روستای گردشگری وانشان

معرفی روستای وانشان گلپایگان

یكی از روستاهای تاریخی كه در دل اصفهان واقع است، روستای وانشان است.

روستای وانشان، در 12 كیلومتری جنوب شهر گلپایگان و 15 كیلومتری شهرستان خوانسار قرار دارد؛ كه از توابع شهرستان گلپایگان در استان اصفهان محسوب می شود. همچنین در گذشته به « وردپاتكان» و « سرزمین های گل سرخ» نیز شهرت داشته است.

در این روستا آرامگاه امامزاده سلیمان ابوالفتح از نوادگان موسی كاظم قرار دارد. 

موقعیت جغرافیایی روستا بسیار حائز اهمیت است زیرا روستای وانشان در ارتفاعات قرار دارد كه موجب ایجاد آب و هوای بكر و بسیارخوب روستا شده و آن را به بهترین مكان ها برای گردشگری تبدیل كرده است. 

اهالی روستا وانشان با دامداری و زراعت معاش مورد نیاز خود را تامین می كنند. علاوه براین در این روستا محصولات باغی بی نظیر و مرغوبی از قبیل گردو، بادام، سیب، زردآلو، انگور و سبزیجات وجود دارد. در میان محصولات ذكر شده، گردوی وانشان میان مردم محبوب است و به شهرت فراوان رسیده است.

فرمانده ی كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سردار سرلشكر حسین سلامی، در روستای وانشان متولد شده است.

آرامگاه امامزاده سلیمان در روستای وانشان گلپایگان 

تاریخچه روستای وانشان

با توجه به كتیبه ای در بقعه یا بارگاه امامزاده ابوالفتح ،قدمت روستای وانشان به قرن دهم هجری خورشیدی یعنی زمان حكومت سلسله ی كیانیان (دوران پارینه سنگی میانه و نوسنگی) باز می گردد. علاوه بر این درختی كهنسال با قطری عریض در جوار امامزاده قرار دارد كه نزدیك هزار سال عمر دارد.

در سال 1391، غاری قدیمی با چندین ظروف سفال شكسته و استخوان های پوسیده انسان كشف شد. آثار كشف شده توسط میراث فرهنگی استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفت كه مشخص شد قدمت آن ها مربوط به 3000 سال قبل است و حاكی از آن دارد كه در زمان های قدیم در این روستا زندگی كرده اند.

آب و هوای روستای وانشان گلپایگان

بقعه امامزاده ابوالفتح در روستای وانشان

یكی از بناهای قدیمی در روستای وانشان، بارگاه امامزاده ابوالفتح می باشد.

بنا به كتیبه ی موجود در امامزاده ابوالفتوح سلیمان ‌بن موسی ‌بن جعفر، ایشان از نوادگان امام موسی كاظم (امام هفتم شعیان) است. بنا به روایتی پدر امام در اواخر قرن چهارم هجری، به اصفهان مهاجرت كرده اند.

در نمای بیرونی امامزاده، بارگاه به صورت چهار گوش آجری گنبدی به شكل هرمی و دوازده تركی رسم شده است. مصالح مورد استفاده در ساخت امامزاده، سنگ و گل و آجر بوده است. 

به طور كلی بنای آرامگاه به دو قسمت تقسیم می شود: بخش اصلی و بخش الحاقی.

بخش اصلی بنا در دوره صفویان ساخته شده كه شامل فضای زیر گنبد است.

در محوطه داخلی امامزاده، فضایی آسمانه یا مستطیلی شكل وجود دارد كه بر سقفی تیره پوش و مسطح تكیه داده شده است. زیر این سقف چوبی نقاشی و خوشنویسی با خط نستعلیق طراحی شده كه هنر دست استاد یوسف خوانساری و استاد محمود نجار می باشد.

در داخل امامزاده صندوقچه ای قرار دارد كه روی آن آیاتی از قرآن مجید ذكر شده و پایین آیات كلمه« صندوق شاه حسین فریدون كوه» به چشم می خورد.

فضای داخل گنبد شامل یك صندوق چوبی منبت كاری شده بسیار ارزشمند است كه در حال حاضر ضریح بر روی آن قرار گرفته و كاووشگران نمی توانند تاریخ ساخت آن را بررسی كنند.

بخش الحاقی نیز در دوران قاجاریه یعنی حدود صد سال پیش طراحی شده است.

بازسازی هایی  كه در سال های اخیر داخل امامزاده ایجاد كرده اند بسیار كم بوده اما یكی از این تغییرات، مربوط به ضریح امامزاده می باشد كه ضریحی از جنس طلا را جایگزین ضریح قدیمی كرده اند.

امامزاده ابوالفتح در روستای وانشان گلپایگان

درب تاریخی امامزاده روستای وانشان 

درب ورودی امامزاده ابوالفتح شاهكاری بی نظیر از منبت كاری در دوره شاه تهامسب صفوی می باشد كه در سال 1309 زراندوزان یهودی به آن چشم طمع دوختند. برروی درب منبت كاری هایی با نقوش اسلیمی و خطایی دیده می شود كه استاد قاسم حسین خوانساری آن را طراحی كرده است.

بر روی این كتیبه تاریخ اتمام كار در سال 990 هجری قمری حكاكی شده است.

حكایتی جذاب و شنیدنی از زبان كهنسالان درباره ی روستای وانشان

براساس روایت هایی كه ریش سفیدان این روستا نقل كرده اند:

در سال 1309 هجری شمسی، شخصی به نام شمعون میرزا سلیمان كلیمی از خادم امامزاده ابوالفتح و روحانی محل(شیخ محمد صادق علامه ) حكم شرعی فروش درب را جست و جو می كند.

روحانی این روستا درپاسخ به این فرد می گوید: اگر درب دیگر قابل استفاده نباشد، مانعی برای فروش آن وجود ندارد اما باید پول حاصل از فروش درب را صرف مرمت و بازسازی امامزاده كنید.

پس از فتوای شیخ علامه، درب مذكور فروخته می شود. پس از مدتی شمعون را در حال فرار از روستا دستگیر می كنند. وی در اظهارات و بازجویی های ماموران حكومتی اعتراف می كند كه این درب را خادم زیارت گاه ابوالفتح به او فروخته است.ماموران حكومتی به سراغ خادم امامزاده می روند.

وی از خود دفاع كرده و می گوید:

به حكم مجتهد محله یعنی شیخ علامه اقدام به فروش كرده است.

در نهایت شیخ را برای محاكمه به اراك انتقال می دهند. پس از گذشت ده سال، در 5 فروردین 1319 قاضی، روحانی را تبرئه می كند؛ به این دلیل كه در سال 1310 این درب در لیست آثار ملی قرار گرفته در حالی كه تاریخ معامله درب به سال 1309 باز می گردد. به عبارتی دیگر روحانی به این دلیل آزاد شد كه در سال 1309 هنگامی كه فتوای فروش درب را داد، درب جزو آثار ملی نبوده است.

گویش مردم روستای وانشان

گویش اهالی روستای وانشان، وانشانی و ونیشونی است. این زبان یكی از زبان های قدیمی در ایران محسوب می شود.

گویش وانشانی جزئی از گویش های ایران مركزی و شمال غربی است. علاوه بر این شباهت هایی نیز به گویش خوانساری دارد.

در این زبان حروف های (گ)، (پ)، (چ) و (ژ) به طور مكرر استفاده می شود.

برای مثال برای صرف فعل ها از حرف(ژ) در شخص های مفرد و جمع استفاده می كنند.

اول شخص مفرد: اِمِگُ (می‌خواهم)، اول شخص جمع: اِمونِگُ (می‌خواهیم)

دوم شخص مفرد: اِدِگُ (می‌خواهی)، دوم شخص جمع: اِدونِگُ (می‌خواهید)

سوم شخص مفرد: اژِگُ (می‌خواهد)، سوم شخص جمع: اِژونگُ (می‌خواهند)

در روستای وانشان گلپایگان برای تأمین آب از راه های قنات و احداث بند استفاده كرده اند

مكان های تفریحی در روستای وانشان

این روستا یكی از مكان های گردشگری محسوب می شود كه سالانه جمعیت بسیار زیادی برای بازدید از آن به گلپایگان سفر می كنند.

ازمكان های دیدنی روستای وانشان می توان به كوه مهد حیدر، قلعه جمال، چشمه ی لمبی، مورا، دزی، كوه دیگا، مقبره سید كرار، مقبره پهلون، قلعه وانشان، مزرعه امیریه و ... اشاره كرد.

در روستای وانشان، قلعه ای تاریخی از بقایای ارگ قرار دارد كه در سال 1391 قسمت های بسیاری از آن برای تصویر برداری سریال جلال الدین بازسازی شد.

علاوه براین، در شهریور سال 1395 یكی از قلعه های روستا به نام مولانا توسط سازمان امور آب شهرستان گلپایگان به علت تجاوز در حریم رودخانه، تخریب شد. این در حالی است كه بیش از نیمی از سال رودخانه خشك است.

گویش اهالی روستای وانشان گلپایگان، وانشانی یا وینشونی است

در دهه های گذشته به دلیل خشكی آب و هوا ، عدم ریزش باران و فصلی بودن رود خانه ها راهكارهای گوناگونی را برای تامین و نگهداری آب در تمام فصول سال اجرا كردند. برای مثال اقداماتی از قبیل احداث بند، آب انبار وانشان و قنات را انجام دادند.

آب انبار وانشان در یك فرسخی وانشان بنا شده است؛كه تا حدود 50 سال پیش یعنی اواخر دوره رضاشاه مورد استفاده ی مسافران و چوپانان قرار می گرفت.

مشاهیر و بزرگان روستای وانشان

مسعود اطیابی

مسعود اطیابی یكی از اهالی روستای وانشان در گلپایگان است كه در زمینه ی كارگردانی، تهیه كنندگی و مدیر تولید فعالیت می كند. آقای اطیابی فعالیت فیلم سازی را از سال 1364 با فیلم برداری از جهبه ها در جنگ آغاز كرده است.

محسن افشانی

متولد 1368، یكی از جوان ترین كارگردان، بازیگر و تهیه كنندگان ایرانی می باشد.

آیت الله شیخ صادق علامه

شیخ علامه یكی از حضار در مجلس درس آیت الله تقی شیرازی بوده است. ایشان در سن 35 سالگی به مقام اجتهاد و فقاهت رسیده است.

سید حسین اطیابی 

سید اطیابی از اعضای رسمی كمیته برنامه ریزی تربیت معلم كشور زاده ی روستای وانشان می باشند.

حاج شیخ قدرت الله مشایخی

مرحوم حجـة الاسلام و المسلمین جناب شیخ كاظم مشایخی

امیر هوشنگ زهدی

كارشناس فقه و اصل و حقوق قضایی

جاذبه های گردشگری گلپایگان

گلپایگان یكی از شهرستان های غرب استان اصفهان می باشد كه به مهد كباب های ایرانی مشهور است. در ادامه به برخی جاذبه های گلپایگان می پردازیم.

ارگ تاریخی گوگد

در مسیر گلپایگان به تهران ارگ تاریخی گوگد قرار گرفته كه قدمت آن به 400 سال قبل باز می گردد. گفته شده كه نیمی از این ارگ در مهریه ی همسر علیخان بوده كه به همسرش واگذار شده است .بنا براین روایت به ارگ علیخانی نیز شناخته می شود.

مناره گلپایگان یا میل گلپایگان

مناره گلپایگان متعلق به دوره سلجوقیان می باشد كه قدمت آن 900 سال است. برفرازاین مناره چراغ هایی را روشن می كرده اند تا راهنمایی برای كاروان ها باشد.

كبوتر خانه گلپایگان

بنای این كبوتر خانه با هدف پناهگاهی امن برای كبوترها و جمع شدن فضولات پرندگان و استفاده از فضولات به عنوان كود در زمین های كشاورزی ساخته شد.درساخت بنای مذكور از خشت و گل استفاده كرده اند.