قلعه گمشدهباید به جنوب غربی دره شهر ایلام سفر كنید و پا به راه ارتفاعات صخره ای این شهر شوید تا بتوانید یكی از قدیمی ترین قلعه های ایلام را ببینید. قلعه ای به نام سه كسان كه جایی در حدفاصل ارتفاعات كبیر كوه و دشت دره شهر قرار گرفته است و لا به لای صخره های صعب العبور این ارتفاعات، گم شده است.
مردم محلی قلعه سه كسان را با نام های سه كسون یا سكه سون می شناسند. قلعه ای كه یكی از بزرگترین قلعه های دوره ساسانی اسلامی بوده و آنقدر دسترسی به آن سخت است كه شاید كمتر گردشگری تاب بیاورد ارتفاعات بلند این منطقه را طی كند و زیر طاق این قلعه نفس تازه كند. با این حال، سه كسان از روزگاری كه ساسانیان بر ایران حكومت می كردند و تصمیم گرفتند برای دفاع از مناطق نظامی شان این دژ را بنا كنند، تا امروز پابرجا مانده است.
قلعه سه كسان از نظر مهندسی ساخت یكی از شاهكارهای دوره ساسانی و بعد از آن است. در ساخت این بنا از قلوه سنگ و گچ استفاده شده و معماران این قلعه برای آن كه دیوارهای بنا غیر قابل دسترسی باشد، آنها را روی صخره ها بنا كرده اند و حتی آب انبارهای آن را هم در دل صخره ها كنده اند. این قلعه ۳۶۰ درجه به اطراف دید دارد و در واقع بهترین نوع یك بنای نظامی است كه موقعیت آن هر راهی را برای فتح توسط دشمنان می بندد.
هر چند كه عده ای معتقدند قلعه سه كسان در دوره حسن صبا روزگار پر رونقی داشته و به عنوان دانشكده نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است اما عده ای هم معتقدند كه قلعه سه كسان به احتمال زیاد ضراب خانه حكومت وقت بوده است و به همین دلیل نام آن سكه سان گذاشته شده است. متاسفانه این قلعه در سال های گذشته بارها و بارها مورد تاراج دزدان آثار باستانی قرار گرفته و به شدت آسیب دیده است.
