درفاصله یك روز مانده تا طولانی‌ترین تعطیلات سال، ممكن است بعضی از هموطنان هنوز برای سفر نوروزی برنامه‌ریزی نكرده باشند یا هنوز تردید داشته باشند. برخی هم البته به سیاق هرسال، مقاصد تكراری را انتخاب و به برنامه‌ریزی برای مقاصد پرگردشگر بسنده می‌كنند. با اینهمه، ایرانگردان حرفه‌ای پیشنهاد می‌كنند هموطنان نوروز امسال را در مناطق كمتر شناخته شده و بكر بگذرانند.
چنین مقاصدی این شانس را به گردشگران می‌دهد كه بیشتر بتوانند با جامعه محلی ارتباط برقرار كنند و مقاصد بكر را پیش از آنكه تخریب شوند، ببینند. با اینهمه آنها تاكید می‌كنند تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد كه برای مورد استقبال واقع شدن یك مقصد گردشگری كمترشناخته شده، آن مقصد باید زیرساخت‌های لازم را داشته باشد. به‌علاوه فرهنگ سفر گردشگران ایرانی نیز باید ارتقا پیدا كند و درك عمومی پاكیزه نگه داشتن طبیعت در آنان شكل بگیرد. سیستان و بلوچستان، سیراف، جزایر جنوبی، مریوان، ایلام، طبس، كهكیلویه و بویراحمد، تالاب شادگان، جزیره مینو و بوشهر ۱۰ مقصدی هستند كه كارشناسان سفر و گردشگران حرفه‌ای برای سفرهای نوروزی پیشنهاد می‌كنند. اما دلیل این پیشنهادها چیست؟
سیستان و بلوچستان؛ اصلاح تصویر نادرست
یكی از مناطق جذاب و دیدنی ایران كه در هر گوشه و كنار آن یك جاذبه دیدنی و گردشگری وجود دارد و از قضا بسیار هم مهجور مانده، استان سیستان و بلوچستان است؛ منطقه‌ای كه در مورد آن توده‌ای از تصورات غلط و اشتباه در اذهان عمومی وجود دارد؛ اما برخلاف این تصورات سراسر اشتباه، سیستان و بلوچستان استانی امن است كه مردم خونگرم و مهمان‌نواز آن خود یكی از جاذبه‌های دیدنی و گردشگری آن به شمار می‌رود. این استان به‌رغم اینكه بسیار محروم و مهجور مانده، اما سنت‌های دیرین خود را همچنان حفظ كرده است. كافی است به روستای كلپورگان سفر كنید و محصولات حیرت‌انگیز سفالی آن را ببینید.
یكی از ایرانگردان حرفه‌ای در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره این روستا اظهار می‌كند: «هنر و صنعت سفال كلپورگان كه اخیرا به ثبت جهانی یونسكو نیز رسیده، قدمتی تاریخی دارد و 7 هزار سال است كه زنان این روستا با استفاده از منابع طبیعی موجود در این منطقه، این صنایع دستی را با همین كیفیت تولید و در زندگی روزمره از آن استفاده می‌كنند.» ارشاد نیك‌خواه می‌افزاید: «مردم می‌توانند با سفر به این منطقه از نزدیك با مردم خونگرم و خوش‌قلب بلوچ آشنا شوند و یادگاری از این هنر 7 هزار ساله با خود به منزل ببرند.
سفر به كلپورگان نه تنها تجربه‌ای بی‌نظیر برای گردشگران رقم می‌زند، بلكه با خرید در جوامع محلی و ایجاد تعامل، از محرومیت‌های مردم این منطقه می‌كاهد.» وی تصریح می‌كند كه آب‌وهوای كلپورگان در بهار و ایام نوروز معتدل و دلچسب است و تاكید می‌كند كه طبیعت این استان گردشگران را با چشم‌اندازها و مناظر حیرت‌انگیز خود غافلگیر خواهد كرد. نیك‌خواه همچنین توصیه می‌كند گردشگرانی كه به كلپورگان سفر می‌كنند می‌توانند در مسیر خود به خاش نیز سر بزنند و در دامنه كوه تفتان و میان شكوفه‌های بهاری توقفی داشته باشند. شهر سراوان نیز با محصولات سوزن‌دوزی مشهور خود در نزدیكی كلپورگان واقع شده است كه می‌تواند یكی از مقاصد دیدنی مسافران سیستان و بلوچستان در عید باشد.
یكی دیگر از گردشگران حرفه‌ای كشور نیز در خصوص جذابیت سفر به سیستان و بلوچستان و شهرهای آن می‌گوید: «هرسال و در ایام نوروز بسیاری از گردشگران ایرانی هزینه و برای سفر، مقاصد خارج از كشور را انتخاب می‌كنند. یكی از مقاصد منتخب گردشگران ایرانی در نوروز هندوستان است؛ غافل از اینكه سرزمینی به زیبایی و خوش آب‌وهوایی هندوستان و مملو از جاذبه‌های فرهنگی در ایران وجود دارد كه خیلی كم مورد توجه گردشگران ایرانی قرار می‌گیرد و آن استان سیستان و بلوچستان است.»
هدیه مولایی می‌افزاید: «نقاط بكر و دیدنی بسیاری در سیستان و بلوچستان وجود دارد؛ از تالاب صورتی گرفته تا منطقه زرآباد كه از معدود نقاط تلاقی نخلستان، كویر و دریا در جهان است و باغ‌های موز و انبه آن كه زیستگاه جانداران بسیاری همچون میمون‌ها است. از میان شهرهای این استان نیز بندر چابهار را برای سفر گردشگران در نوروز پیشنهاد می‌كنم.» چابهار كه تنها بندر اقیانوسی ایران محسوب می‌شود، از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی دیدنی بسیاری برخوردار است و بیش از هرچیز آب‌وهوای فرحبخش و معتدل آن است كه هر گردشگری را به‌وجد می‌آورد. اما جاذبه‌های سفر به این استان وسیع به این شهرها محدود نمی‌شود و گردشگران حرفه‌ای پیشنهاد می‌كنند دیدن زاهدان و زابل را نیز از دست ندهید. این دو شهر از قدیمی‌ترین شهرهای ایران محسوب می‌شوند. در مسیر میان این دو شهر نیز می‌توان بقایای شهر سوخته را كه از قدیمی‌ترین محوطه‌های تاریخی كشور است تماشا كرد.
ایلام؛ سیراب از زیبایی طبیعت
یكی از گردشگران حرفه‌ای كه خود راهنمای گردشگری نیز هست، معتقد است بهار و به‌ویژه نوروز بهترین زمان برای دیدن استان ایلام است. ایلام كه در غرب كشور واقع شده، جایی برای دیدار بی‌نظیر و بكر با طبیعت زاگرس است. محمد گایینی كه این مقصد را برای نوروز پیشنهاد كرده، درباره علت پیشنهادش می‌گوید: «دامنه‌های زاگرس یكی از بهترین زیستگاه‌های بلوط هستند و شروع فصل بهار، اوج زیبایی جنگل‌های بلوط هستند.» او بر مزیت خلوت بودن ایلام هم تاكید می‌كند و یادآور می‌شود كه چون این مقصد كمترشناخته شده و مانند مقاصدی چون شیراز و اصفهان، چندان معروف نیست، این فرصت وجود دارد كه بتوان از خلوتی آن استفاده كامل را برد.
گایینی البته خاطرنشان می‌كند كه ایلام به‌دلیل آنكه تركیبی از تاریخ، طبیعت و آداب و رسوم و فرهنگ را دربرگرفته، می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد. ایلام هم میزبان قوم كرد است و هم لرها را در خود جای داده؛ پس از این حیث نیز می‌تواند تنوع فرهنگی جذابی بیافریند. به گواهی این راهنمای گردشگری، اگر می‌خواهید زیباترین و بكرترین تنگه‌ها و دره‌های دامنه زاگرس را ببینید، ایلام می‌تواند بهترین پیشنهاد باشد. تنگ رازیانه، تنگ زینگان و تنگ بهرام چوبین معروف‌ترین تنگه‌هایی هستند كه قابلیت بازدید دارند. زیبایی‌های طبیعی ایلام البته به همینجا منحصر نمی‌شود؛ دریاچه دوقلو سیاه‌گاو نیز از منحصربه‌فردترین دریاچه‌ها در نوع خود به حساب می‌آید و نباید دیدن آن را از دست داد. گردشگران حرفه‌ای این مقصد را جایی می‌دانند كه چشمان گردشگران را از زیبایی طبیعی سیراب خواهد كرد
كهگیلویه و بویراحمد؛ دیدن طبیعت گرمسیری
یكی دیگر از مقاصدی كه می‌تواند مورد توجه طبیعت‌دوستان قرار بگیرد، كهگیلویه و بویراحمد است؛ استانی كه تاكنون آنطور كه باید در رسانه‌ها از آن گفته نشده و ظرفیت‌های گردشگری‌اش ناشناخته باقی مانده است. چنین مقاصدی البته جاهای بسیاری برای كشف شدن دارند؛ طبیعت بكر، فرهنگ غنی و تاریخی به درازای مردمان آن دیار. محمد گایینی دیدن این استان را به گردشگران پیشنهاد می‌دهد.
این گردشگر حرفه‌ای كه مناطق بسیاری از ایران را از نزدیك دیده و رازهای گوناگونی را در مقاصد داخلی كشف كرده، درباره كهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: «این استان دو بخش گرمسیری و سردسیری دارد. نوروز بهترین زمان برای دیدن بخش گرمسیری آن است.» به گفته این راهنمای تور، برای سیر و گذر در بخش گرمسیری كهگیلویه باید از یاسوج به سمت جنوب غرب به سمت باشت، چرام و... رفت. بهترین زمان برای دیدن این بخش، اسفند و فروردین است، چون هنوز چندان گرم نشده و هوای این بخش دلپذیر است. دیدن آبشارها و مناطق جذاب كوهستانی، از ویژگی‌های اصلی طبیعت كهكیلویه و بویراحمد است.
مریوان؛ سفر به طبیعت و هنر دستی
یكی دیگر از مناطق جذاب و دیدنی كشور كه ازدحام سایر مقاصد سنتی سفر ایرانیان را در ایام نوروز ندارد و سفر به آن پیشنهاد می‌شود، شهر زیبا و مرزی مریوان واقع در استان كردستان است. این شهر كه در مجاورت دریاچه زیبای زریوار قرار دارد، از طبیعتی بكر و چشم‌اندازهایی كوهستانی و آب‌هوایی مطلوب در بهار برخوردار است؛ امری كه مریوان را به یكی از مقاصد جدی و ارزشمند گردشگری كشور در نواحی غرب كشور تبدیل كرده است.
ارشاد نیك‌خواه در خصوص جذابیت سفر به مریوان و محصولات محلی آن می‌گوید: «طبیعت مریوان در ایام بهار به‌اندازه‌ای زیبا است كه هوش از سر هر بیننده‌ای می‌رباید. اما جذابیت سفر به این شهر در طبیعت‌گردی خلاصه نمی‌شود و صنایع‌دستی آن نیز حیرت‌انگیز است. در كنار گیوه مریوان كه به ثبت جهانی یونسكو نیز رسیده است، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و سبدبافی نیز از دیگر صنایع دستی و هنر مردم محلی این منطقه است كه از ارزش بسیار بالایی برخوردار است.» دریاچه زریوار كه در مجاورت مریوان قرار دارد، بزرگترین دریاچه خودجوش طبیعی در جهان است كه 2 هزار متر از سطح دریا ارتفاع و میان كوه‌های استان كردستان قرار دارد. نیك‌خواه به گردشگرانی كه علاقه‌مند به طبیعت‌گردی هستند پیشنهاد می‌كند كه با توجه به برخورداری این منطقه از امنیتی بالا، برای افزودن به جذابیت‌های سفر خود در اطراف این دریاچه كمپ برپا كنند. وی بازدید از بازارچه مرزی این شهرستان را نیز توصیه می‌كند.
بوشهر؛ ساحل با چاشنی آیین بومی
بندر بوشهر نیز از دیگر مناطق پیشنهادشده برای سفر نوروزی از طرف فعالان و كارشناسان گردشگری این حوزه است؛ شهری ساحلی كه شلوغی دیگر مقاصد پرازدحام كشور را ندارد، اما حال‌وهوای نوروزی در جای‌جای آن، با چاشنی مراسم و آیین‌های بومی، استشمام می‌شود. موزه دریانوردی، آب‌انبار قوام و عمارت كلاه‌فرهنگی و بافت تاریخی بوشهر تنها عنوان چند جاذبه دیدنی این شهر است اما در كنار آثاری كه هركدام گواه پیشینه این شهر در مقاطع مختلفی از تاریخ ایران است، بیش از هرچیز ساحل چشم‌نواز آن است كه با تلألو آفتاب بر دریا، از گردشگران دلربایی می‌كند. به‌علاوه، با سفر به بوشهر می‌تواند از شهرستان‌های دیدنی گناوه، دیر و تنگستان نیز بازدید كنید.
تالاب شادگان؛ برای پاسداشت آب
درست است كه بحران آب پایش را روی گلوی شهرها و مناطق مختلف كشور گذاشته اما هنوز می‌توان جایی مانند تالاب شادگان را دید و از زیبایی‌هایش لذت برد. مناظر این تالاب كه در خوزستان و حوالی شهر شادگان قرار دارد، در فصل بهار در بهترین حالت خود قرار دارد، از این‌رو است كه ایرانگردان حرفه‌ای دیدن آن را در نوروز پیشنهاد می‌كنند و معتقدند نباید این فرصت را از دست داد. آنها البته هشدار می‌دهند چنانچه در سفر به این مقصد ملاحظات زیست‌محیطی رعایت نشود، به‌زودی این تالاب نیز از بین خواهد رفت.
جزیره مینو؛ دیدار با پرندگان
دلیل آنكه كارشناسان سفر از جزیره مینو به عنوان یكی از مقاصد مناسب نوروزی یاد می‌كنند، فرصت پرنده‌نگری در آن است. این جزیره نیز همچون تالاب شادگان در خوزستان واقع شده و با نخل‌های بی‌شمارش، پناهگاه پرندگان بسیار است. جزیره مینو البته برای خود بومی‌های خوزستان یكی از تفریحگاه‌های مهم است كه همیشه به آن پناه می‌برند. شاید اگر جزیره مینو در كشوری دیگر قرار داشت، حالا یكی از معروف‌ترین مقاصد سفر بود.
طبس؛ تركیب طبیعت و تاریخ
اولین چیزی كه از نام «طبس» به ذهنمان متبادر می‌شود، توفان تاریخی در آن منطقه است؛ اما این شهر و روستاهای اطراف آن حق دارند كه با طبیعت و تاریخ جذابشان شناخته شوند. كارشناسان سفر، دیدن باغ گلشن در این شهر را پیشنهاد می‌كنند و بعد گردشگران را به روستاهای اطراف فرامی‌خوانند؛ به ازمیغان كه در آن برنج كشت می‌شود، به حلوان و كویر بكر آن، به اصفهك با اقامتگاه بوم‌گردی و تجربه زندگی بومی. چشمه مرتضی علی كه در انتهای مسیرش یك سازه تاریخی قرار دارد نیز از دیگر پیشنهادهای حرفه‌ای‌های ایرانگردی است. در این منطقه نباید كال جنی را نیز از دست داد؛ شكافی زمین‌شناختی كه شگفتی طبیعت‌دوستان را برمی‌انگیزد
جزایر جنوبی؛ در قلب خلیج‌فارس
اما یكی دیگر از مناطق جذاب كشور برای سفر نوروزی را می‌توان جزایر جنوب كشور و سواحل حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان دانست. هرچند مقاصدی همچون كیش و قشم كه جزئی از این جزایر به شمار می‌روند، همیشه مورد استقبال گردشگران بوده است؛ اما جزایری همچون هرمز، هندورابی، لاوان، مارون و هنگام نیز هركدام جذابیت‌های طبیعی منحصر به‌فرد و خیره‌كننده خود را دارند. هدیه مولایی با توصیه جزایر جنوب كشور به‌عنوان مقصد نوروزی گردشگران كشور می‌افزاید: «در كنار جاذبه‌های بی‌شمار طبیعی، نباید فرهنگ غنی مردم جنوب را از یاد برد.
شاید بتوان مواجهه با پوشاك، خوراك، موسیقی و صنایع دستی اهالی این منطقه را مهم‌ترین جذابیت سفر به جنوب كشور و جزایر خلیج‌فارس و دریای عمان دانست؛ امری كه مهجور مانده و تاكنون خیلی كم مورد توجه گردشگرانی كه به این مناطق سفر می‌كنند قرار گرفته است.» این گردشگر حرفه‌ای در میان جزایر جنوبی سفر به كیش، قشم، هرمز و هنگام را به‌دلیل برخورداری از زیرساخت‌های گردشگری مجهزتر و آمادگی بالاتر برای پذیرش مسافر پیشنهاد می‌كند؛ اما تاكید می‌كند كه نباید سفر به جنوب را منحصر به بازدید از این چند نقطه كرد و گردشگران باید دست به تجربیات جدید بزنند و از نقاط كمتر شنیده‌شده‌ای همچون مارون و لاوان نیز بازدید كنند.
سیراف؛ ساحل باستانی
یك نقطه جذاب دیگر برای سفر در استان بوشهر، شهر باستانی سیراف است. این شهر كه یكی از قدیمی‌ترین بنادر كشور محسوب می‌شود از معماری منحصربه‌فردی برخوردار است كه یادآور چشم‌اندازهای شهر ماسوله در شمال كشور است؛ اما با حال و هوایی جنوبی و بندری! صنایع دستی این شهر شامل گلابتون‌دوزی و منجوق‌دوزی می‌شود. ساحل زیبای این بندر كه در گوشه و كنار آن نخل روییده است نیز اصلی‌ترین جاذبه طبیعی این شهر را رقم زده است.
