برای این كه مسافرت به شما خوش بگذرد، اول از همه باید سالم و سلامت باشید. اسهال مسافرتی، شایع ترین بیماری مسافران در تعطیلات است؛ یك بیماری موذی كه بچه ها دچارش می شوند و می تواند سفر را به كام شما تلخ كند، اما خوشبختانه راه های پیشگیری از این بیماری ساده است.
مسافرت به شما خوش بگذرد!
یكی از شایع ترین بیماری ها در سفر كه می تواند برای خانواده ها دردسرساز شود، بیماری اسهال مسافرتی است. بچه ها در تعطیلات دوست دارند از صبح تا شب آزاد باشند و هر كار دلشان خواست انجام دهند. اگر در منزل اقوام یا در سفر نباشند، دوست دارند مدام پای تلویزیون یا كامپیوتر باشند. شب ها تا دیروقت بیدار ماندن و ظهر از خواب بیدار شدن هم یكی از اجزای جدانشدنی نوروز بچه هاست. ولی این كار گاهی اوقات باعث می شود تعطیلات آنها بیشتر به كسالت و بی حوصلگی ختم شود.
چرا كوچولوها اسهال می گیرند؟
بزرگسالان هر وقت دچار اسهال می شوند، یعنی یك مشكلی در دستگاه گوارش شان رخ داده است. ولی كودكان برعكس بزرگسالان، ممكن است با دردها یا تب های دیگر هم دچار اسهال شوند. مثلا وقتی بچه گوش درد یا عفونت ادراری دارد، ممكن است دچار اسهال هم بشود. ولی در عین حال اگر عفونت وارد روده كودك شود هم باعث ایجاد اسهال می شود.
منظور از عفونت همان ویروس ها، باكتری ها یا انگل ها هستند. علت دیگری كه باعث می شود كودكان مبتلا به اسهال شوند، خوردن مواد شیرین مانند آب میوه های صنعتی است. در میان این اسهال ها، فقط یكی از آنهاست كه اسهال مسافرتی نام دارد و عامل ایجاد آن هم یك نوع باكتری است.
رابطه اسهال و مسافرت
باكتری كه بیماری اسهال مسافران را ایجاد می كند، از طریق آب یا غذای آلوده وارد بدن كودكان می شود. علت این كه این بیماری در مسافرت رخ می دهد، آن است كه متاسفانه خانواده ها حین مسافرت كمتر به بهداشت كودكان اهمیت می دهند. استفاده از دستشویی های بین راه، شستن دست ها با آب آلوده یا آشامیدن آب غیربهداشتی و غذا خوردن در رستوران های جاده ای و غیربهداشتی و آلوده همه از دلایل بروز این بیماری هنگام مسافرت هستند.
سه نكته كه نمی دانستید:
• شستن دست ها با آب و صابون، به ویژه بعد از دستشویی رفتن و قبل از غذا خوردن، می تواند تا 7 برابر میزان انتقال میكروب بیماری اسهال مسافران را كاهش دهد.
• علت اصلی اسهال مسافرتی، خوردن آب و غذای آلوده است. برای پیشگیری از این بیماری شعار جالبی وجود دارد: «جوشان، بپز، پوست بكن، یا اصلا فراموشش كن.» این شعار به شما یادآوری می كند كه چطور از ابتلا به این بیماری دور بمانید.
• علایم اسهال مسافرتی بلافاصله بعد از خوردن غذا شروع نمی شود. شروع اسهال ممكن است از 12 ساعت تا سه روز بعد از خوردن غذای آلوده یا آب آلوده طول بكشد. بنابراین شما نمی توانید دقیقا حدس بزنید كه كدام غذا آلوده بوده است. بهترین راه این است كه در انتخاب غذا و رستوران احتیاط كنید.
چگونه كودك را درمان كنید؟
مهم ترین درمان این بیماری برطرف كردن كم آبی است و مهم ترین كار مادر جایگزین كردن مایعات از دست رفته است. بنابراین هر خانواده ای كه كودك دارد، باید موقع مسافرت با خودش پودر سرم خوراكی یا ORS را به همراه داشته باشد. اگر مادر متوجه شد كه كودك دچار علائم كم آبی شده، مثلا عطش شدید به آب دارد، باید یكی از پودرهای سرم خوراكی را در یك لیتر آب جوشیده سردشده حل كند و هر بار كودك دچار اسهال شد، حدود نصف استكان از این سرم را به او بدهد. همچنین می تواند از مایعات تمیز مانند دوغ، آب، چای كم رنگ و سوپ برای جایگزینی آب از دست رفته بدن كودك استفاده كند ولی آبمیوه یا نوشابه نباید به كودك داده شود. چون این مواد اسهال را بیشتر می كنند.
خودتان دارو ندهید!
برای درمان اسهال كودكان، باید اول نوع بیماری معلوم شود و این موضوع را پزشك معلوم كند.
مثلا ممكن است این اسهال از نوع ویروسی باشد و نیازی به آنتی بیوتیك نداشته باشد، بنابراین مادران نباید خودسرانه آنتی بیوتیك یا داروهای دیگر را به كودك بدهند. همچنین استفاده از داروهای سركوب كننده استفراغ یا ضداسهال مثل دی سیكلومین كه روده كودك را فلج می كند، در كودكان ممنوع است، چون هم مانع از دفع به موقع میكروب ها از بدن می شود و هم برای كودكان عوارض بدی دارد.
غذاهای خوب، غذاهای بد
كودكی كه دچار اسهال شده، باید غذای مناسب دریافت كند تا وزنش كم نشود. ماست یك غذای بسیار خوب برای این مواقع است. برنج، گوشت، ماكارونی، سیب زمینی، ماهی، تخم مرغ، غلات، حبوبات، موز، سیب یا هویج پخته هم باعث می شود كودك وزن از دست ندهد و انرژی او هم برای مبارزه با بیماری تامین شود. در مقابل، آبمیوه، نوشابه، میوه های خام و سبزی نباید به كودك داده شود، چون اسهال او را بیشتر می كند.
زنگ خطر چیست؟
با این كه گفتیم این بیماری خود به خود خوب می شود اما یك سری از علائم هستند كه در صورت اتفاق افتادنشان باید هرچه زودتر كودك را به نزد پزشك ببرید.
اگر دفعات اسهال زیاد باشد، حجم اسهال زیاد باشد، اسهال خونی باشد، كودك تب داشته باشد یا عطش به آب داشته باشد. یا این كه بی حال بوده و قادر به شیرخوردن یا غذاخوردن نباشد، باید بلافاصله به پزشك مراجعه كرد. پزشك براساس آزمایش مدفوع، نوع اسهال را تشخیص داده و برای آن دارو تجویز می كند.
