هر محفل و مجلسی كه در سفرهای استانی دولت شكل می‌گیرد آنچه بیش از همه در طراحی و فضاسازی جلوه‌گری و خودنمایی می‌كند هنر ناب ایرانی است، آثاری از جنس هنر سنتی و صنایع‌دستی.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، صنایع‌دستی به عنوان نماد هویت ملی و شناسنامه فرهنگی ایرانیان و تجلی هنر ناب ایرانی در همه جای جهان شناخته شده است، انواع دوخت‌های سنتی، آثار فاخر تولیدی از چوب و فلز و سنگ در كمتر كشوری از جهان به پای هنر اقوام ایرانی می‌رسد. ثبت حدود ۳۰۰ رشته هنری در ایران و فعال بودن بیش از ۲ میلیون هنرمند صنایع‌دستی نشان از ظرفیت فرهنگی، اجتماعی، هنری و اقتصادی این حوزه است كه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، اما نمایش و تبلیغ این افتخار و اصالت، مهمترین اقدام در معرفی آن به علاقه‌مندان و دوستداران هنر ایرانی است.
برگزاری نمایشگاه‌های سراسری، دایر كردن بازارچه‌ها و فروشگاه‌های عرضه فصلی، ارائه تسهیلات و بسته‌های حمایتی و مشوق‌های صادراتی ، بیمه هنرمندان و حذف تعرفه‌های مالیاتی فعالان این بخش، اگر چه می‌تواند به رونق صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در كشور كمك كند، اما آنچه مهم است و رویكرد جدیدی را می‌طلبد، جایی است كه محصولات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در زندگی روزمره مردم كاربردی شود.
البته برای معرفی افتخارآمیز محصولات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی، این آثار باید علاوه بر طراحی و نمایش در فضاهای عمومی به عنوان نمادهای شهری در میادین و بیلبوردهای شهری، جلوی چشم و دسترس مردم، كودكان و نوجوانان در معابر، فرهنگسراها، نمایشگاه‌ها و مدارس باشد، حتی باید در سریال‌ها و تیزرهای تلویزیونی نمایش داده شود. گاهی هم جلسات عالی كشور كه توجه همه رسانه‌ها و افكار عمومی را به خود جلب می‌كند، جایگاه مناسبی برای صدرنشینی این صنعت اصیل ایران زمین است.
اینكه مهمترین عنصر تزیین مجلس رئیس‌جمهوری و دولتمردان در سفرهای استانی نمونه‌های شاخص آثار صنایع‌دستی مردم استان است،اولا نشان می‌دهد دولت باور دارد صنایع‌دستی و هنر بومی مناطق می‌تواند اقتصاد محلی یك منطقه را رونق بخشد، ثانیا، رمز اقتصادمقاومتی، تولید و اشتغال در سرپنجه ذوق و هنر مردم بوده و دولت به عنوان حامی و پشتیبان تكیه گاه فعالان این بخش است
استان البرز دارای مكان‌های گردشگری فراوان مانند طالقان،باغ شهر، باغ فاتح، جاده چالوس، كاخ مروارید، روستاهای تاریخی و آتشگاه است، مكان‌های دیدنی و زیبا، سوغاتی‌ها و صنایع دستی بی‌نظیر، البرز را استانی مناسب برای گردشگری ساخته است. سوزن‌دوزی، سنگ‌تراشی، شیشه‌گری، گلیم‌بافی و سفالگری از صنایع‌دستی شاخص استان البرز است.
استان خراسان رضوی با جذابیت‌های متنوع مكان‌های مذهبی و دیدنی، در كنار صنایع دستی متنوع و منحصربه‌فردش یكی از استان‌های جذاب و مورد توجه همه ایرانیان و مسلمانان منطقه است. وجود معدن‌های سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی را به یكی از متطق معروف جهان در این زمینه تبدیل كرده است. صنایع دستی خراسان رضوی با تأثیر گرفتن از محیط و منطقه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
انگشترسازی با سنگ‌های قیمتی، سفالگری، قالیبافی، فیروزه تراشی، سنگ‌تراشی و قلم‌زنی روی سنگ، شعربافی، نمدمالی، پوستین‌دوزی از هنرهای سنتی و صنایع دستی رایج و مشهور در خراسان رضوی است.
زمانی كه صحبت از استان مازندران می‌شود، در كنار چشم‌اندازهایی مثل دریا، جنگل و كوه‌های سربه‌فلك‌كشیده صنایع‌دستی ارزشمند این استان هم جایگاه ویژه‌ای در بین گردشگران دارد. در همه شهرهای این استان صنایع‌دستی متنوع وجود دارد كه با آداب‌ورسوم این منطقه تطابق فرهنگی اجتماعی دارد. تهیه سوغاتی و یادگاری از شهرهای مختلف یكی از بخش‌های جذاب سفر به مازندران است و صنایع‌دستی این شهرها یكی از بهترین گزینه‌ها برای خریداست.
سفالگری، نمدمالی، چنته، پارچه‌بافی، موج‌بافی، جوراب‌بافی، جاجیم‌بافی، گلیم‌بافی، حصیربافی، لاك‌تراشی، قالی كلاردشت و كنده كاری روی چوب از برجسته ترین صنایع دستی مازندارن است.
استان گلستان را می‌توان یكی از قطب‌های قوی تولیدكننده صنایع‌دستی همچون فرش تركمنی، گلیم، قالیچه، پشتی، قارچین، نمد بافی، سوزن دوزی، ابریشم دوزی بر پارچه، گلدوزی، زیور آلات تركمنی، ساخت آلات موسیقی، ریسندگی و بافندگی الیاف، سبد بافی، وسایل چوبی، پارچه بافی و …. دانست.
یكی از مهم ترین دلایلی كه سبب شده این استان از چنین صنایع دستی متنوع و منحصر به فردی برخوردار باشد وجود قومیت های مختلف در این استان است. استان گلستان از قدمتی ۷ هزار ساله برخوردار است بنابراین نه تنها این صنایع دستی از تنوع بلكه از قدمتی بسیار طولانی برخوردار هستند كه سبب شده هم نظر گردشگران و هم پژوهشگران به آنها جلب شود.
استان گیلان به دلیل دارا بودن پیشینه تاریخی، صنایع دستی بسیار متنوعی هم دارد كه كاملا بومی و معرف آداب و رسوم و پیشینه كهن این سرزمین است. این استان شمالی به دلیل همجواری با دریای خزر و دارا بودن جاذبه های تاریخی، گردشگری و طبیعی فراوان همواره در كانون توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.
حصیربافی، بامبوبافی، رشتی‌دوزی، سفالگری و چموش دوزی،چادرشب‌بافی، مرواربافی دستبافته‌های پشمی و عروسك كاموایی و شال‌بافی از مهمترین صنایع دستی استان گیلان است.
استان هرمزگان در جنوب ایران با فرهنگ ریشه‌دار و قدیمی در كنار آداب‌ورسومی خاص مورد توجه بسیاری از تاریخ‌شناسان است. هرمزگان جایگاه ویژه‌ای در صنایع دستی ایران دارد و بیشتر تولیدات آن نیز توسط زنان منطقه انجام می‌شود. می‌توان گفت دست‌سازه‌های این استان با زیبایی و طراحی چشم‌نواز بیشتر جنبه مصرف محلی دارد و معمولا فصلی است.
گلابتون‌دوزی، حصیربافی، خوس دوزی، بادله‌دوزی و سوزن‌دوزی، قالیبافی، خرسك بافی، شیریكی پیچ و چادرشب بافی و چنته بافی از هنرهایی است كه نزد مردمان بوشهر زنده و رایج است.
صنایع‌دستی استان قم مانند سایر مناطق كشور از پیشینه و قدمت دیرینه‌ای برخوردار هستند. استان قم به دلیل موقعیت جغرافیایی كویری، امكانات كمتری برای رونق فعالیت كشاورزی و دامداری داشته است. در نتیجه روستاییان این استان برای امرار معاش به تولید صنایع دستی كه از مهمترین بخش های مولد اقتصادی در سطح استان است مشغول هستند.
شهر قم به دلیل موقعیت جغرافیایی در طول سال میزبان مسافران داخلی و خارجی زیادی است. صنایع دستی یكی از جاذبه‌های گردشگری شهر مذهبی قم است كه دارای بازار پررونقی است كه از مهمترین آن می‌توان به قالی دستبافت، معرق كاری، منبت كاری، كاشی و سفال، خرمهره سازی، سنگ‌تراشی، خراطی چوب، تراش سنگ‌های قیمتی و انگشترسازی اشاره كرد.
بخش زیادی از زندگی مردم استان یزد از همجواری با اقلیم كویر تاثیر گرفته است، كه از جمله آنها می‌توان به سبك شهرسازی، شیوه‌های ارتزاق، صنایع دستی یزد ، خلق و خو و غیره اشاره كرد و از استان‌های مهم ایران در حوزه صنایع دستی به شمار می‌رود.
سفالگری، زیلو بافی، زرگری، كاشی‌سازی از هنرهای اصیل با قدمت چندهزار ساله یزدی‌ها است البته نمدمالی، دارایی‌بافی، گیوه‌بافی، ترمه‌دوزی، زری‌بافی، شمدبافی و قلم زنی نیز از صنایع‌دستی مشهور این استان است.
یكی از كهن‌ترین سكونتگاه‌های بشری در كشورمان و حتی در جهان، مناطق غربی كشور و دامنه های كوه‌های زاگرس است. استان زیبای لرستان با قدمتی چند هزار ساله همچون نگینی در این منطقه می‌درخشد. منطقه ای كه شواهدی از سكونت انسان های اولیه در برخی غارهای آن مشاهده شده است.
ورشوسازی، گیوه‌بافی، جاجیم‌بافی، نمد مالی و حصیربافی قالی لری، منبت چوب، ماشته بافی، مشبك چوب، معرق چوب از هنرهای سنتی و صنایع دستی شاخص لرستان است.
استان زنجان یكی از استان های فعال كشور در زمینه صنایع دستی است. یافته های باستان شناسی به دست آمده از این استان بر قدمت انواع صنایع دستی در این منطقه گواهی می‌دهد. انواع صنایع دستی از قبیل چاقوسازی، گلیم بافی، جاجیم بافی، چارق دوزی، سفال گری، ملیله كاری، فرش بافی، فلزكاری، مسگری و نقره سازی در شهرستان های این استان متداول است. بافت انواع قالی و قالیچه در مناطق مختلف استان رواج دارد ولی بیش ترین میزان تولید در منطقه زنجان، ابهر و قیدار دیده می شود.
صنایع دستی استان سمنان جلوه‌ای از هنر و فرهنگ و تمدن، سرزمین كهن ایران است كه تبلور روح لطیف مردمان سرزمینش را به نمایش گذشته است، به تاكید كارشناسان امر این هنرهای دستی با توجه به قدمت تاریخی آن به معرفی و توجه بیشتر نیاز دارد.
آثار سرامیك،كاشی هفت رنگ،كبود دانه (كئوكه)، گلیم بافی، جاجیم بافی، نمد مالی، چاپ قلمكار، معرق چوب، منبت و حجم چوبی، قالیبافی و مهارت سازسازی از مشهورترین استان سمنان به شمار می‌آید.
صنایع‌دستی جذاب اردبیل توسط روستایی‌ها و عشایر این منطقه تولید می‌شود و بیشتر این محصول‌ها از مواد اولیه طبیعی تهیه و فروش آنها چرخ اقتصاد این خانواده‌ها را می‌چرخاند. بافته‌های داری و پشمی این صنایع دستی به كشورهای دیگر صادر می‌شود و طرفداران زیادی دارد. گلیم‌بافی یكی از مهمترین صنایع دستی شهر اردبیل است كه شهرت جهانی دارد و نمونه‌های قدیمی آن متعلق به دوره اشكانیان است. طرح و نقش‌های اصیلی كه در این گلیم به كار می رود نقش اژدها، گردونه مهر، خرچنگ و سماور سینی است و از این طرح‌ها بیشتر در نمین، مغان و روستاهای اطراف آن استفاده می‌كنند.
گلیم، جاجیم، قالی،پلاس و چنته بافی از صنایع دست باف اردبیل محسوب می شود. اجاق قراقی و خورجین بافی مسندبافی و نمكدان بافی هم در روستاهای این استان رایج و مشهور است. اما به سراجی و سفالگری خراطی و ملیله كاری به عنوان صنایع دستی و هنرهای سنتی این استان می توان اشاره كرد.
استان فارس یكی از جذاب‌ترین منطقه‌های گردشگری ایران بافت تاریخی و مشاهیر و ادیبان و آثار باستانی كه شهرت جهان دارند اما فارس با تنوع صنایع‌دستی جایگاه ویژه ای نزد ایرانیان و گردشگران جهان دارد.خونگرمی مردم در كنار زیبایی‌های تاریخی و هنرهای دستی این استان خاطره‌ای ماندگار را از سفر به فارس می‌سازد. صنایع دستی استان فارس با تنوعی فوق‌العاده اصالت هنر و طبع لطیف مردم آن، به ویژه عشایر را، نشان می‌دهد.
خاتم كاری، سفال گری، نقره كاری و منبت كاری، قلم‌زنی و شیشه‌گری، نگارگری و نمدمالی آیینه‌كاری و قالیبافی، گبه‌بافی و جاجیم‌بافی، بوریابافی و پارچه عشایری، گیوه‌بافی و گچ‌بری و رنگرزی نشان از تكثر و تنوع هنرهای سنتی نزد مردم استان فارس است.
شهرهای جنوبی ایران بعد از گرما، به هنر و هنرمندی مردمانشان معروف هستند. بوشهر یكی از همین شهر های جنوبی است كه در كنار سواحل نیلگون خلیج فارس هر ساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران ایرانی و خارجی است. یكی از چیزهایی كه این شهر به آن معروف شده صنایع دستی بوشهر و هنر مردم خونگرم آن است كه نخل‌های تنومند و همجواری با خلیج فارس نیز در صنایع دستی بوشهر بی تاثیر نبونده است.
گبه‌بافی، عبابافی، گلیم‌بافی، حصیربافی و مهارت لنج‌سازی، گرگور، ساخت مصنوعات دستی با شاخ و برگ نخل و سوزن‌دوزی از هنرهای سنتی اهالی استان بوشهر است.
گاهی هم نمایش محصولات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در قالب در طراحی‌های آیینی مانند نوروز، آن هم در مبادی ورودی مانند ترمینال فرودگاهی، ایستگاه های قطار و وسایل نقلیه جاده ای محل تردد گردشگران داخلی و خارجی است می‌تواند اثربخش باشد.
چیدمان هفت سینی زیبا و ساده با استفاده از آثار زیبا صنایع دستی در پاویون دولت در فرودگاه مهرآباد تهران، در نوروز ۱۴۰۱ نمونه ای از خلاقیت و ابتكار است. سفرهای آیینی مزین با قرآن مجید تزیین شده با حكاكی روی چرم ( از استان تهران)، پارچه رومیزی دستبافت با سوزن‌دوزی فاخر (از استان گلستان)، ظروف، گلدان، آینه و شمعدان‌های مس چكشی(از زنجان) و فیروزه كوبی روی مس (از استان اصفهان) كه تلفیقی از حضور صنایع دستی و آیین باستانی ایرانی است.
