آشنایی با خانه تاریخی زهتاب

خانه زهتاب با قدمتی كه به دوره قاجار بازمی‌گشت و از آثار ملی ایران و دیدنی های اصفهان به شمار می‌رفت، به دست عوامل ناشناس و در بی‌خبری سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۹۴ تخریب شد. با مساحتی در حدود ۳۰۰ متر مربع، این خانه دارای یك حیاط مركزی بود كه دو درگاه ورودی در ضلع شرقی آن قرار داشتند و توسط دالانی به حیاط متصل می‌شد. ضلع شرقی خانه با پوشش اردی قاب و تنكه پوشیده شده بود و نوار كاشی‌كاری معقلی با رنگ لاجوردی و فیروزه‌ای و نقوش هندسی نمای این جبهه از خانه را آراسته بودند. جبهه شمالی خانه نیز شامل تالار هفت‌دری و دو فضای جانبی می‌شد. 

یكی از تجار اصفهانی در دوره قاجار دو خانه ی تاریخی زهتاب را بنا كرد

خانه تاریخی زهتاب از جاهای دیدنی اصفهان 

تاریخچه خانه ی تاریخی زهتاب

یكی از تجار معروف اصفهانی به نام حاج محمد مهدی زهتاب در دوره ی حكومت قاجار پس از كسب موفقیت در بازار پوست اقدام به ساخت دو خانه ی تاریخی زهتاب كرد.

حاج محمد زهتاب این خانه های تاریخی را با به كارگیری معماری قجری در محله ی  شهش هانی اصفهان و خمینی شهر بنا كرد و نام زهتاب را برای آن ها برگزید. 

محله ی شهشهان اصفهان بافتی تاریخی دارد كه در منطقه ی دردشت واقع است. این محله از قرن چهارم و پنجم هجری تا كنون آباد شده است و محله ای قدیمی در اصفهان به شمار می آید.

نام این محله در گذشته، حسینیان نام داشته است كه بعد ها در دوره ی تیموری به موجب فرمان شاهرخ تیموری برای قتل علاءالدین محمد ملقب به شهشهان، از عنوان حسینیان به شهشهان تغییر نام یافته است.

خانه ی تاریخی زهتاب در اصفهان قرار دارد

در دهه های اخیر مالكیت خانه های تاریخی زهتاب خمینی شهر در دست نوادگان حاج قربانعلی زهتاب، پسر حاج مهدی زهتاب است. اما متأسفانه به موجب عدم امكانات كافی و مهیا نبودن شرایط زندگی امروزی، مكان مناسبی برای زندگی به شمار نمی آید.

طبق برخی بیانات، نوادگان حاج مهدی زهتاب قصد دارند خانه را تخریب كنند و منزل مسكونی جدیدی را در آن مكان پی ریزی كنند. 

خانه ی تاریخی زهتاب در 13 خرداد 1386 به شماره ی 19244 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در سال 1394 خانه ی تاریخی زهتاب اصفهان توسط عده ای ناشناس تخریب شد.

سبك معماری خانه تاریخی زهتاب به سبك معمای دوران قاجار است

معماری خانه ی تاریخی زهتاب

خانه ی قدیمی زهتاب اصفهان دارای دو درگاه ورودی در ضلع شرقی بود كه به وسیله ی دالانی به حیاط متصل می شد. حیاط خانه نیز دارای یك حیاط مركزی بود و ضلع شرقی توسط نقوش هندسی به همراه  نوار كاشی های فیروزه  ای و لاجوردی طراحی شده بود.

در قسمت شمالی خانه دو فضای جانبی و تالار هفت دری قرار داشته است. در ورودی شمال شرقی، راهرویی وجود داشته كه راه ارتباطی تالار محسوب می شده است اما بعد ها به ورودی خانه مبدل گشته است.

از شگفتی های معماری تاجر اصفهانی در خصوص خانه ی تاریخی زهتاب این است كه تمام این معماری های زیبا، در محیطی به مساحت 300 متر طراحی شده است.

خانه ی تاریخی زهتاب شاهین شهر نیز با مساحتی بالغ بر 800 متر مربع طراحی شده است. طراحی معماری فضای بیرون خانه با فصول مختلف سال از جهت تعادل درجه ی حرارت سازگاری دارد. در داخل خانه ایوانی با ستون های گچبری و سقف چوبی قرار دارد كه شامل اتاق های اندرونی و بیرونی می شود. 

یكی از مشخصه های برجسته و متمایز خانه های زهتاب وجود فضای ارزشمند شاه نشین و حیاط مركزی است. در واقع نوع الگوی منحصر به فرد به كار رفته در ساخت این خانه ها موجب شد تا به خانه ای تاریخی شهرت پیدا كنند.

در سال 94 خانه تاریخی زهتاب توسط افرادی ناشناس تخریب شد

مكان های گردشگری و دیدنی در نزدیكی خانه تاریخی زهتاب

• مسجد جامع خوزان در خمینی شهر

• خانه ی جواهری

• حمام قاضی

• مسجد جمعه ی اصفهان

• سبزه میدان یا میدان امام علی

• مسجد حكیم اصفهان

• عصار خانه ی شاهی

• مناره های دارالضیافه ی اصفهان

• حمام علی قلی آقا

• خانه ی قدسی

• حمام شیخ بهایی

• خانه ی قزوینی ها

دو مورد از مكان های تاریخی در نزدیكی خانه ی تاریخی زهتاب

خانه ی تاریخی مشیر الملك

خانه ی تاریخی مشیر الملك اصفهانی توسط خاندان مشیر از مستوفیان دوره ی صفوی بنا شده است. در داخل این خانه تالار های متعددی تعبیه شده است كه آثار خوش نویسی و خوش آوایی نظیر نامه های شاهان ایران، سنگ قبر با نوشته هایی به خط كوفی و قلم كاری های سلجوقی نگهداری می شود.

در خانه ی تاریخی مشیر الملك نوعی گنجینه ی میراث اسلامی قرار دارد كه نخستین و بزرگ ترین گنجینه ی اسلامی ایران محسوب می شود.

خانه ی تاریخی شهشهانی

خانه ی قدیمی شهشهانی در جوار خانه ی زهتاب قرار دارد كه از دوره ی قاجار بر جای مانده است. بر اساس یافته های به دست آمده توسط سازمان میراث فرهنگی ایران، این خانه ی قدیمی به وسیله ی میرزا حسین آقا نقلی ساخته شده است كه دارای دو درب ورودی در ضلع غربی و شرقی می باشد. 

در داخل حیاط دو باغچه ی كوچك به همراه یك حوض آب تعبیه شده است و در داخل خانه اتاق های متعددی به وسیله ی طلا و آیینه جلوه نمایی می كنند.

خانه ی شهشهانی در 7 مهر 1381 به شماره ی 6525 در لیست آثار ملی ایران قرار گرفته است.

خانه ی تاریخی شهشهانی از آثار دیدنی نزدیك به خانه تاریخی زهتاب است

دسترسی به خانه ی تاریخی زهتاب

استان اصفهان- شهرستان خمینی شهر- خیابان مدرس- ابتدای خیابان شریعتی شمالی- خانه ی تاریخی زهتاب