در مورد كاخ سروستان:
كاخ سروستان كه قدیمی ترین گنبد آجری كشور محسوب می شود در زمان بهرام گور ساسانی ساخته شده است. آخرین بررسی های باستان شناسی در مجموعه كاخ سروستان نشان می دهد كه این مجموعه ساسان در دوره اوج شكوه خود حدود 30 هكتار وسعت داشته است. كاخ سروستان در استان فارس و در نه كیلومتری جنوب شهر سروستان و در مسیر روستای نظرآباد در دشتی وسیع جای گرفته است.
زمان ساخت كاخ سروستان:
بعضی از محققان معماری ساسانی، باتوجه به تكنیك پیشرفته تر در طرحی كلی و جزئیات بنا آنرا مربوط به اواخر دوران ساسانی می دانند و معتقد هستند كه ساخت این بنا یكی از اولین قدم ها در جهت سبك ساختمانی ویژه ای بود كه معماری گوتیك را میتوان تحقق نهایی آن دانست.
در منابعی تاریخی- جغرافیایی اطلاعاتی در باب كاخ ساسان یافت می شود. این خردادبه در كتاب المسالك و الممالك بعد از توضیحات فراوان در مورد شهر استخر و عنوان این كه استخر یكی از قدیمی ترین شهرهای پارس است، سروستان را یكی از قصبه های آن می شمارد. وی در آن بین از بنایی یاد می كند كه عظیم بوده و ساختمان آن از سنگ و گچ ساخته شده است و مشتمل بر گنبدهای تالار ستون دار، چند ایوان، اتاق ها و راهروهای متعددی می باشد. وی بنای این كاخ را به بهرام پنجم ساسانی نسبت می دهند.
تاریخچه كاخ سروستان
معماری كاخ سروستان:
نمای اصلی بنا در ضلع جنوبی قرار دارد كه شامل یك ایوان مركزی و دو ایوان كوچكتر در دو طرف است. ایوان مركزی به تالار اصلی و بعد از آن به چهار حیاط وصل می شود و دیوار جنوبی تالار مركزی به یك ایوان جانبی خارجی راه می یابد.
ایوانی كه در سمت شمال كاخ واقع است به وسیله چند پله به محوطه خارج كاخ مربوط می شود ولی ایوان بزرگ شرقی به تالار مركزی و بخش های دیگر بنا ارتباط دارد و در دو طرف این بنا دو اتاق باریك با طاق گهواره ای قرار دارد كه مقابل هم قرار نگرفته اند. استفاده از فیلپوش برای قرار گرفتن گنبدها روی بنا به طور واضح دیده می شود.
برای تقویت گنبدهای مدور از گوشواره استفاده شده همچنین روش، استفاده از ستون ها را بعنوان محافظ سقف در اتاق ها دیده می شود. همچنین تپه ها و ناهمواری های زمین های مجاور نشانگر ابنیه ای است كه در نزدیكی كاخ بنیاد بوده است. روی هم رفته نقشه كاخ سروستان روش بسیار بدیع و جالب معماری عهد ساسانی را به نمایش می گذارد.
بعضی از پژوهشگران معماری ساسانی، باتوجه به روش پیشرفته تر در طرحی كلی و جزئیات بنا آنرا منتسب به اواخر زمان ساسانی می دانند و معتقد هستند كه ساخت این بنا یكی از اولین قدم ها در جهت سبك ساختمانی ویژه ای بود كه معماری گوتیك را میتوان تحقق نهایی آن دانست.
مصالح بكار رفته در كاخ ساسانی سروستان از سنگ و گچ است. كاخ سروستان دارای ایوانی مربع شكل است كه ۱۳متر طول و عرض و ۱۸متر ارتفاع دارد. كاخ سروستان مشابهت بسیاری به كاخ اردشیر در فیروزآباد دارد. این كاخ كوچكتر از كاخ فیروزآباد است و طاق های آن با آجر زده شده اند.
كاخ سروستان از نظر ابعاد و مساحت یك چهارم كاخ فیروزآباد است و بنظر میرسد تنها یك تالار پذیرایی بوده است.
كاخ سروستان
مشكلات كاخ ساسان سروستان
این بنا كه یكی از باشكوه ترین بناهای تاریخی در استان فارس است از داشتن حداقل امكانات برای حضور گردشگر محروم است. در این بنا تابلویی كه آنرا به گردشگر معرفی كند وجود ندارد و درصورتی كه گردشگری نیاز به آب اشامیدنی داشته باشد ناگزیر است یك فاصله پنج كیلومتری را پیاده روی كند تا به آب دسترسی پیدا كند، بنابراین آب مورد نیاز خود را همراه داشته باشید.
این بنا چه بسا از داشتن تابلو راهنما در طی مسیر شیرازبه سروستان محروم است و حریم خاصی برای كاخ هم وجود ندارد یا درصورتی كه این حریم مشخص شده برای همه مشخص نشده است. مجموعه فاقد سرویس بهداشتی یا امكانات رفاهی مانند سكو یا صندلی برای استراحت بازدیدكنندگان است.
كاخ سروستان در فارس
آدرس كاخ سروستان:
نشانی: استان فارس، 9 كیلومتری جنوب غرب شهرستان سروستان، مسیر منتهی به روستای نظرآباد
نكته مهم:
بهترین فصل سفر به كاخ سروستان، بهار است كه هوا در اوج طراوت است و زمین در اوج زیبایی. ولی در دیگر فصل های سال هم زیبایی های خود را دارد.
با توجه به این كه در این منطقه امكانات رفاهی وجود ندارد، برای بازدید از این كاخ، بهتر است ساعتهای اولیه صبح را انتخاب كنید.
توجه داشته باشید كه این منطقه هیچگونه امكانات رفاهی ندارد، بدین ترتیب وسایل مایحتاج و ضروری بهمراه داشته باشید، بهتر است برای استفاده از امكانات رفاهی و اقامت از هتل های شهر شیراز استفاده كنید.
