قطعا شما هم هنگامی كه درحال گردش در طبیعت هستید برایتان پیش آمده كه برای پختن یا گرم غذا و یا درست كردن یك چای تازه دم و داغ به یك اجاق گاز نیاز پیدا كردید. اجاق گاز یكی از تجهیزات ضروی برای سفر و طبیعت گردی به ویژه سفرهای چند روزه درمناطقی خارج از شهر است.
امروزه بسیاری از افراد به سفرهای ماجراجویانه در طبیعت بكر و دست نخورده و به دور از شلوغی و تجهیزات شهری روی آورده‌اند. قطعا برای چنین سفرها و طبیعت گردی‌ها نیاز به تجهیزات ضروری و كامل است. این شیوه سفر میزان هزینه ها را به حداقل كاهش داده و تجربیاتی تازه را برای افراد به ارمغان می آورد. یكی از تجهیزات مهم سفر اجاق گاز مسافرتی است.
نكته‌ای كه باید در هنگام خرید اجاق مسافرتی حتما به آن توجه كنید این است كه هر یك از انواع اجاق گاز مسافرتی، كارایی متفاوتی دارند و برای هدف خاصی مناسب هستند. اینكه چه اجاق گازی برای سفر مناسب است، نكته‌ای حائز اهمیت است. آیا در مورد ویژگی های آن فكر كرده اید؟ اینكه می خواهید كه گاز شما به سرعت آب را جوش بیاورد یا می خواهید مدت زمان بیشتری آن را استفاده كنید؟ و یا اینكه قرار است برای چند نفر و چه حجمی بر روی آن غذا بپزید؟
اجاق سفری یا پیك نیكی نوعی اجاق است كه سبك و قابل حمل ساخته شده تا در سفر و پیك‌نیك به كار رود. اجاق سفری به صورت‌های گوناگون و برای انواع سوخت ساخته می‌شود. از مشهورترین انواع آن پریموس و اجاق گاز پیك‌نیك است. برای انتخاب یك اجاق گاز كوهنوردی مناسب، نكات زیر شما را به انتخاب درست كمك خواهد كرد: نوع سوخت مورد استفاده، نحوه ذخیره سوخت، زمان سوزاندن، متوسط زمان جوش، وزن و ...
انواع اجاق مسافرتی
اجاق گازهای گازی
استفاده از این نوع اجاق كاملا ساده بوده و به مراقبت خاصی نیز نیاز ندارد. این اجاق‌ها به راحتی روی كپسولهای مهروموم شده‌ای كه حاوی دو گاز فشرده ایزوبوتان و پروپان هستند، پیچ میشوند. اجاق مسافرتی گازی خود به دو نوع تقسیم می شود كه در یك نوع از آن (اجاق یك تكه)، سری اجاق و محفظه روی آن مستقیما به كپسول متصل شده و سر آن پیچیده می‌شود. این نوع اجاق‌ها نسبت به اجاق‌‌های گازی استاندارد كمی سنگین‌تر بوده و به صورت مایل می‌ایستند. در دومین نوع اجاق مسافرتی گازی (دو تكه)، سری و كپسول از یكدیگر جدا هستند.
برخی از این اجاق ها كه شبیه پیك‌نیك هستند، بسیار كوچك بوده و تنها چند گرم وزن دارند. در ضمن برخی از آنها تاشو نیز هستند. اجاق‌هایی كه مجهز به رگلاتور فشار هستند، در ارتفاعات زیاد عملكرد بهتری دارند و سوخت زیادی هم مصرف نمی‌كنند. چنانچه در هوای برفی و زمین پوشیده از برف از اجاق استفاده می‌كنید، تكه‌ای فوم به عنوان عایق در زیر كپسول اجاق قرار دهید؛ در غیر این صورت ممكن است كف كپسول یخ بزند.
مزایا:
- هم در سریع جوش آوردن آب و هم در پختن غذا در مدت كوتاه، عملكرد بسیار خوبی دارند و برای كمپ‌های گروهی بسیار مناسب هستند.
- عملكرد سریع در هنگام روشن شدن، نیاز نداشتن به آماده‌سازی قبلی برای روشن شدن (برای روشن شدن این نوع اجاق تنها كافی است شیر آن را باز كنید و آن را با كبریت، فندك معمولی یا فندك جرقه‌زن روشن كنید).
- هماهنگ سوختن شعله و قابلیت تنظیم آن (در اكثر مدل‌ها)
معایب
- عدم امكان بررسی میزان گاز باقی‌مانده به دلیل مهروموم بودن كپسول (البته با به همراه داشتن یك كپسول زاپاس كوچك، به راحتی می‌توانید این مشكل را برطرف كنید)
- عدم امكان استفاده از یك محافظ در اطراف كپسول (زیرا استفاده از محافظ باعث تجمع حرارت در اطراف كپسول و در نهایت انفجار آن می‌شود)
- كاهش فشار گاز در هوای سرد و ضعیف شدن شعله (البته در صورتی كه اجاق رگلاتور فشار داشته باشد، این مشكل ایجاد نمی‌شود)
- قیمت بیشتر گاز نسبت به سوخت مایع
- غیرقابل استفاده شدن كپسول گاز پس از اتمام گاز آن (پس از اتمام گاز باید آن را به شیوه صحیح دور بیندازید و یا آن را به مراكز بازیافت تحویل دهید)
اجاق گاز با سوخت مایع
ین اجاق های همه كاره به بطری های سوخت قابل بازیافت متصل می شوند. در حالی كه اكثر اجاق گازهای با سوخت مایع با گاز سفید كار می كنند، شما گزینه های دیگری نیز در اختیار دارید كه در صورت سفر به خارج از كشور، مزایای خاصی دارد. همه انواع این اجاق گاز كوهنوردی از گاز سفید استفاده می كنند كه با درجه بالایی تصفیه شده تا ناخاصی صفر یا كمی داشته باشد. گازها تمیز و داغ می سوزند و در هوای منفی صفر عملكرد بهتری دارند. بعضی از اجاق های چندگانه نیز می توانند توسط برخی از موارد زیر استفاده شوند: بنزین، نفت سفید، سوخت جت یا دیزل. تنوع سوختی، اجاق های سوخت مایع را انتخاب خوبی برای مسافران بین المللی می كند كه با انتخاب گزینه های سوخت محدود مواجه هستند.
مزایا
- اجاز گاز با سوخت مایع ثبات بیشتری را در زمین های ناهموار دارا هستند.
- با نگاه كردن به بطری به راحتی می توانید متوجه شوید كه سوخت چقدر سوخت دارید.
- با اینكه كه شما مجبور به خرید یك بطری سوخت هستید، هیچ كپسولی نیاز نیست.
- این اجاق ها بهتر از سایر گزینه ها در ارتفاعات بالا و در دماهای سرد عمل می كنند.
معایب
- نگهداری و آماده سازی برای آن نیاز است.
- سوخت ها امكان دارند كه از بطری بیرون بریزند.
- از اجاق های كنیستر سنگین تر هستند.
- قیمت اجاق گاز سوخت چندگانه كمی بالاتر است.
• سوخت هایی به جز گاز سفید دارای ناخالصی هایی هستند كه به مرور زمان امكان دارد بخش هایی مانند شیلنگ سوخت را مسدود كند. در صورت امكان از الكل برای آماده‌سازی اجاق استفاده كنید تا دوده نگیرد.
• كپسول سوخت را تا لبه پر نكنید و مقداری فضا برای پمپاژ هوا به داخل كپسول باقی بگذارید تا مایع تحت فشار قرار گیرد. در ضمن زمانی كه مقداری هوا وارد كپسول شود، میزان حرارت سوخت افزایش می‌یابد و از ایجاد فشار زیاد از حد جلوگیری می‌شود.
• چنانچه قصد دارید برای چند ماه یا مدت بیشتری از اجاق استفاده نكنید، سوخت كپسول را تخلیه كنید.
• حتما از یك محافظ شیشه‌ای برای اجاق خود استفاده كنید.
• حتما در سفرهای طولانی یا سفر به مناطق سردسیر، از مدبل‌های گرمایی استفاده كنید. • استفاده از این وسیله موجب انتقال گرما به محفظه جهت افزایش سرعت جوش آمدن آب و صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌شود.
• مایع گاز سفید پس از گذشت مدتی تجزیه می‌شود و خاصیت خود را از دست دهد. در صورت استفاده از مایعی كه مدت زمان زیادی از تولید آن گذشته می‌شود (این كار توصیه نمی‌شود)، از یك فیلتر برای پاك كردن مایع از هرگونه ذرات رسوب استفاده كنید تا این ذرات در بخش‌های مختلف باقی نمانند و آنها را مسدود نكنند. وجود لكه‌های رنگی در گاز، به معنای غیرقابل استفاده بودن آن است.
اجاق گازهایی با سوخت جایگزین
این نوع اجاق ها توسط سوخت گندله ای یا چوب روشن می شوند. این اجاق گازها برای سفرهای كوله گردی طولانی مدت و همچنین در جعبه اضطراری خانه مناسب است. وزن برخی از آن ها بسیار سبك است درحالیكه بسیاری از آن ها وزن سنگین تری دارند. برخی از انواع آن ها به همراه مزایا و معایبشان در ادامه آورده شده است.
مزایا
- از آنجا كه این نوع اجاق ها با برگ و چوب های ریزی كه جمع می كنید روشن می شود پس نیازی به حمل كپسول نیست و از این رو برای سفرهای طولانی بسیار طرفدار دارد.
- كار با آن ها ساده است و این نوع اجاق ها سبك هستند.
- بعضی از مدل ها زمانی كه در حال سوختن هستند، می توانند برق كافی تولید كنند تا یك موبایل را توسط پورت USB شارژ كنند.
- برخز از آن ها با یك گریل همراه هستند.
معایب
پیدا كردن هیزم خشك در هوای مرطوب می تواند چالش برانگیز باشد.
استفاده از این نوع اجاق ها در برخی از مكان هایی كه در ارتفاع بالا قرار گرفته اند، ممنوع است.
اجاق هایی كه با قرص سوخت جامد می سوزند
این نیز انتخاب محبوب آن هایی است كه سبك سفر می كنند. بعضی از مدل ها بسیار كوچك هستند و در جیب شما قرار می گیرند.
مزایا
- قیمت ارزان
- وزن كم: یك مدل جیبی ممكن است ۹۰ گرم وزن داشته باشد؛ اجاق گاز به همراه یك ظرف تنها ۲۰۰ گرم خواهد داشت.
- قرص ها به راحتی روشن می شوند و اگر آن ها را خاموش كنید و هنوز تمام نشده باشند می توانید مجددا آن را روشن كنید.
معایب
آنها به آهستگی آب را به جوش می آورند.
قرص های ممكن است بوی بدی داشته باشند.
قرص ها ممكن است اثرات چربی زیر ظرفتان باقی بگذارند.
اجاق گاز مسافرتی سامسونتی
اگر قصد كمپینگ دارید و فضای كافی در كوله و اتومبیل خود دارید؛ اجاق گاز مسافرتی سامسونتی انتخابی عقلانی است.
مزایا
- بخاطر بزرگی اجاق گاز مسافرتی سامسونتی، امكان افتادن قابلمه و ظرف غذا، كم است.
- بخاطر شعله بزرگتر، غذا سریعتر حاضر خواهد شد.
معایب
- نسبت به سرشعله سفری، جای بیشتری اشغال میكنند.
- گاز بیشتری نیز مصرف میكنند.
- نسبت به سرشعله ها بزرگترند و وزن بیشتری دارند.
سرشعله سفری یا سرشعله مسافرتی
این محصول، كاملاً برای كوهنوردان مناسب است. دلیل آن كوچكی و سبكی است.
مزایا
- سبكتر از اجاق گاز مسافرتی سامسونتی است.
- كوچكتر هستند؛ بنابراین جای كمتری میگیرند.
- به انواع كپسولهای ۱۱۰ گرمی، ۲۳۰ گرمی و ۴۵۰ گرمی، كه حاوی مخلوطی از پروپان و بوتان هستند؛ متصل میشوند.
معایب
امكان افتادن قابلمه و ظرف غذا از روی سرشعله های سفری بیشتر است.
نكاتی برای استفاده از اجاق گاز مسافرتی
• آن ها را داخل چادر یا فضای بسته روشن نكنید. این كار ممكن است كربن دی اكسید مسموم كننده ایجاد كند.
• همیشه قبل از روشن كردن اجاق گازتان شیلنگ ها، سرشعله و همه چیز را از نظر نشتی یا خرابی چك كنید.
• اگر وزن برای شما مهم نیست، یك ورقه نازك فلزی می تواند شیء خوبی باشد تا اجاق گاز مسافرتی خود را روی آن بگذارید؛ مخصوصا در مكان هایی مانند ساحل های شنی.