در این مطلب می خواهیم مسافران خود را به بخشی از شگفت انگیزترین روستاهای كشور ببریم. پس هر چه زودتر شال و كلاه كنید و وقت را از دست ندهید. شما می توانید به روستایی بروید كه هنوز مردمانش به همان سبك و سیاق گذشته زندگی می كنند و با وسایل ارتباطی امروزی آشنایی زیادی ندارند یا حتی می توانید روستایی را برای گردش انتخاب كنید كه مردمانش هنوز در خانه های صخره ای زندگی می كنند.
حتی اگر می خواهید به جایی خوش آب و هوا بروید ما روستای سیلوانا را به شما پیشنهاد می كنیم. روستایی كه به گفته كارشناسان خالص ترین اكسیژن دنیا در آنجا وجود دارد. پس در این روستا تا می توانید نفس عمیق بكشید.
جایی شبیه رویا
سو در زبان تركی به معنای آب و باتان هم به معنی فرو رفتن است. چون بافت خاك در این منطقه طوری است كه آب به راحتی در آن نفوذ می كند نام منطقه را سوباتان گذاشته اند. روستای سوباتان جزو ییلاق های لیسار است و در 30 كیلومتری شهرستان تالش قرار گرفته.
این منطقه به دلیل آب و هوای مناسب و مناطق دیدنی و زیبایی كه دارد مورد توجه بیشتر گردشگران است. روستایی با یك دره وسیع كه از چهار طرف توسط كوه های بلند محاصره شده است. نزدیك غروب هم معمولا هوای مه آلود میهمان مردم روستاست كه باعث شده تا گردشگران این منطقه را به عنوان آلپ ایران معرفی كنند.
كریم رحمانی، مسئول حقوقی اداره محیط زیست شهرستان تالش در این باره می گوید: «زندگی در این روستا در 6 ماه اول سال جریان دارد و با آمدن فصل پاییز و شروع سرما، مردم به قشلاق می روند. در واقع فقط 8 خانوار هستندكه همیشه در این روستا ساكن اند و بقیه بعد از سرد شدن هوا به ارتفاعات پایین تر می روند.»
یكی از دیدنی های این روستا آبشار 50 متری ورازان است كه آب آن همیشه و حتی در فصل تابستان هم بسیار سرد است. البته یك غار طبیعی هم در این روستا ایجادشده كه مردم می گویند داخل آن گنج می توان پیدا كرد. به همین دلیل نام آن را «غار گنج خانه» گذاشته اند اما رحمانی اعتقاد دارد كه اینها شایعاتی است كه خود مردم درست كرده اند و تا الان هیچ گنجی از این غار بیرون نیامده.
«ورودی غار به اندازه یك انسان است اما وقتی به پنج تا شش متری غار می رسید مسیر هر لحظه تنگ تر می شود، به طوری كه در ادامه راه باید چهار دست و پا تا انتهای غار را حركت كنید. این غار بسیار تاریك و نمور است، به همین دلیل تا الان كسی موفق نشده تا انتهای غار را طی كند.»
یكی دیگر از جاذبه های روستا دره سقوط آزاد است. در یكی از مناطق سوباتان زمینی صاف و هموار وجود دارد كه پشت آن یك دیوار 90 درجه به شكل طبیعی قرار گرفته. فكر كنید در حال قدم زدن روی چمن های صاف و نرم روستا هستید كه یك دفعه زیر پایتان خالی می شود.
ارتفاع این دره در حدود یك كیلومتر است و به همین دلیل به آن جهنم دره هم می گویند: «در اواخر فصل بهار شقایق های وحشی در این منطقه می روید كه به منطقه زیبایی خاصی می دهد و باعث دل انگیز و معطر شدن هوای روستا می شود.»
به گفته رحمانی در این روستا بازار چه سنتی هم وجود دارد كه شما خیلی راحت می توانید كالاهای محلی مورد نیازتان را از آنجا خریداری كنید، از محصولا دامداری و كشاورزی گرفته تا صنایع دستی: «در سوباتان خانه ها را با استفاده از چوب می ساختند اما چند سالی است كه بافت خانه ها تغییر كرده و سنگ و بلوك جای چوب را گرفته اند.»
جالب است بدانید كه سوباتانی ها هنوز هم عروسی هایشان را به شكل سنتی اجرا می كنند، یعنی آقا داماد به خانه همسرش می رود و بعد از یك جشن ساده راهی خانه بخت می شوند: «داماد دهنه اسب عروس خانم را می گیرد و به سمت خانه خودشان حركت می كنند. مردم هم با دست زدن و نقاره زنی آنها را همراهی می كنند تا زندگی مشتركشان را شروع كنند.»
اگر برای تعطیلات به این روستا بروید شاید شانس با شما یار باشد و بتوانید شاهد یكی از این عروسی های سنتی و محلی شوید و كلی عكس یادگاری از دیدنی های این مراسم و خود روستا بگیرید.
اینجا فقط نفس بكش
می گویند این روستا یكی از پاكترین هواها را دارد، جایی كه می توانید با همه وجودتان نفس عمیق بكشید و هوایی سالم را به ریه های خود هدیه كنید.
از روستای سیلوانا حرف می زنیم. روستایی در 30 كیلومتری شهر ارومیه كه میاندو دره واقع شده است. در این روستا درختان گردوی كوهی، درختان سیب و درختان جنگلی زیادی چهره روستا را بیش از پیش زیبا كرده است.
بهروز خان محمدی، باستان شناس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارومیه از این روستا اینطور برایمان می گوید: «وجود انبوه این درختان و آب دره های سیلوانا كه در پشت سد شهر چای همه دست به دست هم داده تا این روستا به عنوان یكی از مناطق جهان كه دارای پاكترین هواست معرفی شود.».
دره های سرسبز بنار و ملیان و چشمه های متعدد آب شیرین مانند چشمه كانی تابر و چشمه چل آشان زیبایی خاصی را برای این روستا به ارمغان آورده.
آقای باستانشناس در ادامه می افزاید: آبشارسوله دوكل با ارتفاع 40 متر در این منطقه قرار داردكه به دیدنی های این روستا افزوده است. شما در این روستا به راحتی می توانیدشاهد رویش انواع گیاهان صنعتی و دارویی مانند كتیرا، گل گاوزبان، شیرین بیان، پونه و ... باشید.»
به گفته خان محمدی خانه های روستای سیلوانا معماری جالبی دارند و به شكل پلكانی ساخته شده اند: «در این خانه ها اهالی خانه های بالادستی می توانند از سقف خانه هایی پاین دستی به عنوان حیاط استفاده كنند.»
مدادرنگی ها روی بومی از طبیعت
در روستای «دره پرآب» ایلام، محلی وجود داردكه به آن «تنگه ارغوان» می گویند. جایی كه در میان گردشگران به عنوان «دره مدادرنگی» معروف شده است. در این دره تا چشم كار می كند، گل های ارغوان دیده می شوند.
گل هایی كه برای رشد نیاز به نور خورشید دارند و فروردین ماه بهترین زمان برای رویش این گل های زیبا و خوش آب و رنگ است. «این تنگه در مسیر ایلام به شیروان قرار دارد و طول آن به 10 متر می رسد. در این محدوده درخت های ارغوان زیادی رشد می كندكه باعث زیبایی منطقه شده است.»
محمد نوراللهی، مسئول روابط عمومی میراث فرهنگی ایلام با گفتن اینها در ادامه توضیح می دهد: «درخت های ارغوان در هنگام تابش مستقیم آفتاب، رنگ قرمز روشن به خود می گیرند اما بعد از نزدیك شدن به غروب خورشید و قرار گرفتن در سایه، رنگشان تبدیل به بنفش می شودكه این تبدیل رنگ ها زیبایی منطقه را دوچندان كرده است.»
در واقع به همین خاطر است كه گردشگران لقب دره مدادرنگی را به این منطقه داده اند. شاید اگر در فروردین ماه گذرتان به این دره بیفتد شاهد نقاشی طبیعت با جعبه ای از مدادرنگی روی بوم طبیعت باشید. جایی كه رنگ ها در قالب درختان و طبیعت جلوه زیبایی را به نمایش گذاشته اند.
البته شما تنها در روستای دره پرآب نمی توانیدشاهد زیبایی های طبیعت باشید چرا كه روستاهیشگفت انگیز در كشورمان زیاد است و نوشتن درباره هر كدام از آنها شاید بیشتر از یك مجله فضا بخواهد.
میمند، روستایی در دل صخره ها
این روستا در شهر بابك كرمان جا خوش كرده است. جایی در 40 كیلومتری شهر كرمان، روستایی كه باستان شناسان معتقدندن مردم آن را با دست های خودشان و ابزارآلاتی كه در آن زمان در اختیار داشتند بر روی صخره های كوه كنده اند تا با آرامش كامل در آنجا زنندگی كنند و از خطرات احتمالی دشمنان در امان بمانند.
آنها برای ساختن خانه هایشان دور تا دور چند كوه به هم چسبیده را كنده اند. در داخل این كوه ها چهارصد اتاق وجود دارد كه در زبان محلی به آن كیچه می گویند. ارتفاع این كیچه ها 2 متر است و هر كدام از این كیچه ها 16 تا 20 متر مساحت دارند. بعد از رد شدن از یك راهروی باریك كیچه ها تقسیم می شوند. یكی از كیچه ها برای انباری علوفه، یكی برای سكونت و یكی را هم برای داماد خانواده در نظر می گرفتند.
به گفته محمد مهدی افضلی، مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان كرمان مردم روستای میمند اعتقاد داشتند كه دامادشان باید جدا از آنها و به تنهایی زندگی كند و هر از گاهی به همسرش سر بزند و او را به خانه خودش ببرد.
«وسط كیچه ها محل قرار گرفتن اجاق و روشن كردن آتش بود. مردم میمند در آن زمان زرتشتی بودند و برای آتش احترام خاصی قائل می شدند. آنها حتی ارتفاع درهای خانه را آنقدر كوتاه ساخته بودند تا اگر كسی خواست وارد خانه شود با حالت تعظیم این كار رات انجام دهد كه در آن زمان یك نوع ادای احترام به آتش بود.»
اگر امروز به سقف كیچه های این روستای دو هزار ساله نگاهی بیندازید به دلیل روشن كردن آتش در طول سالیان دراز سیاه شده است. دود آتش از روزنه های سقف رد می شد اما كربن ناشی از آتش در صخره های كوه باقی می ماند كه باعث استحكام بیشتر خانه ها و ایزوگام شدن سقف ها می شد. «الان دیگر اهالی روستا در كیچه ها آتش روشن نمی كنند.»
اهالی روستای میمند زمان سنج هم داشته اند، آنها با سوراخ كردن قسمت شرقی و غربی سقف هایشان از محل قرار گرفتن خورشید باخبر می شدند و زمان را می دانستند.
مردم این منطقه هنوز هم از لباس های محلی و سنتی برای پوشش خود استفاده می كنند و گویش آنها قدیمی پهلوی است. زبانی كه ریشه در پارسی ساسانی دارد. حالا اگر دوست دارید با این كیچه نشینان آشنا شوید این سفر مهیج را از دست ندهید.
میزبان كندوی عسل شوید
اگر دوست دارید بدانید زندگی در كندوهای عسل به چه شكل است باید به 50 كیلومتری تبریز بروید، به روستایی كه از دور به شكل كله قند و كندوی عسل است. اهالی این روستا خانه های خود را در دل صخره ها علم كرده اند. این روستا چیزی در حدود 500 تا 600 كله قندی قابل سكونت داردكه هر كدام از كله قندی ها 3 تا 5 طبقه هستند.
«معمولا طبقه همكف برای نگهداری حیوانات استفاده شده و به نوعی آغل گوسفندان است. طبقه دوم تا چهارم هم بیشتر كاركرد مسكونی دارد و اهالی از طبقه آخر معمولا به عنوان انباری استفاده می كنند.»
اینها را تراب محمدی، میدر كل میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی می گوید و در ادامه برایمان تعریف می كند: «روستای كندوان بیش از شش هزار سال قدمت دارد و باستان شناسان كشف كرده اند كه از هزار و ششصد سال قبل، مردم برای زندگی به این منطقه آمده اند و این روستا را روی صخره ها به وجود آورده اند. این تحقیقات نشان می دهد از همان سال، ساختن خانه های عمودی یا همان آپارتمان نشینی در بین مردم منطقه رایج شده است.»
به گفته محمدی هر كدام از این كله قندی ها یك در جداگانه داردكه از طریق راهروهایی شیب دار به طبقات بالایی متصل می شوند. جالب است بدانید این خانه ها بسیار مقاوم هستند و در طول تابستان سرما و در زمستان گرمای محیط را حفظ می كنند.
«از آنجا كه ضخامت سنگ های صخره ها زیاد است جابجایی هوا خود به خود انجام می شود و این خانه ها نه خیلی گرم و نه8 خیلی سرد هستند. حتی مردم قسمتی از این كله قندی ها را به حمام عمومی تبدیل كرده اند و با استفاده از سفالینه ها به جای لوله كشی و قرار دادن درهای هشتی این حمام را همیشه گرم نگه می دارند و از آن استفاده می كنند.»
جالب است بدانیدكه مردم كندوان هنوز هم با همان شیوه سنتی زندگی می كنند و خبری از گاز، برق و آب لوله كشی شده در این روستا نیست. «چون صخره ها از جنس آهك هستند استفاده از گاز طبیعی ممكن است باعث تخریف این خانه ها شود و برای همین مردم همچنان با نفت، غذا درست می كنند و گرم می شوند.»
شغل مردم این منطقه دامپروری و كشاورزی است و اهالی با هنر معرق كاری، منبت كاری و تولید روسری های كلاغه ای برای خودشاندرآمدزایی می كنند.
ادعا می شود كه آب این روستا برای كسانی كه سنگ كلیه دارند خاصیت درمانی دارد و بعد از یك هفته نوشیدن از این آب، مشكلشان برطرف می شود. «در زمان های قدیم مردم به این روستا می آمدند و برای خوردن آب این روستا صف های طولانی تشكیل می دادند تا بیماریشان برطرف شود. حتی بعضی از آنها تا یك هفته در روستا می ماندند.»
در دنیا سه روستای صخره ای وجود دارد كه كندوان یكی از آنهاست. روستاهایی كه در آمریكا و تركیه قرار دارند تبدیل به هتل شده اند و كندوان تنها جایی است كه هنوز هم مردم در آن به شكل گذشته زندگی می كنند.
البته كندوانی ها هم بیكار ننشسته اند و قسمتی از این كله قندی ها را به هتل پنج ستاره تبدیل كرده اند. «این هتل، 15 اتاق با همه امكانات دارد تا وقتی گردشگران به این روستا می آیند بتوانیم به خوبی از آنها پذیرایی كنیم.»
پس اقامت در این هتل صخره ای را از دست ندهید. به خصوص اگر از بیماری سنگ كلیه رنج می برید. شاید آب درمانی این روستا كمكی به بهبود بیماریتان كند.