیش از امضا خوانده شود؛ اما بنا بر اظهارات بسیاری از مجریان تور، بیشتر مردم اطلاعی از این فرمهای قرارداد ندارند و خواهان امضا كردن آن هم نیستند و معمولا هم وقتی فرم به آنها تحویل داده میشود، بدون خواندن بندهای قراداد، آن را امضا میكنند.
از سوی دیگر در بسیاری از مواقع دیده شده، برخی از آژانسدارها بویژه در سفرهای داخلی و یك روزه خود را متعهد به راهنمایی مسافر در اینباره نمیدانند و معمولا به مسافر اطلاعاتی درباره وجود چنین قراردادی نمیدهند!
از طرفی روشهای نوین الكترونیكی برای فروش سفر یا تور موجب شده، بسیاری از مردم به آسانترین روش خرید كه همانا اینترنتی یا رزرو تلفنی باشد، تن در دهند و پرداخت وجه نقد را یا از طریق درگاههای اینترنتی بانكها و یا به صورت كارت به كارت انجام دهند كه در این شیوه هم از قرارداد تور مسافرتی بین مسافر و آژانس هیچ خبری نیست.
مسافر باید آگاه باشد مادامی كه قراردادی با آژانس نبسته باشد، درصورت بروز مشكل به سختی میتواند اعادهی حقوق كند چون سند قانونی در اختیار ندارد.
قرارداد تور گردشگری مسافر كه مورد تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز است، لازم است در دو نسخه تهیه شود و هر دو نسخه از اعتبار یكسان بهرهمند باشد. این موضوع در قرارداد باید ذكر شود. همچنین یكی از این نسخهها باید در اختیار مسافر قرار گیرد.
اما در این قرارداد باید حتما نام آژانس مسافرتی ذكر شود. در مادهی یك قرارداد مقصد مسافر، مدت مسافرت و خدمات مورد درخواست مسافر با جزییات باید مشخص شود.
پیش از سفر با «تور گردشگری» چه باید كرد؟
در این بخش ضرورتا آژانس مسافرتی باید خدماتی چون بلیت، وسیله حمل و نقل، زمان و ساعت رفت و برگشت، نام و ستاره (درجه) هتل، تعداد اتاقها و تختها، دریافت سرویس اضافی در اتاق، وعدههای غذایی، مدت اقامت در هتل و در سفرهای خارجی، نوع و تعداد ویزاها به همراه نام كشور مقصد و همچنین سایر خدمات را صراحتا باید ذكر كند.
در مادهی دوم این قرارداد، مشخصات همراهان مسافر به اضافهی مبلغ قابل پرداخت برای هر یك در این سفر ذكر میشود.
مادهی سوم نیز به مبلغ قرارداد اختصاص دارد، اگر این قرارداد برای یك تور گردشگری خارجی باشد، آژانس از مسافر یك چك تضمینی هم دریافت میكند كه در این بخش، جزییات آن كامل نوشته میشود.
آژانس مسافرتی در طول سفر جز مبلغ قرارداد حق ندارد از مسافر مبلغ اضافیتری دریافت كند، مگر آنكه این موضوع به صورت توافقی با مسافر در قرارداد ذكر شده باشد.
مثلا بسیاری از آژانسها ورودیهی سایتها و مناطق تاریخی و گردشگری را از شمول خدمات و هزینه تور گردشگری خارج میكنند و مسوولیت استفاده از این خدمات را به تصمیم مسافر واگذار میكنند.
این موضوع حتما باید در قرارداد ذكر شود كه در صورت تمایل مسافر برای بازدید از آثار تاریخی و جاذبههای گردشگری پرداخت مبلغ ورودیه با خود مسافر است و اجرای آن با راهنما و یا با مسوولیت آژانس خواهد بود یا خیر.
لازم است قرارداد به امضا و مُهر آژانس مسافرتی و مسافر برسد تا از نظر حقوقی، سندیت داشته باشد.