خانه فروغ الملك شیراز، موزه هنر مشكین فام
- خانه فروغ الملك شیراز
می خواهیم سری به یكی از محله های قدیمی شهر زیبای شیراز بزنیم، جایی كه بوی بهار نارنج هایش فضای كوچه پس كوچه های شهر را مملو از عطر دلنشین خود می كند. یكی از بیشمار آثار تاریخی این شهر، خانه ایست قدیمی كه اكنون به عنوان موزه هنر مشكین فام شناخته می شود.
شیراز، شهر شعر، ادب و فرهنگ است. شهر سعدی و حافظ. در بهار گویی بهشتی است كه از آسمان به زمین افتاده است. نفس كه می كشی عطر بهار نارنج حال و هوایت را هر چه كه باشد، عوض می كند، خوب می كند! شهر شیراز یكی از پر بازدید ترین شهرهای كشور است. مكانی پر از جاذبه های گردشگری دیدنی كه هر ساله میلیون ها ایرانی را برای بازدید به سمت خود می كشاند. علاوه بر جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی، شیراز مردمانی خونگرم دارد كه با روی گشاده و خندان از میهمانان خود پذیرایی می كنند.
خانه فروغ الملك كجاست؟
یكی از دیدنی های این شهر، خانه فروغ المك قوامی است كه به عنوان موزه هنر مشكین فام شهرت یافته است. خانه فروغ الملك شیراز كاربری مسكونی داشته است و همانند اكثر خانه های تاریخی دیگر، دارای چهار قسمت اصلی بیرونی، اندرونی، مطبخ خانه، حمام و اصطبل است. بنای بیرونی خانه فروغ الملك شیراز توسط راهرو هایی به حیاط عمارت متصل است. در قسمت جنوبی این بنا، یك سالن بزرگ برای پذیرایی از میهمانان در نظر گرفته شده است. در ضلع غربی، عمارت شاه نشین با پنجره های چوبی و قشنگش جای خوش كرده است. پنجره هایی كه دارای تزئینات گره كاری هستند.
حیاط خانه فروغ الملك
این شاه نشین توسط حوضخانه ای به عمارت اندرونی متصل می شود. همانطور كه از نامش پیداست، اینجا مكانیست كه میهمانان جایی در آن نداشته اند. اندرونی برای استفاده اعضای خانواده ساخته شده است. عمارت اندرونی دارای یك سالن اصلی مانند پذیرایی و تعدادی اتاق در شرق و غرب آن است. اتاق آینه نیز در جنوب همین اندرونی قرار گرفته است. صاحب خانه فروغ الملك شیراز، فردی بوده به اسم قوام الدین كه به فروغ الملك شهرت داشته است.
در دوره قاجاریه و در سال ۱۲۱۰ هجری قمری، قوام الدین در یك زمین در محله سنتی سنگ سیاه و در نزدیكی بقعه بیبی دختران، دست به احداث این بنا می زند. مساحت زمین این بنا ۱۰۲۰ متر مربع بوده است. در سال های دهه هشتاد شمسی، این بنا كه به حال خود رها شده بود تقریبا به صورت یك مخروبه در آمده بود. خانه فروغ الملك شیراز توسط سازمان عمران و بهسازی شهری شیراز بازسازی و مرمت شد و در سال ۱۳۸۳ توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس به موزه مشكین فام شیراز تغییر كاربری داد. این بنا بین دهه های ۲۰ تا ۵۰ به عنوان دبستان فروغ الملك مورد استفاده آموزش و پرورش كشور قرار می گرفته است.
مصالح به كار رفته در بنا چوب، سنگ و آجر هستند كه با ملات گچ، خاك و برخی نقاط كاهگل پوشیده شده اند. همانند دیگر خانه های تاریخی، تزئینات زیبایی در خانه فروغ الملك شیراز به كار رفته است. آجركاری های زیبا، كاشی كاری های دلنشین، گچبری های هنرمندانه، حجاری ها و نقاشی های زیبایی كه بر روی سقف برخی از اتاق ها كشیده شده است، زیبایی های این بنا را دو چندان كرده اند.
در كوچه پس كوچه های یكی از محله های سنتی و قدیمی شیراز، بنایی معروف وجود دارد كه علاوه بر زیبایی های ذاتی اش، به موزه هنر مشكین فام هم تبدیل گشته است. در موزه هنر مشكین فام كه شاید كمتر مسافری به دیدن آن برود، آثاری ارزشمند از هنرمندان استان فارس در رشته های مختلفی همچون هنرهای تجسمی و هنرهای سنتی نگه داری می شود. این موزه به عنوان اولین موزه تخصصی و خصوصی هنرهای تجسمی در كشورمان ایران هم شناخته می شود.در واقع آقای حسن مشكین فام بود كه تاسیس این موزه را تقبل و خانه فروغ الملك شیراز را به این موزه تبدیل كرد. به همین دلیل است كه نام آن را موزه هنر مشكین فام گذاشته اند. علاوه بر آثار هنری خود خانواده مشكین فام آثار هنرمندان معاصر دیگر این استان هم در این موزه در معرض نمایش قرار داده شده است. این موزه از بخش های مختلفی تشكیل شده است.
آثاری ارزشمند و نفیس از ۳۰ هنرمند استان فارس در این بخبخش آثار حجاری و سنگ تراشی در خانه فروغ الملك شیراز
نقوش اسلیمی، نقش گل و بوته، نقش حیوان، آیاتی از قرآن مجید و… كه بر روی سنگ هایی مختلف توسط استاد حبیب مشكین فام به زیبایی هرچه تمام حجاری شده اند، در این بخش قرار گرفته اند. ش در معرض نمایش قرار داده شده است.
بخش آثار خطاطی و خوشنویسیدر خانه فروغ الملك شیراز
در این بخش هم آثار خوشنویسی خانواده مشكین فام و هم آثاری از برجسته ترین خطاطان استان فارس به نمایش گذاشته شده است.
كتابخانه خانه فروغ الملك شیراز
كتاب هایی بسیار نفیس به همراه صدها بروشور، مجله، روزنامه های قدیمی، فیلم های قدیمی از رویدادهای قدیمی شیراز در این بخش نگه داری می شود.
فروشگاه تولیدات هنری
در این قسمت از موزه تولیدات هنری هنرمندان به نام استان فارس برای فروش در معرض نمایش قرار گرفته است. آثاری از جمله تابلوهای نقاشی، آلبوم های عكس، كتاب ها، بروشور ها و … كه به قیمت نسبتا مناسبی برای علاقه مندان به هنر شیراز به فروش می رسند.
اتاق قدیمی
در این اتاق قدیمی، فضای قدیمی آن دوران برایتان تداعی می شود. مبل و صندلی های قدیمی، ظرف و ظروف قدیمی، گلدان ها، بخاری و دیگر لوازم قدیمی منزل خانواده مشكین فام برای نمایش در معرض دید شما قرار دارند.
شهر شیراز علاوه بر جاذبه های گردشگری معروف بسیاری كه در دل خود جای داده است، جاذبه های بی نظیر و زیبای دیگری هم دارد كه متاسفانه گردشگران كمتر از آن ها اطلاع دارند. خانه فروغ الملك شیراز یكی از این جاذبه هاست كه مطمئنا از دیدن آن پشیمان نخواهید شد.