غار بورنیك در ۱۳۵ كیلومتری شرق تهران و فاصله ۲۳ كیلومتری جنوب غربی شهر فیروزكوه در فاصلهٔ ۶ كیلومتری از روستای زیبای هرانده و در ارتفاعات پرنشیب و فراز كوهستانی به نام " بورنی" یا "بورنیك" واقع شده‌است. راه دسترسی به این غار از طریق جاده دماوند – فیروزكوه قبل از تونل نمرود، به سمت روستای هرانده تغیی مسیر داده و پس از عبور از روستای هرانده در كنار رودخانه حبله رود و در ارتفاعت آن به غار بورنیك ختم می‌شود.
وجه تسمیه غار بورنیك برحسب اظهار نظر اهالی روستا، گروهی نام غار "پورنیك" و دسته‌های دیگر به آن "بورنیك " می‌گویند. پور به گفته اهالی و لهجه محلی به معنای گودال است و نیك پسوند آن است كه بر روی هم به معنای گودال نیك یا چاله نیك می‌باشد و شاید پشینیان به عنوان دخمه یا گودالی كه عمیق و ژرف است با تركیب واژه نیك كه در اینجا به معنای خوب و بزرگ را می‌دهد بر آن اطلاق كرده باشندو گروه دیگر آنرا بورنیك می‌گویند كه از دو كلمه بور و نیك تشكیل یافته‌است .
بور در لهجه محلی تغییر یافته كلمه "بار" است كه این كلمه نیز ضمن تركیب با واژه نیك به معنای محل امن و جایگاه نیك، مصطلح گردیده‌است . البته "بار" در اصل و اساس به معنای ساحل و جای امن هم به كار می‌رود و نام رودبار می‌تواند معنی ساحل و یا كنار رود داشته باشد.
در هر صورت بورنیك یا بارنیك به معنی محل امن خوب می‌باشد. و این نام با توجه به محل قرارگیری غار به خوبی انتخاب شده‌است و از گذشته‌های بسیار دور و شاید از عصر غارنشینی و دوران شكار در ایران، اینجا محل امنی برای زندگی كردن و پناه گرفتن، مورد توجه اقوام پیش از تاریخ در این ناحیه بوده‌است بویژه كه دهانه اصلی و عمیق غار در نقطه‌ای در فرا سوی رودخانه قرار دارد.
مشخصات غار:
طبق اندازه گیریهای بعمل آمده، دهانه غار ۱۵*۱۰ متر و ارتفاع آن ۶ متر می‌باشد و از سطح دریا ۱۹۵۰ متر ارتفاع دارد. دهانه یا اشكفت ورودی وسیع و پس از آن ایوانی با طاق بلند نمایان می‌شود كه در منتهی‌الیه سمت چپ آن راه سنگلاخ ورود به دهلیز اولیه غار واقع شده بود كه از سال ۱۳۸۰ راه ورودی به غار به صورت پلكانی به طور مناسبی بهسازی شده‌است.
مجموعه غار بورنیك از سه تالار عظیم شكل گرفته‌است كه بر فراز هر كدام از تالارها، طاق دیسها جلب نظر می‌كند . در روی سقف این طاق دیسها گسل یا شكافهای عمیق دیده می‌شود كه حكایت از كهنگی و دیرینگی دارند و سالهای مدیدی از عمر این شكافها سپری شده‌است. دیوارهای درون غار پوشیده از چكنده‌های گل كلمی، نخودی، سفید رنگ و صورتی است . و زیبایی خاصی به غار بخشیده‌است . نورپردازی بر روی آنها جلوه‌های ویژه‌ای را در درون غار ایجاد خواهد كرد.
غار بورنیك از سه تالار تشكیل شده‌است:
تالار نخست یا تالار بیرونی : كف این تالار شیب دار بوده و به استناد بقایای موجود بیشتر به صورت سنگچین مفروش شده‌است. این تالار بزرگ دارای ابعاد ۵۰*۴۰ متر و ارتفاع ۸ متر است . در منهی الیه این تالار دو فرو رفتگی بلند و ایوانی شكل وجود دارد كه هر یك از آنها نسبت به یكدیگر ۲ متر اختلاف ارتفاع دارند.
بقایای موجود در این تالار نشانگر قدمت و پیشینه غار است، در واقع محل سكونت اقوام و انسانهای غارنشین در این بخش می‌باشد . با توجه به وجود قطعات سفالینه شكسته شده و پراكنده در سطح این تالار نشانه‌های بارزی از زیستن انسانها در ادوار پیش از تاریخ را می‌توان در این بخش جستجو نمود.
تالار دوم یا تالار اصلی (مركزی) : این تالار محوطه‌ای است به ابعاد ۶۰*۳۰ متر و ارتفاع ۲۰ الی ۲۵ متر كه با سطحی شیب دار و شیب تند به سمت پائین كشیده شده‌است.
تالار سوم: حدود ۱۲ متر ارتفاع داشته و فرم آن مستطیل شكل، به ابعاد ۵۵*۲۰ متر می‌باشد. از ابتداء تا انتهای این تالار شیب تند سنگلاخی و لغزنده‌ای وجود دارد كه تمامی سطح كف آن را در بر می‌گیردو منتهی‌الیه این شیب تند و لغزنده نیز دهلیزی به طول ۸ متر است كه به محوطه‌ای سخت‌گذر و پرتگاهی متصل می‌شود. عمق این پرتگاه نزدیك به ۲۰ متر است.
جاذبه‌ها:
پیاده روی در باغات روستای هرانده، تجربه غارنوردی و تماشای استلاگتیت و استلاگمیت های غار بورنیك اكه یكی از زیباترین های طبیعت گردی است.
لوازم ضروری :
چراغ قوه - داروهای شخصی -كارت شناسایی- كرم ضد آفتاب -كفش پیاده روی-فلاسك چای-یك دست لباس اضافه - قمقمه - كوله یكروزه -زیر انداز - قاشق، چنگال و بشقاب -لیوان و بطری آب - یك وعده غذای سبك قابل حمل در كوله -كلاه و عینك آفتابی
