كعبه زرتشت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبكه خبر ؛ " كعبه زرتشت " نام بنایی است كه در محوطه تاریخی " نقش رستم " در استان فارس و در هنگامه امپراتوری شكوهمند پارس ( به احتمال زیاد ، در عصر پادشاهی داریوش بزرگ ) ساخته شده‌ است .

این بنا فقط یك ورودی بالاتر از سطح زمین دارد كه با یك پلكان ، دسترسی به آن ممكن می شود . تا سال ۱۳۱۶ شمسی ، یك سوم پائینی بنا در زمین دفن شده بود و تنها در این سال و با آغاز كاوش های باستان‌شناسی بود كه مشخص شد كه بنا در سه سمت خود ( به جز ورودی ) دارای سكّوست .

همچنین در درگاه ورودی ، جای چرخش پاشنه دری سنگین و ضخیم ، نشان از در بسته بودن بنا دارد . همه ساختمان بنا ، از سنگ آهكی سفید و سیاه ساخته شده ‌است .

در دیوار داخل این ساختمان ، واژه " كعبه " ( در زمان ساسانیان ) ، به خط پهلوی حكاكی شده‌ است و به نظر می رسد كه اعراب نیز واژه كعبه را از پارسی باستان گرفته اند .

كعبه زرتشت و كاربردی مشخص

درباره كاربرد این بنا ، دیدگاه های گوناگونی بیان شده ‌است و تا كنون كاربرد بی شك و تردید آن ، كشف نشده است .

بخشی از كاربردهایی كه درباره این بنا حدس زده شده است ، چنین اند :

- آرامگاه همیشگی داریوش كه بعدها از آن صرف نظر كرده اند .

- آرامگاه موقت ( فقط تا پوسیده شدن اجساد )

- جایگاه آتش مقدس ( آتشگاه )

- جایگاه نگهداری اوستا و كتب دینی

- جایگاه پرچم‌ های شاهی

نظریه ای تازه در خصوص كاربرد كعبه زرتشت

رضا مرادی غیاث آبادی ، پژوهشگر ایرانی كه تحقیقات فراوانی در زمینه ایران باستان داشته ‌است ، نتیجه كشف خود را در كتابی به نام " نظام گاه شماری در چارطاقی های ایران " توسط انتشارات " نوید شیراز " به چاپ رسانده و راز این بنا را منتشر كرده ‌است .

بیشترین گمانه زنی كه در خصوص كاربرد " كعبه زرتشت " انجام می شد این بود كه این بنا ، محل نگهداری كتاب اوستا و اسناد حكومتی یا محل گنجینه دربار و یا آتشكده معبد بوده ‌است ؛ اما طبق نظر غیاث ، این بنا با مقایسه با تمام بناهای گاه شماری ( تقویم ) آفتابی در سراسر جهان ؛ پیشرفته ترین ، دقیق ترین و بهترین بنای گاه شماری آفتابی جهان بوده است .

این در حالی است كه تا پیش از این ، بنا هم " چارطاقی ها " در مناطق مختلف ایران ساخته شده بودند و همین وظیفه را با شیوه ای بسیار ساده ، اما دقیق و حرفه ای بر عهده داشتند .

تمام بناهای گاه شماری آفتابی در جهان فقط می توانند روزهای خاصی از سال ( مانند روزهای سرفصل ) را مشخص كنند و حتی با سال خورشیدی هم تنظیم نیستند ؛ اما این بنا با دقت و علمی كه در ساخت آن اجرا شده ، قادر است بسیاری از جزئیات روزهای مختلف سال و ماه ها را مشخص كند .

زرتشتیان با استفاده از این بنا می توانستند بسیاری از مناسبت ها و جشن های سال را روز به روز دنبال كنند و از زمان دقیق آنها آگاه شوند .

بسیاری از بناهای چارطاقی در سطح كشور ( به تصور آتشكده ) یا به طور كامل تخریب شده و یا تغییر كاربری داده شده ‌است . ولی خوشبختانه تعدادی هم مانند چارطاقی " نیاسر " و چارطاقی " تفرش " ، سالم مانده و برای ما و نسل های بعدی باقی مانده اند .

طبق این نظریه ؛ این بنا ، یك گاه شمار تمام سنگی ثابت در جهان است كه به نظر می رسد سازندگان آن بر نكات علمیِ جغرافیایی ، نجومی ، سال كبیسه ، انحراف كره زمین نسبت به مدار خورشید ، تفاوت قطب مغناطیسی با قطب جغرافیایی ، مسیر گردش زمین به دور خورشید مسلط بودند تا بتوانند 500 سال پیش از زادروز مسیح ، چنین اثر دقیقی را ایجاد كنند .

حال آنكه كروی بودن كره زمین و گردش زمین به دور خورشید ، در چهارصد سال اخیر در اروپا كشف شد .

ساسانیان و كعبه زرتشت

كاربرد بنا در دوره هخامنشی هرچه بوده ‌باشد ، به نظر می‌ رسد كه بنا در دوران ساسانی و به خصوص اردشیر به اوج اهمیت رسیده ‌است .

در این دوران ، 3 سنگ‌ نوشته مستقل بر روی سكّوهای بنا ایجاد شده ‌است كه اطلاعات گسترده ای در خصوص ساسانیان ارائه می‌ كند .