مراسم های عزاداری روز عاشورا در طول سال تنها یكبار اتفاق می افتد ولی می توان با یك تصمیم درست از این روز بهترین استفاده را از نظر گردشگری و معنوی برد.آیین های مذهبی در كشور ما و در شهرهای مختلف با یكدیگر متفاوت است و این می تواند ناشی از تفاوت های فرهنگی باشد كه در نقاط مختلف ایران وجود دارد.
استان یزد
مراسم های آیینی عاشورا در دل كویر و در یزد نیز به شیوه ای خاص و زیبا دنبال می شود كه یكی از مهمترین آنها نخل برداری و یا نخل گردانی است. این مراسم در حالی برگزار می شود كه افراد بسیار زیادی سالانه به یزد سفر می كنند تا این مراسم زیبا را از نزدیك تماشا كنند.
این مراسم به صورت نمادین به نوعی نشان از تشییع پیكر امام حسین(ع) است و غالبا در روز عاشورا با خیل عظیمی از جمعیت برگزار می شود. این مراسم به قدری معروف شده است كه حتی به مرزهای خارج از ایران نیز سرایت كرده و این روزها در هندوستان با نام "تعزیره" برگزار می شود.
نخل كه در لغت فارسی به معنای تابوت است نزد مردم منطقه نمادی از تابوت سیدالشهد (ع)است. نخل وسیله ای چوبی است كه دو طرف آن به صورت مشبك از چوب ساخته شده و به وسیله چوب های دیگر به هم مرتبط شده و روی چهار تیر چوبی قرار دارد. آذین بندی نخل كه نیاز به مهارت خاصی دارد، از روز های پیشین ماه محرم آغاز شده و در عصر عاشورا برای اجرای مراسم مهیا می شود.
خراسان جنوبی
یكی از مراسم های سنتی و دیرینه ای كه در كشور ما برگزار می شود "بیل زنی" نام دارد و خواستگاه آن نیز استان خراسان جنوبی است. در این مراسم كه نزدیك به 250 سال قدمت دارد كشاورزان روستای خوسف دور هم جمع می شوند و با نطم خاصی بیل هایشان را به یكدیگر می زنند كه سر و صدای ایجاد شده یادآور روزعاشورا و صحرای كربلا باشد.
مراسم دیگری كه در این استان برگزار می شود "حسن حسین" نام دارد و در آن مردم از روستای بصیران دور علم می چرخند و در همان حال دست خود را روی شانه نفر بغل دست می گذارند و با دست دیگر رو بار بر سینه و دو بار بر پای خود می كوبند.
خراسان رضوی
خراسان رضوی با حرم امام رضا(ع) است كه زیبا شده است و در روز تاسوعا و عاشورا نیز تقریبا تمامی دسته های عزاداری وارد حرم مطهر می شوند به طوری كه در هیچ یك از صحن های حرم تردد ممكن نخواهد بود. در این مراسم دسته های عزاداری شروع به انجام مراسمشان می كنند. همچنین در میدان طبرسی نیز در ظهر عاشورا چندین خیمه به آتش كشیده می شود تا یادی باشد از اتفاقاتی كه در ظهر عاشورا در صحرای كربلا رخ داد.
استان بوشهر
استان بوشهر نیز یكی از مكان هایی است كه در آن مراسم های خاصی هر ساله برگزار می شود كه دانستن آن ها خالی از لطف نیست. یكی از مراسم های سنتی این شهر نان پوشی نام دارد كه در آن افرادی كه نذری به منظور فرزندان تازه متولد خود داشته ویا نذر در مورد مریض خود دارند در كنار منبر ، معمولا حلوا ویا... در تكه ای نان گذاشته و زیر سر فرد قرار میدهند ونان های دیگر را بروی بدن وی گذاشته وسوره ی حمد ویا آیة الكرسی بر او قراءت می نمایند سپس خانواده ی فرد مذكور حلوا و... در نان پیچیده ودر بین حضار تقسیم می نمایند.
استان كرمان
استان كرمان از جمله محل هایی است كه افراد زیادی سالانه برای دیدن مراسم های مذهبی به آن سفر می كنند. یكی از این مراسم ها علم گردانی است. مراسم علم گردانی در كرمان آیین پرمغزی است. در این آیین افراد معتمد محلی علم هایی كه از چوب و پارچه ساخته شده است را به در خانه های مردم می برند و نذورات مردم را برای برگزاری مراسم عزاداری جمع می كنند این مراسم در گذشته در كرمان هم برگزار می شد، اما امروز بیشتر در شهرستان هایی مانند سیرجان پابرجاست.
«چل منبرون» نیز از زیباترین و پرقدمت ترین رسوم كرمانی هاست. در این رسم مردم در شام غریبان امام حسین(ع) در چهل تكیه و منبر به یاد شهدای عاشورا و به امید قرار گرفتن مورد تفقد و شفقت امام همام شمع روشن می كنند و با نجواهای سوزناك نیاز خود را به واسطه امامشان با خدای بزرگ در میان می گذارند.
استان لرستان
استان لرستان و مخصوص خرم آباد نیز دارای مراسم های خاصی است كه یكی از رایجترین آن ها "ده خره اوفتایه" نام دارد كه به معنای همان به گل افتادن است. در این مراسم مردم از كوچك و بچه تا كهنسالان تمامی بدن و لباسشان را با گل خاصی كه از تركیب خاك نرم با گلاب تشكیل شده است می پوشانند. این افراد سپس در مقابل آتش می ایستند تا خشك شوند و به یاد آن بیافتند كه از خاك آفریده شده اند.آن ها پس از خشك شدن به عزاداری می پردازند. در لرستان نیز مراسم 40 منبرون برگزار می شود.
استان همدان
درشهر همدان امامزاده ای به نام عبدا... وجود دارد كه تمامی دسته های عزاداری به سمت آن حركت می كنند و در ساعت خاصی به امامزاده می رسند. در روز سوم امام حسین(ع) نیز دسته های عزاداری با لباس های تعذیه و همچنین با اسب هایشان وارد خیابان های می شوند. یكی از نذری های معروفی كه در این روزها در همدان وجود دارد آبگوشتی خالی از هر نوع حبوبات است.
