وارد شهر ماسال كه می شوید، بلوار بلندی پیش رو دارید كه تا انتهای آن باید بروید؛ آن هم در نقطه ای كه شنبه بازار ماسال در آن قرار دارد و از همین سمت است كه جاده ییلاقات ماسال آغاز می شود.
از هر كس بپرسید، باید 25 كیلومتر تا انتهای جنگل پیش بروید كه در ارتفاع 2500 متری قرار دارد و آغاز ییلاقات دلچسب ماسال است. جالب این است كه در همان ابتدا، خانه های چوبی كوچكی قرار دارند كه برای مسافران، حكم هتل را دارند. درواقع، بهترین محل برای ماندن را اجاره می دهند و تجربه متفاوتی برای شما رقم می زنند.
آخرین ییلاق ماسال، دهكده بسیار زیبای «اولسبلانگاه» است كه با وجود فاصله كمی از شهر ماسال، 1200 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و تا اواخر مهرماه، بهترین زمان برای سفر و گشت و گذار به شمار می رود. جاذبه های معماری سنتی، وجود جنگل های سرسبز هیركانی، با آبشارهای دیدنی و هوای پاكیزه و خنك، انگیزه هایی قوی برای تجربه در این بهشت كوچك با هوای مه آلود پاییزی است. جنگل های ییلاقات «اولسبلانگاه» در دامنه هایی است كه گاهی شیب بسیار زیادی دارند. در مسیر جاده، یك میدان بزرگ بیضی شكل در كنار مسجد جامع، نقطه شروع مسیرتان است. وارد جاده كه می شوید، بعد از 15 كیلومتر، پیچ های تند و تیزی وجود دارد كه با احتیاط كامل و در ساعات روز، پیش می روید تا به ییلاق اولسبلانگاه برسید.
از ییلاق یا گیلوان
از همان ابتدای ورود به این ییلاق، منظره بسیار زیبای خانه های چوبی در میان جنگل مه آلود با درختانی مانند آلو جنگلی، فندق و راش، همه را مجذوب می كند. پیاده روی در میان درختان و خانه ها و رفتن به بالاترین نقطه دهكده و تماشای شهر ماسال از دوردست، همه و همه لذت بخش است، اما اگر با راهنمایی بلدهای محلی، كوهپیمایی سبكی در مراتع «آلاله پشت» داشته باشید، با یك تیر دو نشان زده اید؛ هم ورزش كرده اید و هم محل شهادت میرزا كوچك خان جنگلی را دیده اید.
ییلاق پاییزی در ماسال مه آلود
اگر هم كوهنورد حرفه ای هستید، می توانید به قله زیبای «خندیله» صعود كنید. استقبال بسیار زیاد مسافران و تورها از این دهكده ییلاقی، علاوه بر امكانات فراوان، چند مغازه هم خواهید دید و مشكلی از این بابت نخواهید داشت. حتی انتهای این ییلاق، به مسیری خواهید خورد كه تا گردنه «گیلوان» پیش می رود و نهایتا به مسیر خاكی «ماسوله به خلخال» منتهی می شود.
در خانه های چوبی كه محل اقامت تان است، می توانید تنقلات مختلف و شیر و ماست محلی هم بخرید، اما برای خرید مواد غذایی یا خریدهای اساسی، روی این منطقه حساب باز نكنید.
بر فراز «اسبه ریسه»
ماسال، سرزمین آبشارهای بلند، ییلاقات شگفت انگیز در میان جنگل های سبز و رودخانه های پرخروش در كنار غارهایی است كه هر كدام تابلوی زیبای طبیعت را به رخ می كشند. ماسال در قدیم «رودكنار» نامیده می شد و محل تشكیل شنبه بازار كنونی بوده است.
وجود رودخانه در میانه شهرستان ماسال، زیبایی این منطقه را دوچندان كرده است. رودهای «خالكایی» ماسال و «رود مرغك» شاندرمن در كنار آن، رودخانه های مهم ماسال به شمار می روند؛ در حالی كه رودخانه بسیار زیبای «خالكایی» از قله مرتفع و 3150 متری شاه معلم سرچشمه می گیرد و پس از طی 40 كیلومتر، از داخل شهر ماسال عبور می كند. این رودخانه ها، از قابلیت كایاك سواری هم برخوردارند و «پارك ساحلی» ماسال هم محل مناسبی برای اتراق گردشگران در كنار در كنار رودخانه «خالكایی» است.
اگر به ماسال سفر كردید، حتما از آبشارهای آن هم دیدن كنید؛ آبشارهایی از قبیل آبشار «ویوز» در مجاورت منطقه ییلاقی النزه در شاندرمن، آبشار «خون» با ارتفاع بیش از 15 متر، آبشار «تولی نساء» و آبشار «رامینه» و همچنین غارهایی همچون غار باستانی خندیله پشت، غار چسلی و غار كلچال كه تمام زیبایی های غارهای گیلان را در خود جمع كرده اند. در عین حال، دیواره سنگی «اسبه ریسه» ماسال دارای یكی از صخره های بلند سنگ نوردی كشور است كه می تواند مسابقات بزرگ ملی، منطقه ای و حتی جهانی در آن برگزار شود. این دیواره سنگی، نه تنها فرصت سنگ نوردی را به حرفه ای های این ورزش می دهد، بلكه امكان كایاك سواری را هم در اختیار قایقران هایی قرار می دهد كه دوست دارند در رودخانه خروشان پایین صخره هم ورزش كنند.
پرسه در امكان زیارتی
ماسال بقعه های زیارتی فراوانی دارد كه بسیار دیدنی است. بقعه آقا سید مهرعلی و آقا سید رضا علی، پسران امام موسی كاظم (ع) در روستای زیبا و زیارتی شالماء در 12 كیلومتری شهر ماسال، بقعه «چسلی» وقاع در روستای چسلی در فاصله 14 كیلومتری مركز شهر، بقعه «میرباقر» در روستای وردم، بقعه «سید ابوجعفر» واقع در روستای درخانه، بقعه ابوجعفر واقع در روستای گیله سرا، بقعه سید ابوالقاسم بن موسی بن جعفر «ع» واقع در روستای سراكه، بقعه آقا سیدرضا واقع در روستای دلیجان شاندرمن، بقعه امامزاده شفیع شاندرمن واقع در 7 كیلومتری بازار جمع و بقعه آقا سید ابراهیم واقع در روستای قران، از جمله اماكن زیارتی ماسال هستند.
در بازار محلی ماسال
بازار روز ماسال در انتهای بلوار اصلی شهر قرار دارد كه محله ای كوچك، اما دیدنی است. خاصیت بازار روز ماسال كه شنبه بازار آن معروف است، به دیگر بازارهای روزانه محلی كه در مناطق مجاور برپا می شود، این است كه برخلاف اغلب بازارهای محلی كه از اجناس چینی پر شده اند، می توانید جنس های اصل محلی و سنتی خریداری كنید.
چند نكته
به دلیل این كه در منطقه ییلاقی ماسال، نان به شكل معمول پخت نمی شود و در آن حوالی فروشگاهی هم وجود ندارد، باید حتما از شهر ماسال نان بخرید و با خود ببرید.
در این فصل سال هم حتما لباس گرم همراه داشته باشید. چون اواسط آبان زمان بارش در این ییلاقات است. هم چنین در صورت بارندگی و بارش برف، بهتر است زنجیر چرخ با خود همراه ببرید. ارتفاعات منتهی به اولسبلانگاه، حتی در فصل گرم، اقیانوسی از مه می شود. اما در فصل سرما بیشتر باید مراقب بود. در عین حال، برای آن كه سالم به مقصد برسید و از زیبایی های جاده لذت ببرید، بهتر است در جاده آرام برانید. اگر با خودروی شخصی قصد سفر دارید، از سالم بودن برف پاك كن ها و دیگر وسایل مطمئن شوید. چراغ قوه را هم در این سفر فراموش نكنید.
یك سفر كوتاه پر از جنگل، كوه، غار و كلبه های روستایی! برای چنین سفری شاید هیچ مقصدی به اندازه سفر به گیلان و هیچ زمانی به اندازه این روزها مناسب نباشد؛ استانی كه اگر دیدنی ترین طبیعت بكر ایران نباشد، بدون شك یكی از دیدنی ترین جاذبه های طبیعی كشور به شمار می رود.
گیلان در پاییز، رویایی ترین آب و هوای خود را تجربه می كند؛ آب و هوای خنكی كه در آن نه خبری از هوای مرطوب و شرجی و دم كرده است و نه طبیعت یك دست و سرسبز این منطقه. شما در پاییز گیلان رنگین كمانی از رنگ هایی را می بینید كه ذهنیت تان را درباره سرسبزی گیلان عوض خواهد كرد! به تمام اینها ،مه غلیظ و ابرهایی كه در ارتفاعات تا زیر پای شما می رسند را اضافه كنید تا متوجه شوید كه چرا سفر به گیلان در پاییز می تواند بهترین تجربه طبیعت گردی شما باشد. «گسكر» بزرگ ترین شهر مدفون شده و بی نظیر تاریخی شمال كشور با قدمت یك هزار و 200 سال، سر از جنگل های «هفت دغنان» صومعه سرا بیرون آورده است.
شهر تاریخی و مدفون «گسكر» در منطقه «گسكرات»، از مهم ترین و باشكوه ترین آثار تاریخی به جای مانده در استان گیلان است كه به دلیل موقعیت راهبردی و بی نظیر آن . از مهم ترین جاذبه های تاریخی شمال كشور محسوب می شود. «گسكر» در 23 كیلومتری صومعه سرا و حد فاصل شهرستان های ماسال، شاندرمن و تالش قرار دارد كه از دوره قاجاریه به بعد، شهری مدفون و فراموش شده و گمنام به شمار می رفت.
در دهه 83، با آغاز پژوهش های باستان شناسی در كوهپایه ها، جلگه ها و مناطق كوهستانی گیلان، به تدریج شهر بزرگ «گسكر» در صومعه سرا نمایان و شناسایی شد. در آن زمان با كشفیات تازه ای كه صورت گرفت، بالغ بر 75 درصد از آثار و بناهای شهر تاریخی و مدفون شده گسكر نیز در منطقه جنگلی «هفت دغنان» مورد شناسایی قرار گرفت.
اگر صبح زود در كوهپایه های زیبای «صومعه سرا» از خواب بیدار شده باشی، هرچه بیشتر شهر صنوبر و ابریشم را درك می كنی؛ صومعه سرا خاستگاه بهترین و مرغوب ترین ابریشم ایران است، از این رو از سالیان دور ،این شهر را سرزمین ابریشم ایران می شناسند.
این شهر از جنوب به فومن، از شمال به انزلی، از شرق به رشت و شفت و از غرب به رضوانشهر و پونل محدود شده است. پس از عبور از «فومن» و جاده ای كه درختان بلند چنار در اطراف آن دیده می شود، به «صومعه سرا» می رسید. در روستای «چمن قال» صومعه سرا، درختی با 500 سال عمر، هم چنان سرزنده و استوار، خود را به رخ می كشد. این درخت كه از گونه مقاوم آزاد است، به نمادی از ایستادگی و سرزندگی مردم صومعه سرا تبدیل شده است. قطر تنه این درخت در فاصله یك متری ریشه، 7 متر و نیم و در قسمت میانی، حدود 4 متر است.
بنا به گفته ریش سفیدان محلی، این درخت روزگاری نقش فانوس دریایی را برای قایق های كوچك و ماهیگیران تالاب صومعه سرا ایفا می كرد. در آن روزگار، مردم روستا با آویزان كردن فانوس بر روی شاخه های این درخت، به ماهیگیران و كشتی ها برای یافتن ساحل كمك می كردند.
