ایران ما به سواحل شمال , مشهد و شیراز خلاصه نمی‌شود بلكه هزاران دیدنی مذهبی، تاریخی و طبیعی در آن یافت می‌شود كه شاید اسم آنها به گوش شما هم نرسیده باشد.
برای رسیدن به این زیبایی ها فقط كافیست چشم هایتان را باز كنید و به جستجو بپردازید. حتما شگفت زده خواهید شد.
در این گزارش شما را با 10 كوه برتر و دیدنی ایران آشنا می كنیم.
1. دماوند
كوه دماوند بلندترین كوه ایران و همچنین بزرگترین آتشفشان خاور میانه است. این كوه در بخش مركزی رشته كوه البرز و بخش لاریجان شهرستان آمل قراردارد.
اگرچه این كوه از لحاظ تقسیمات كشوری جزء رشته كوه البرز است اما در زوهای صاف و آفتابی در تهران, قم و ورامین هم قابل رویت است.
این كوه اولین اثر طبیقی است كه در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده و در اساطیر و كتاب های متعدد از آن نام برده شده است.
این كوه به عنوان بلندترین كوه كشور همواره مورد توجه كوهنوردان بوده است.همچنین دماوند دارای چشمه‌های آب گرم لاریجان، اسك و وانه است.
2. دنا
دِنا بلندترین قله رشته‌كوه‌های زاگرس در باختر ایران و در باختر مركز فلات ایران است.
بلندای این قله ۴۴۴۸ متر است و در ۳۵ كیلومتری شمال غربی شهر یاسوج در شهر سیسخت جای گرفته‌است. شهرستانی كه این قله در آن قرار دارد نیز شهرستان دنا نام دارد.بارش سالانه در این قله از ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌متر است و رودهای بسیاری نیز از آن سرچشمه می‌گیرند.
3. زرد كوه
زرد كوه بختیاری با حداكثر ارتفاع بیش از ۴۲۰۰ متر دومین كوه زاگرس از نظر ارتفاع (پس از دنا) است.
این كوه در نزدیكی كوهرنگ در استان چهار محال و بختیاری در ایران قرار دارد.رشته كوه های زرد كوه بختیاری در جنوب غربی ایران و از انتهایی‌ترین قسمت غربی استان چهارمحال و بختیاری تا شرق و شمال شرق خوزستان امتداد یافته‌است. این رشته كوه یكی از غنی‌ترین ذخایر طبیعی آب ایران است و دو رودخانهٔ پرآب كشور (كارون و زاینده‌رود) نیز از دامنه‌های آن سرچشمه می‌گیرند.
از قلل زیبا و معروف آن می‌توان به شاه شهیدان، زرده، دوزرده، هفت‌تنان، كلونچین و كینو اشاره كرد. در این میان، قلّه كلونچین، با ارتفاع ۴۲۲۱ متر بلندترین قله زردكوه بختیاری است. همچنین قله شاه شهیدان هم ۴۱۵۰ متر بلندی دارد.
4. تفتان
تَفتان نام تنها آتشفشان فعال در سراسر ایران است. این كوه در منطقهٔ جنوب شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته‌است. این قله در حدود چهار هزار متر از سطح آب‌های آزاد ارتفاع دارد و بلندترین قله در منطقه جنوب شرقی ایران است. نزدیكترین شهر به تفتان خاش نام دارد.
تفتان در زبان پارسی به معنای مكان گرما است. این آتشفشان فعال است و گازهای گوگرد در دهانه آن منتشر می‌شوند. كوهنوردان عموما از یال غربی صعود می‌كنند كه پناهگاه مجهزی ساخته شده‌است.
به دلیل وزش بادهای سنگین و سرد در فصل زمستان عموماً صعود به این قله بسیار دشوار است.
5. توچال
توچال قله‌ای در شمال تهران و به ارتفاع ۳۹۶۲ متر می‌باشد كه بخشی از دامنه رشته‌كوه‌های البرز است. دامنهٔ جنوبی توچال مجاور با شهر تهران و قلهٔ آن مشرف به این شهر است.
مشهورترین و پر رفت و آمدترین پناهگاه‌ها و جان‌پناه‌های توچال به ترتیب از شرق به غرب كلك‌چال، شروین، شیرپلا، ایستگاه پنجم تله كابین، اسپیدكمر و پلنگ‌چال هستند كه همگی آنها مشرف به تهران هستند.
پیست اسكی و تله كابین
تله‌كابین توچال دارای سه خط اصلی و سه خط تله‌سی‌یژ و یك خط تله‌اسكی می‌باشد. روی هم رفته درازای سه خط اصلی این تله‌كابین، نزدیك به ۷۵۰۰ متر است كه در میان تله‌كابین‌های نصب شده در دنیا یكی از طولانی‌ترین خطوط تله‌كابین پیوسته به شمار می‌رود. ایستگاه سوم این تله كابین در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا، ایستگاه پنجم در ارتفاع ۳۰۰۰ متری و ایستگاه هفتم در ارتفاع ۳۷۰۰ متری از سطح دریا است.
كار ساخت تله‌كابین توچال، در سال ۱۳۵۳ به دست بهمن باتمانقلیچ و با همكاری شركت فرانسوی «پوما» و شركت اتریشی «دوپل مایر» آغاز شد و در سال ۱۳۵۷ پایان یافت.
از سال ۲۰۰۳ مهمان‌پذیری به نام «هتل توچال» در ایستگاه هفتم تله‌كابین توچال تكمیل و راه‌اندازی شده‌است. نمای این هتل از چوب بوده و به دامنهٔ شمالی توچال و دامنهٔ جنوبی البرز مركزی و قلل آزادكوه و خلنو اشراف دارد. قدیمی‌ترین جانپناه كوهنوردی ایران (اسپید كمر) در جنوب قلهٔ توچال و شرق ایستگاه ۵ قرار دارد.
6. اشتران كوه
اشتران كوه، از بلندترین رشته كوه‌های كوهستان زاگرس است
این رشته كوه بخشى از چین‌خوردگى زاگرس (میانى) است كه در امتداد شمال باختری - جنوب خاوری به طول حدود 50 كم و عرض حدود 2 تا 11 كم در فاصله دو شهرستان دورود و الیگودرز از استان لرستان قرار گرفته است، به گونه‌ای كه از 10 كیلومتری جنوب خاور شهر دورود آغاز، و به جنوب روستای چقاگرگ منتهى مى‌شود.
رودهای كوچك بسیاری از این قله‌ها سرچشمه مى‌گیرند كه مهره زرین، ماربره، گهررود، دره دایى و دره دزدان از آن جمله‌اند. دریاچه گهر در یكى از دامنه‌های جنوب باختری اشترانكوه و در دره گهررود قرار دارد.
دامنه‌های اشتران كوه از دیرباز محل استقرار برخى طوایف بوده است؛ خاندان فضلویه كه از كردهای شام شمرده مى‌شدند، پس از مهاجرت از آنجا و عبور از میافارقین و آذربایجان، دامنه‌های شمالى اشترانكوه را به عنوان محل استقرار خود برگزیدند. آنان بعدها به اتابكان لرستان شهرت یافتند.
مراتع دامنه‌های اشتران كوه مورد استفاده عشایر این ناحیه است. اشتران كوه و به ویژه دریاچه گهر دارای جاذبه‌های طبیعى بسیاری است.
این رشته كوه از لحاظ گونه‌های جانوری و گیاهی جزء مناطق حفاظت شده است و در سال ۱۳۴۸ جزء محیط زیست جهانی قرار گرفت.
از گونه‌های جانوری آن می‌توان به خرس قهوه‌ای، روباه، كفتار، گراز، گرگ خاكستری، بز كوهی، قوچ و از پرندگان می‌توان به عقاب، كبك، جغد، اردك و شاهین اشاره كرد كه همگی تحت حفاظت محیط زیست می‌باشند.
در اشترانكوه پسته كوهی به فراوانی یافت می‌شود و پوشش گیاهی متنوع آن اعم از گون، ریواس و استپ‌ها در شیب ملایم بعضی نقاط و گل‌های طبیعی و خودرو محل مناسبی برای جانوران ساكن در اشترانكوه‌است كه در آن زاد و ولد كرده و از آنان تغذیه می‌كنند.
7. بی‌بی شهربانو
كوه بی‌بی شهربانو در جنوب شرقی تهران قرار دارد
در دامنه‌های كوه ری و بر فراز صخره‌ای كوهستانی، بنایی گنبدی مینایی به نام بقعه بی‌بی شهربانو واقع است.
پایین پله‌های بقعه بی‌بی شهربانو و در سمت راست غاری به چشم می‌خورد كه مدخل تنگ و باریكی دارد.
داخل غار نیز برای نذر شمع روشن می‌كنند. در قسمتی از این غار پنجره‌ای مشبك قرار دارد.
در این كوه ساختمانی كهن به نام بقعه بی‌بی‌شهربانو وجود دارد.
آثار باقی‌مانده از بافت تاریخی ری كه دیوار اصلی برج و باروی این شهر بوده در شمال روی بلندی‌های چشمه علی تا غرب كوه بی بی شهربانو، ادامه می‌یابد.
8. كوه سبلان
سبلان با تلفط تركی آذربایجانی ساوالان و در تالشی سفلون، نام كوهی است مرتفع در شمال غرب كشور و در استان اردبیل
كوه سبلان در شمال شرقی و در ۲۵ كیلومتری جنوب شرقی مشگین شهر قرار دارد.
سبلان سومین قله بلند ایران و یك كوه آتشفشانی غیر فعال است. ارتفاع قله این كوه ۴۸۱۱ متر است و در بالای قله آن دریاچه كوچكی قرار دارد.
سبلان به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه كوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسكی معروف الوارس مورد توجه گردشگران است.
در جبهه غربی، قله سلطان و در كنار جانپناه سنگی به شكل عقاب قراردارد كه در طول زمان به نماد سبلان تبدیل شده است.
این قطعه سنگ كه به واقع اعجاز طبیعت است به شكل عقابی است كه نشسته و سر را به جانب شرق چرخانده است.
این كوه در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۸درجه و ۱۷دقیقه شمالی قرار گرفته‌است.
برای این كوه عظیم ۶۰ كیلومتر طول و ۴۵ كیلومتر پهنا تخمین می‌زنند و سطحی كه به وسیله آن در آذربایجان قرارگرفته نزدیك به ۶۰۰۰ كیلومترمربع است.
سلسله كوه‌های سبلان به طور كلی سه قله معروف دارد قله بزرگ آن به سلطان و دو قله دیگر به هرم و كسری مشهورند.
امتداد سبلان شرقی - غربی است و از شرق و شمال و جنوب كوهی به نام قوشه داغ آن را به رشته كوه ارسباران متصل می‌كند.
قسمت شرقی كوه سبلان به قله آتشفشان سبلان كه در ارتفاع ۴۸۱۱ متری قرار دارد منتهی می‌شود.
در قله آن دریاچه‌ای زیبا به چشم می‌خورد و تمام قلل سبلان در ایام سال پوشیده از یخ و برف‌های دائمی است.
9. سهند
سهند نام قله‌ای در جنوب شهر تبریز دراستان آذربایجان شرقی است
ارتفاع كوه سهند از سطح دریا 3695 متر می‌باشد و مخروطی بسیار پهن و گسترده دارد كه از توف‌ها و خاكسترهای فوران تشكیل گردیده و بر اثر آب‌های جاری دره‌های تنگی در آنها ایجاد شده است.
سهند در زمره كوه‌های رشته كوه‌های البرز است كه در شمال مراغه و از غرب به شرق كشیده شده و بلندترین قله آن جام نام دارد كه ۳۷۱۰ متر ارتفاع دارد. سهند و جام دو قله به هم چسبیده این رشته كوه می‌باشند.
سهند در تمام سال پوشیده از برف است. دامنه‌های سهند در طول سال پوشیده از گل و ریحان و لاله واژگون است.
كوهستان سهند بعد از سبلان یكی از بزرگترین و مهمترین برجستگی‌های آذربایجان و از معروفترین كوه‌های آتشفشان و خاموش ایران است كه در 50 كیلومتری جنوب تبریز و 40 كیلومتری شمال مراغه قرار گرفته است.
قله منفرد و آتشفشانی خاموش سهند در میان جلگه آذربایجان قد برافراشته است این كوهستان آتشفشانی خاموش شبیه آرارات و البرز و سبلان بوده خط فاصل بین دو توده خروجی البرز و توده ارمنستان به وجود آمده است.
ارتفاع متوسط سهند 1400 تا 2200 متر بوده كه در آن بریدگی‌های سخت، دامنه‌هائی با شیب تند با تنگه‌های باریك و رشته كوه‌ها كشیده شده در موازات یكدیگر به وجود آمده است.
در این تنگه‌های كوهستانی رودخانه‌های پر آبی به سوی دو آبگیر عمده آذربایجان یعنی دریاچه ارومیه و دره قزل اوزن جریان دارند.
جهت رشته كوه‌های سهند اكثراً شرقی - غربی است ولی در مجموع كوه‌های سهند به صورت شعاعی در جهت مساوی كشیده شده‌اند.
حد شرقی سهند، شهرستان هشترود تا دره قزل اوزن و حد غربی آن سواحل شرقی دریاچه ارومیه می‌باشد.
10. كوه‌های مریخی
كوه‌های منحصربه‌فرد و زیبای مریخی كه در جاده چابهار به گواتر دیده می‌شوند، از زیباترین مناظر طبیعی ایران هستند كه كمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
حدود 40 تا 50 كیلومتر پس از چابهار به سمت بندرگواتر، كوه‌هایی در سمت چپ جاده نمایان می‌شود كه به كوه‌های مینیاتوری یا مریخی معروفند. وجود این كوه‌ها با توجه به منظره كاملا متفاوتی كه در سمت راست جاده و رو به‌سوی دریا وجود دارد، باعث می‌شود تا یكی از زیباترین جاده‌ها و مناظر طبیعی استان سیستان و بلوچستان به‌وجود آید كه به دلیل عدم معرفی، كمتر مورد بازدید قرار گرفته‌اند.
این كوه‌ها كه از منحصربه‌فردترین كوه‌های ایران است، به ثبت و حفاظت محیط زیست نیز در نیامده‌اند تا دست كم به این وسیله نامشان در فهرست مناظر زیبا و بی‌نظیر ایران به‌جا گذاشته شود.
كوه‌های مریخی مناظری از كوه‌های كره ماه را برای انسان تداعی می‌كنند و جنس رسوبی آنها و همچنین فرسایش خاص كوه‌ها موجب ایجاد شیارها و تراش‌های زیبایی شده است كه گویی نقاشی ماهر آنها را به تصویر كشیده است.
این كوه‌ها كه چاك چاك هستند و شكل‌های نامانوس دارند و فاقد پوشش گیاهی هستند و به خاطر غیرعادی بودنشان، در سال‌های اخیر و در میان گردشگران، به كوه‌های مریخی شهرت یافته‌اند، نمونه‌های بدبوم (بدلند) هستند كه پدیده بوم‌شناختی ویژه‌ای است.
رنگ تقریبا سفیدرنگ كوه (چیزی میان طوسی و سفید) با واریزه‌های بسیار در پای آن، وجود گرما و حرارت و شرجی هوا و رطوبت نسبتا بالا و سوی دیگر آن دریا كه به‌این منظره آغوش گشوده است، مناظری رویایی و تخیلی را در ذهن بیننده پدید می‌آورد. همین منظره منحصربه‌فرد كه جاده چابهار ـ گواتر آن را به دو نیم تقسیم كرده، باعث شده تا این جاده به یكی از زیباترین جاده‌های ایران تبدیل شود. یك‌سو كوه‌های مخروطی مریخی با آن رنگ خاكستری خیال‌انگیز و سوی دیگر دریای سبز و ماسه‌های اندكی سرخ با درختچه‌های بیابانی در كرانه آن.
دشت كه در میان جاده آبگیر می‌شود، تالاب‌هایی را پدپد می‌آورد، كه در سوی دریا صورتی است و در سوی كوه خاكستری مایل به سفید. جایی كه به آن تالاب صورتی می‌گویند. این جاده كه با سراشیبی‌ها و سربالایی‌های بسیار، نمایان شدن گاه‌به‌گاه دریا در سمت چپ و نظاره منظره از ارتفاع، از جاذبه‌های خاص گردشگری در استان سیستان و بلوچستان است.