موزه مكتب كمال الملك عنوان موزه ای در باغ نگارستان است كه 130 نمونه از نقاشی های وی و شاگردانش به نمایش گذاشته شود. در این موزه كه در بخش جنوبی باغ نگارستان واقع شده تابلوهایی از استاد محمد تجویدی، كه با آبرنگ و گواش در سالهای 32، 66 و 73 كار كرده به نمایش گذاشته شده است.
اما آثار نقاشی با گواش روی مقوا كاری از ابراهیم جباری معروف به جبار بیك نیز در نوع خود دیدنی است در میان تمامی تابلوهایی كه در این گالری به نمایش گذاشته شده، تابلویی از نسیم شمال نیز در سال 54 توسط رضا شهابی با مداد رنگی وجود دارد كه توجه هر بازدیدكننده ای را به خود جلب می كند.
در این میان،می توان دورنمایی از مرقد شاه عبدالعظیم حسنی را دید كه توسط میكائیل (میشا) شهبازیان در سال 1962 میلادی نقاشی شده است همچنین عمارت شهرستانك را در آن زمان كه هنوز سالم و پابرجا بود.
تابلوهای نقاشی علی اكبر خزینه، یا مشق نقاشی علی اكبر یاسمی در كنار تصویری از سید ابوالحسن اصفهانی كاری از علی اشراف والی و تصویری ابوالحسن صبا كه در سال 1317 كشیده شده، بخشی از پرتره های این گالری_ موزه هستند.
با این حال كار پرتره رضا صمیمی از میان تمام پرتره های دیگر این گالری بیشتر خودنمایی می كند آنگونه كه تصویر مرد بلوچ در نگاه اول این خطای دید را برای بازدیدكننده به وجود می آورد كه حتما عكسی از مرد بلوچ را دیده است اما سما میراحمدی، راهنمای موزه توضیح می دهد كه این تابلوی كوچك با آبرنگ كار شده است و در میان تمامی تابلوهای نقاشی تنها این تصویر به عكس شبیه است.
او می گوید: هر چند روز یك بار، یكی از اقوام شاگردان كمال الملك كه بیشتر آنها تصویری در كنار این استاد دانشگاه تهران دارند، به این موزه می آیند و خود را معرفی كرده و از سرگذشت شاگردان كمال الملك خاطره ای بیان می كنند.
میراحمدی می گوید یكی از اقوام شاگردان كمال الملك برای او تعریف كرده كه آرشاك یكی دیگر از شاگردان كمال الملك كه در عكس دسته جمعی استاد و شاگردانش نیز حضور دارد، یكی از بهترین شاگردان استاد بوده ولی به یك باره ناپدید می شود و هر چه آن زمان به دنبال او می گردند، آرشاك را پیدا نمی كنند و تنها عكسی نیز كه از وی داشته اند همین عكس دسته جمعی استاد و شاگردان است.
تابلوهایی از آرشاك نیز با عنوان منظره در این موزه به نمایش گذاشته شده كه بیشتر آنها به سبك رنگ و روغن هستند. همین موضوع باعث می شود تا بازدیدكنندگان به نقاشیهای آرشاك بیشتر توجه كنند.
هر چند كه لوح اعطای نشان درجه اول خارجه و حمایل سبز به كمال الملك نیز در كنار تمامی طرحهای استاد صدیقی یكی از بهترین مجسمه سازان ایران جای تفكر دارد اما در میان تمامی تابلوها، سردیس دایه استاد صدیقی كه پیرزنی را در مكعبی شبشه ای قرار داده نیز نشان دهنده هنر یكی دیگر از شاگردان استاد كمال الملك است.
با این حال اگرچه آثاری مانند عكسهای قدیمی از شاگردان و اساتید مدرسه صنایع مستظرفه و باغ نگارستان و مینیاتورهای قدیمی كوچك و بزرگ این گالری موزه، در كنار تابلوهای نقاشی كمال الملك بسیار خودنمایی می كنند اما برخی از تابلوها مانند طرحی كه ابوالحسن صدیقی برای نقش برجسته كاخ دادگستری تهران در سال 1333 خورشیدی با تكنیك جوهر كاركرده، تداعی یك نوستالژی دیگری خواهد بود تا هر بازدیدكننده ای را هر روز به غیر از دوشنبه ها از ساعت ده صبح تا چهار بعد از ظهر به باغ نگارستان و موزه كمال الملك بكشاند.
موزه مكتب كمال الملك چه جایی است؟
در این موزه به بررسی مكتب كمال‌الملك و نگارگری تهران پرداخته می شود و آثاری از كمال‌الملك و دو نسل از شاگردانش در معرض دید عموم قرار گرفته است. همچنین اسناد مدرسه صنایع مستظرفه، كه كمال الملك در این مدرسه توانست در اشاعه هنر خود كوشا باشد، به همراه احكام و دست نوشته های این مدرسه به نمایش در آمده است. باغ نگارستان كه در عصر قاجار توسط كمال الملك به مدرسه صنایع مستظرفه تبدیل شد و توانست در احیا و اشاعه هنرهایی همچون نقاشی، نگارگری، مجسمه سازی و ... تاثیرگذار باشد، توسط سازمان زیباسازی شهر تهران با همكاری دانشگاه تهران، برای مكان تاسیس موزه مكتب كمال الملك انتخاب شد تا این موزه در خاستگاه اصلی خود در باغ نگارستان تاسیس شود.
موزه مكتب كمال الملك در باغ نگارستان در میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، ابتدای خیابان شهید گودرزی قرار دارد.
