زیارتگاه امامزاده حسین بن موسی كاظم (ع) در طبس

زیارتگاه امامزاده حسین بن موسی كاظم (ع)

امامزاده حسین بن موسی كاظم از فرزندان موسی كاظم و از برادران علی بن موسی الرضا است و آرامگاه وی هم اكنون در طبس، داخل شهر واقع شده است. این امامزاده به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده یزد، مشهد و برخورداری از حمایت های آستان قدس رضوی (ع) رونق بسیار یافته و مكان زیارتی و سیاحتی با شكوهی به شمار می رود

از این بقعه و حال و روز آن قبل از قرن پنجم شواهدی در دست نیست و برخی اسناد بناى اولیه مزار این بزرگوار را قرن پنجم هجری عنوان میكنند. گفته می شود در آن زمان آرامگاهى با شكوه به همراه اماكن و اتاق های متعدد برای فرزند موسى بن جعفر (ع) ساخته شد تا زائران از بودن در آنجا لذت ببر

در دوره ایلخانان مغول، به ویژه در عهد غازان الجایتو و دوره جانشینان تیمور، آستان مقدس امامزادگان در نقاط مختلف ایران تجدید بنا شدند و جلوهای خاص به خود گرفتند. در این زمان زیر نظر امیر حسن خان شیبانى ساختمان هایى از جمله آب انبار به بقعه حسین بن موسى الكاظم (ع) اضافه و صحن ها و رواق هایی با خشت و گل در كنار بقعه ساخته شد. گنبد اصلى مورد مرمت قرار گرفت و موقوفاتى نیز براى تامین مخارج و هزینه هاى آن معین شد كه هنوز هم وقفنامه هاى مربوط به آن موجود است.

پس از صفویه و در قرن سیزدهم نیز این مقبره مورد مرمت قرار گرفت. كتیبه ای كه حدود سال ۴۹۴ هجری قمری یعنى اواخر قرن پنجم هجرى را بیان می كرد، امروزه هم وجود دارد. سال ۱۲۰۵ نیز به عنوان زمان احداث و تعمیر بنا ذكر شده است.

ویرانی مقبره امام‌زاده حسین بن موسى الكاظم(ع) پس از زلزله

مقبره امام‌زاده حسین بن موسى الكاظم(ع) توسعه یافته بود، اما متأسفانه در زلزله ویرانگر طبس در سال ۱۳۵۷ شمسى این بنا به كلّى ویران شد.

بازسازی مقبره امام‌زاده حسین بن موسى الكاظم(ع)

پس از زلزله ویرانگر طبس، قسمت اعظم بنای امام‌زاده از بین رفته بود و بازسازى بقعه و اماكن جوار آن نیاز به هزینه‌اى سنگین داشت. پس از آن آستان قدس رضوی، اقدام به بازسازى آن بقعه مباركه و رواق‌هاى اطراف كرد و به سبكى بسیار عالى، بنایى كاملاً مطلوب و درخور شأن این امام‌زاده احداث كرد.

براین اساس آستان قدس رضوی در سال 1363 بازسازی مرقد مطهر حضرت حسین بن موسی الكاظم(ع) را به انجام رساند و بنای جدید ساخته شده به متولیان وقت آن تحویل داده شد. همچنین در سال 1367 آرامگاه شهید مدرس به مساحت سه‌هزار مترمربع با 1250 مترمربع زیر بنا احداث شد. پس از آن طی حكمی از سوی مقام معظم رهبری، تولیت این استان و آرامگاه شهید مدرس به آیت‌الله واعظ طبسی(ره) تفویض شد.

حرم:

در كنار در ورودى حرم، ابیاتی به خط زیباى حبیب الله فضائلى به چشم می خورد. حرم امامزاده حسین بن موسی (علیه السلام) مربع شكل است و حدود ۱۲۰ متر مربع مساحت دارد. ازاره (سنگهای نصب شده در اطراف بنا و پای دیوار) این قسمت از سنگ مرمر سبز یشمی است و از كف حرم تا ارتفاع ۱/۳۷ متر ادامه دارد. پس از ازاره تا سقف به مساحت ۶۰۰ متر مربع آینه كاری است كه این میزان به همراه آینه كاری های سایر قسمت ها به حدود ۴۰۶۰ متر مربع آینه كاری می رسد. در میان اضلاع حرم، هشت ترنج بزرگ دیده می شود كه به صورت گچ كاری است و زمینه آبی دارد. سوره های كوچك قرآن با خط و طراحی زیبا در آنها نقش بسته است. حرم چهار در ورودی در چهار طرف دارد كه از چوب گردو ساخته شده اند و به رواق ها نیز مرتبط هستند. علاوه بر این درها تعداد ۲۴ درِ چوبی دیگر نیز در محل ورود به دیگر نقاط بقعه به چشم می خورد.

ضریح:

هسته اصلى بنای كنونی آستان مقدس حسین بن موسی الكاظم (ع) است و مانند همه آرامگاه ها، اتاقی مربع با پوشش گنبدی است. مرقد امامزاده در زیر گنبد قرار گرفته و ضریحی بر روی آن نصب شده است. تاریخ ساخت این ضریح به سال ۱۴۰۵ هجری قمری باز می گردد. چهار گلدان طلایی در بالای هر زاویه (گوشه) ضریح قرار دارد. اطراف ضریح، مشبك و نقره كاری و طلاكاری شده است و در بالای هر گوشه آن گلدانی طلایی دیده می شود. در وسط ضلع غربی آن نیز دری به چشم می خورد كه مزین به گل و بوته روكش نقره است. سنگ قبرى از سنگ مرمر به ابعاد ۲۶۷ در ۱۱۶ سانتی متر با حدود یك متر ارتفاع در میان این ضریح قرار دارد. این سنگ قبر با مخمل سبز پوشیده شده است. رواق هایى نیز در پیرامون ضریح وجود دارند كه با ایوان هایى با سردرهاى بلند از صحن مزار جدا می شوند.

رواق ها:

هشت رواق مربع شكل دور حرم قرار گرفته اند.

صحن:

مساحت صحن باشكوه مزار، با غرفه ها و سردرهاى بزرگ اطراف به ۴۴۳۲۲ متر مربع می رسد. این صحن شش سردر ورودى دارد كه كاملا قرینه هستند و زیربنای هر كدام ۲۷۵ متر مربع است. این سردرها در دو طبقه با بهره گیری از ویژگی های معماری سنتی ساخته شده اند و در مجموع تعداد ۱۲ سوییت با تجهیزات كامل سكونتی را در خود دارند. سردرها دارای تزیینات معرق كاری هستند و هر یك از آنها با نام های باب الحسین، باب السلام، باب الحوائج و باب الغدیر، باب الشهدا و باب الرضا خوانده می شوند. در صحن مطهر و نزدیك در ورودى به حرم، در قابى شیشه اى سنگ قبر به نسبت بزرگی وجود دارد كه از حوزه بناى باستانى امامزاده به دست آمده است. این سنگ بر مزار خواجه شمس الدین حسین شاه بوده و بر سطح آن نوشته ها و شعرهایى به صورت كنده كارى قابل مشاهده است. سنگ قبر حدود ۲ متر طول و ۳۰ سانتی متر عرض و بیش از پانزده سانتی متر قطر دارد و تاریخ ۸۰۰ هجرى قمرى بر آن به چشم می خورد. چهل چراغی بزرگ با ۱۵۹ شعله و تعداد چهار لوستر ۲۴ لامپی و ۸ لوستر ۶۶ شعله ای در صفه های منتهی به حرم خودنمایی می كنند و در غرب صحن نیز ایوانی به نام ایوان امیر علی مشیر قرار دارد.

گنبد و گلدسته ها:

گنبد امامزاده بسیار زیباست و نمای بیرونی آن از كاشی معرق است. ارتفاع گنبد از داخل حرم ۱۲ متر و از بیرون ۲۵ متر است و اندازه قطر دور گنبد نیز به ۴۲ متر می رسد. در ۴ گوشه صحن امامزاده چهار گلدسته خودنمایی می كند كه در واقع برج ساعت هستند و زمان را نشان می دهند. این برج ها با ارتفاع ۴۰ متر و قطر ۱۱ متر و ۹۰ پله و  معرق كاری تماشایی جلوه ای خاص به آرامگاه بخشیده اند.

سقاخانه و برج های نور:

دو سقاخانه با زیربنای ۱۳۵ متر مربع و ارتفاع ۹ متر در مجموعه وجود دارد كه گنبد فیروزه ای با كاشی های معرق و سنگ های زیبای گرانیتی دارند. تعداد شصت برج نور با ارتفاع متفاوت در امامزاده تعبیه شده است كه روشنایی مورد نیاز بارگاه را تامین می كنند.

گلزار شهدا و آرامگاه بزرگان طبس:

بخشی از محوطه امامزاده و قسمت هایی از فضای درونی بنای آن به مقبره شهدای دفاع مقدس اختصاص داده شده است.

زائرسرا و امكانات رفاهی آستان مبارك حضرت حسین بن موسی الكاظم (ع)

زائرسرای آستان مبارك حضرت حسین بن موسی الكاظم (ع) طبس در جوار حرم مطهر ایشان قرار دارد و در مسیر زیارت امام رضا (ع) میزبان خیل عظیمی از زائران و شهروندان كشور است. در این امام زاده، تسهیلات اقامتی از قبیل واحدهای اقامتی با تجهیزات كامل برای استراحت، باغ رضوان با چشم‌اندازی قابل تحسین، آشپزخانه‌های عمومی با تجهیزات كامل آشپزی، دو باب سقاخانه دارای آب سرد و شیرین، فروشگاه‌های محصولات فرهنگی و مواد غذایی، دارالشفاء و پاسگاه انتظامی حرم، گرمابه رضوان، پارك بازی كودكان، پاركینگ‌های وسائل نقلیه سبك و سنگین، سرویس‌های بهداشتی و فضای سبز زیبا برای زائران فراهم است.