قلعه طبس مسینا در شهرستان درمیان، واقع شده است. با توجه به پلان مدور قلعه احتمال می رود این اثر متعلق به قبل از اسلام باشد كه دردوره اسلامی نیز مورد بهره برداری قرارگرفته است. این مكان در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۲۸۰ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معماری قلعه طبس مسینا
این قلعه كه در حاشیه شرقی شهر طبس مسینا واقع شده دارای پلان دایره ای شكل می باشد. قلعه طبس مسینا دارای حصار بزرگ و برجهای متعدد است كه در حال حاضر فقط ۱۵ برج آن قابل رویت است. برج بزرگ آن حدود ۱۱ متر ارتفاع و حدود ۱۵ متر قطر دارد. در سطح خارجی این برج تعداد زیادی روزنه دیده بانی و تیركش وجود دارد با توجه به پلان مدور قلعه احتمال می رود مربوط به دوران پیش از اسلام باشد. دور تا دور این بنای عظیم خشت و گلی، خندقی برای دفاع از اهالی ساكن در قلعه حفر گردیده است.
فضای داخلی قلعه بدلیل ساخت و سازهای متوالی دچار تخریب و آشفتگی است. در داخل قلعه اماكن عمومی مانند مسجد و آب انبار و… برای ساكنین تعبیه شده است كه قدمت مسجد آن دوره پیش از اسلام می باشد و احتمالا نیایشگاه بوده است. این مسجد شامل شبستان ستوندار با چهار ستون است كه از لحاظ نقشه بسیار دقیق در جای خود قرار گرفته اند. ورود به داخل مسجد از طریق سردری با طاق جناقی امكان پذیر است. در دو طرف سردر ورودی دو طاق نما قرار دارد كه برای استراحت و نشستن افراد دارای سكوهایی به ارتفاع حدود پنجاه سانتیمتر است و این دو طاق نما نیز دارای طاق جناقی است.
پس از سردر ورودی مستقیماً فضای شبستان قرار دارد. شبستان فضایی است با چهار ستون قطور و حد فاصل ستون ها بوسیله تویزه و سپس گنبد های چهار ترك پوشیده شده به گونه ای كه در این فضا نه گنبد قرار گرفته است. درست مقابل سردر ورودی محراب بنا قرار دارد كه تزئینات جالب توجهی دارد، تزئینات مقرنس گچی با حاشیه تزئینی مارپیچی از جمله تزئینات محراب است. بنای مسجد متعلق به دوره قاجار است. عمده ترین مصالح بكار رفته در قلعه خشت و گل است و از وجود تزئینات در بنا با توجه به آسیبها و تخریبهایی كه در قلعه صورت گرفته اثری وجود ندارد. طبس مسینا شهری است بسیاركهن و تاریخی كه در اكثر متون جغرافیایی قرون اولیه اسلام، نام آن ذكرشده است.
نحوه دسترسی به قلعه طبس مسینا
این بنا در جاده بیرجند-اسدیه واقع شده و طبس مسینا در فاصله ۲۰ كیلومتری شرق اسدیه قرار دارد.
امكانات
آب، برق، تلفن، سرویس بهداشتی، نمازخانه از امكانات این منطقه است.
