تیمچه امین الدوله،

كاروانسرای امین الدوله در میانه بازار تاریخی كاشان در دوره قاجار به همت فرخ خان امین الدوله غفاری بنا شده و به خاطر هنرها و فنون فوق العاده ای كه در آن به كار رفته، یكی از شاخص ترین بناهای معماری ایرانی به شمار می آید.

تزئینات هندسی سقف كاروانسرا كه بوسیله مقرنس كاری با آجر و كاشی بعمل آمده و به سبك خاص ایرانی طاقبندی شده بواسطه نمایش هندسه دقیق و طرح دلپسندش، منظره بسیار جالب و مطبوع و بلكه بی نهایت زیبایی را بدان بخشیده است.

این تیمچه كه از جاذبه های گردشگری كاشان محسوب می شود، یكی از بناهایی است كه پس از بازسازی به بازارهای كاشان اضافه شده است، چرا كه بازار تاریخی كاشان، پس از زلزله ای كه در اواخر قرن دوازدهم هجری قمری به وقوع پیوست، تخریب شده و در زمان قاجار و به همت امین الدوله جانی تازه گرفت.

 
كاروانسرای امین الدوله با آنكه ملك خصوصی اشخاص می باشد و خوشبختانه بر اثر استوار بودن اساس و بنیان آن، تا كنون احتیاج به هیچگونه تغییر و تصرفی در ابنیه آن پیش نیامده، و صد در صد به وضع اسلوب و صورت اولیه خود باقیمانده، مگر آنكه اغلب در و پنجره های چوبی آن، كه به رسم قدیم ارسی بوده تبدیل به در و پنجره شیشه ای شده است.

این كاروانسرا بوسیله دو درب بزرگ چوبی به بازار مربوط می گردد، یك در از چهار سو به صحن كوچك هشت ضلعی و دیگری به صحن بزرگ مربع مستطیل شكل جنوبی، و در حقیقت در مجموعه آنها سرای واحدی بوجود آمده كه به عقیده كارشناسان، یكی از بهترین شاهكارهای برازنده معماری اصیل ایران در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری و نماینده فنون گوناگون این هنر به شمار می رود.

 
امین الدوله و شهرت جهانی
و اما بشنوید از نظرات درج شده در سفر نامه دیولافوای فرانسوی كه پس از سفر خود به ایران، در رابطه با آثار و ابنیه تاریخی ایران به مطالعه پرداخته و اطلاعاتی جمع آوری كرده است.

او این بنا را این گونه توصیف می كند:بازارهای كاشان وسیع است و سقف آن دارای گنبدهای كوچكی است، كه به هم پیوسته و جابه جا كاروانسرایی هست كه مخزن مال التجاره است.

این كاروانسراها تاجرنشین و غیر از آنهایی هستند كه مسافرین در آنها منزل می كنند. اینها دارای بناهای مجلل و مزینی هستند. یكی از بهترین نمونه های آنها كاروانسرای تازه ای است كه تجار ساخته اند. شكل آن مانند منشور مربع القاعده است و در دو طرف آن درب ورودی دارد. تمام بنا با آجر است و نمای قشنگی دارد.

در سقف آن هم سه وزنه بزرگ است كه به قدر كافی محوطه را روشن می كند. این بنای مهم كه پر از مال التجاره های گرانبهاست، بهتر از هر گونه احصائیه و محاسبه ای، اهمیت تجاری و آبادی و ترقی شهر را نشان می دهد.
آنچه خواندید، شرح كوتاهی بود از مجموعه ای كه در تاریخ 29/10/1353 به شماره 1016، در فهرست آثار ملی كشور ثبت شده و یكی از بهترین شاهكارها، نمونه ها و البته نمایندگان معماری اصیل ایران، در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری و یكی از زیباترین بازارهای كاشان و ایران به حساب می آید.