در استان خوزستان میتوان بناهای تاریخی بسیاری یافت. طبیعت متنوع، در كنار تنوع قومی و مذهبی، این منطقه از ایران را به مكانی قابل توجه برای گردشگران تبدیل كرده است.
اهواز مركز استان خوزستان
در زمان ساسانیها "خوجیها" كه یكی از طوایف اصیل ایرانی بودند و نام خوزستان هم از آنها گرفته شده، در اطراف كارون به كشت نیشكر و تهیه شكر میپرداختند. شهر هرمز اردشیر در اواخر دوره ساسانی به "خوجستان وازار" یعنی بازار خوزیها مشهور شد. پس از سقوط ساسانیان، هنگامی كه این شهر به دست اعراب افتاد، خوزی و هوزی را به جمع مكسر درآوردند و آن را "اهواز" نامیدند. عكس: نمایی از پل كابلی اهواز در شب.
صائبیها و آیینهای مندایی
صائبین یا منداییها پیروان دین حضرت یحیی هستند كه تعدادی از آنان در اهواز و در كنار رود كارون زندگی میكنند. منداییها، یكتاپرستانی هستند كه بیش از دو هزار سال پیش به ایران مهاجرت كردند و به دلیل مراسم مذهبی كه دارند باید در كنار رودهای جاری زندگی كنند. این مراسم روزهای یكشنبه برگزار میشود.

آبادان
آبادان زمانی یكی از زیباترین شهرهای ایران بود. گرچه با حمله عراق به ایران، اكثر مناطق شهر ویران شد. ساحل بسیار زیبای رودخانههای اروند و بهمنشیر و نخلستانهای سرسبز از مكانهای دیدنی این شهر هستند. از مكانهای مذهبی آبادان میتوان به كنیسه یهودیان و كلیسای ارامنه، قدمگاه خضرنبی و زیارتگاه سیدعباس اشاره كرد.

پل معلق اهواز
پل سفید اهواز یا پل معلق در سال ۱۳۱۵ بر روی رودخانه كارون ساخته شد. این پل دارای دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری است. مهندسی آلمانی به اتفاق همسر شروع به ساختن این پل كرد. برخی مشكلات ساخت پل را متوقف كرد. در همین زمان سازنده آلمانی پل نیز درگذشت، اما چندی بعد همسر وی ساخت پل را به پایان رساند.

خانه تیزنو دزفول
خانه تیزنو یكی از نمونههای زیبای معماری شهر دزفول است. قدمت اولیه بنای این خانه به دوره صفویه میرسد. خانه تیزنو یكی از بزرگترین و زیباترین خانههای محله قلعه در بافت تاریخی دزفول میباشد.

پل ساسانی
پل ساسانی (قدیم) دزفول مهمترین اثر تاریخی این شهر است. این پل كه دو منطقه شرقی و غربی را به هم وصل میكند و یكی از راههای رابط منطقه جندی شاپور و سرزمین بین النهرین بوده كه به دستور شاپور اول ساسانی پس از پیروزی بر روم و با بكارگیری اسرای رومی در سال ۲۶۳ میلادی ساخته شد. این پل با گذشت نزدیك به ۱۸ قرن همچنان پابرجاست و به عنوان یكی از قدیمیترین پلهای استوار جهان شناخته میشود

مسجد جامع دزفول
مسجد جامع دزفول بعد از پل ساسانی، دومین اثر مهم تاریخی شهر دزفول به شمار میرود و از لحاظ معماری و دارا بودن شبستان و ستونهای سنگی در شمار مساجد اولیه دورهی اسلامی است كه در قرن سوم هجری احداث شدند. نوسازی این بنا به اواسط دوره صفویه (۱۰۵۰ هجری قمری) بر میگردد. عمده تزئینات كاشی كاری بنا مربوط به دورهی قاجاریه است.

آبشار شِوی
آبشار شوی یا تله زنگ در سردشت از توابع دزفول یكی از زیباترین آبشارهای ایران است. این آبشار حدود ۸۵ متر ارتفاع و ۷۰ متر عرض دارد. در دامنه كوه و خروجی آبشار غاری وجود دارد كه افراد محلی میگویند كیلومترها طول دارد. در بدنه آبشار نیز خروجیهای متعددی وجود دارد كه آب با فشار از آنها خارج میشود.

حمام كرناسیون
حمام كرناسیون یا موزه مردمشناسی دزفول یكی از بناهای دوره قاجاریه است. این بنای تاریخی پس از بازسازی در سال ۱۳۸۵ به عنوان موزه مردمشناسی مورد استفاده قرار گرفت. حمام كرناسیون با مساحتی حدود ۸۸۰ متر مربع دارای سردری كوچك و زیبا با تزئینات ساده آجركاری میباشد.

شیرهای سنگی
خوزستان موزه روباز شیرهای سنگی تاریخی ایران است. نمادهای قدرتی كه قرنهاست در قبرستانهای این استان دیده میشوند، اما بهگفته مجتبی گهستونی روزنامهنگار و فعال حوزه میراث فرهنگی با كم توجهی مسئولان نسبت به ساماندهی آنها، رفته رفته رو به نابودی هستند

نرگسزارهای بهبهان
قدیمیترین نرگسزارهای ایران متعلق به بهبهان در شرق خوزستان است كه قدمت آن به دوران قبل از میلاد مسیح بازمیگردد. بهبهان با بافتی زیبا و كهن آثاری همچون شهر "ارجان" برجای مانده ازدورهعیلامی، پل ساسانی خیرآباد، آتشكده خیرآباد و كاروانسرای دژ مهتابی متعلق به دوره ساسانی را در خود جای داده است.

حلقه قدرت ارجان
در سال ۱۳۶۱ در ارجان بهبهان آرامگاهی مربوط به عیلامیان كشف شد. این آرامگاه حاوی تابوتی بزرگ از جنس برنز بود. به همراه این تابوت یك حلقه طلایی، نود و هشت دگمه زرین، یك خنجر، یك میله نقرهای، تنگ و ساغر و سینی برنزی، ده ظرف استوانهای شكل پیدا شد. حلقه طلایی قدرت در دست چپ جسد قرار داشت. در محل دسته حلقه نوشته شده است: كیدین - هوتران پسر كورلوش

اشكفتسلمان
نیایشگاه تاریشا یا اشكفت در جنوب ایذه بزرگترین خط نوشته میخی "عیلام نو" را در خود جا داده و دربرگیرنده چهارنقشبرجسته عیلامی است كه نیایش"هانی" پادشاه محلی آیاپیر بههمراه وزیر و خانوادهاش را بهنمایش گذاشته است.

خونگاژدر
خونگ اژدر یا تنگ نوروزی در ۱۵ كیلومتری ایذه است. بر روی سنگ بزرگی دو نقش برجسته قرار دارد. یكی از دوره عیلامیها متعلق به ۴ هزار سال پیش و دیگری از زمان اشكانیان در حدود ۱۸۰۰ تا ۲ هزار سال پیش. نقش عیلامی تقریبا محو شده، ولی نقش اشكانی همچنان قابل تشخیص است.

مال آقا
مال آقا درمنطقهای كوهستانی از سلسله جبال زاگرس واقع شده كه رودخانهای مواج و سرد از كنار آن میگذرد. از سوی شهر باغملك به سمت مال آقا میتوان شهر قلعه تل را هم مشاهده كرد. روستای تمبی با قدمتی چند هزار ساله در دل كوهستان نیز در همین مسیر قرار دارد.

چاه شماره یك
چاه شماره یك نام اولین چاه نفت خاورمیانه است كه در منطقه مسجد سلیمان در استان خوزستان قرار دارد. این چاه در ۵ خرداد ۱۲۸۷ به نفت رسید. بردنشانده، چهارطاقی سیم بند و قلعههای لیت و بردی در اندیكا، نقش برجسته های بیشمار و بازرفت، قبرستان انگلیسیها و ارامنه، از جمله دیدنیهای مسجد سلیمان هستند.

قلعهی شوش
قلعهی شوش قلعهای است كه توسط ژاك دمورگان فرانسوی برای سكونت باستانشناسان فرانسوی در نزدیكی آرامگاه دانیال نبی در شوش بر روی تپهای تاریخی بنا شد. از مهمترین آثار به دست آمده از این تپهها میتوان به مجسمهی معروف ملكه ناپیر اسوستون، لیوان مشهور سفالی شوش به رنگ نخودی و نقش بزكوهی و قانون حمورابی اشاره كرد. این قلعه، نقشهای قرونوسطایی دارد.

آرامگاه دانیال نبی در شوش
در مورد محل دفن پیكر دانیال نبی اختلاف نظروجود دارد اما هر سال صدهها تن از ایرانیان یهودی بر روی تپهی ارگ شوش جمع میشوند و به پیامبرشان ادای احترام میكنند. دانیال، پسر یوحنا پیامبری است كه نسب وی به یهودا فرزند یعقوب نبی میرسد. آنچه بیش از همه محل استناد و توجه است، حضور وی در شهر باستانی شوش و در نهایت وفات او در همین مكان است.

زیگورات
بنای عظیم معبد پنج طبقه "زیگورات چغازنبیل" در اطراف شوش هم اكنون یكی از بناهای عظیم خاورمیانه است كه با دیوارهای تو در تو و هزاران خشت و آجر بر تپهای بنا شده و كتیبههای آجرین با خط میخی عیلامی قدمت این بنا را آشكار میسازد. شوش مركز حكومت عیلام به وسیله پادشاه آشوری، "آشوربانی پال" ویران گردید و بعدها كه با تلاش هخامنشیان و برپائی كاخهای زمستانی، بار دیگر رونق گذشته خود را به دست آورد.

آسیابهای شوش
سازههای آبی شوشتر در دوران ساسانیان، برای استفاده از نیروی آب بهعنوان محرك آسیابهای صنعتی ساخته شد. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیابها، آبشارها، كانالها و تونلهای عظیم هدایت آب و سیكا كه محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه هستند. در سفرنامه یك باستانشناس فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.

روستاى لیوس
روستاى لیوس در ۷۳ كیلومترى شمال شهرستان دزفول در بخش سردشت واقع شده است. على رغم گذشت سالیان زیاد از عمر این روستاى تاریخى، در بافت كهن آن، هنوز نحوه معیشت، فرهنگ و سنن، گویش، آداب و رسوم و برپایى مراسم مختلف به شیوه كاملاً سنتى است. این روستا داراى یك سبك خاص معمارى است به نحوی كه از تمام بخشهاى موجود در یك ساختمان استفاده بهینه میشود.

بقعه یعقوب لیث صفاری
بقعه یعقوب لیث صفاری نخستین شهریار ایرانی در شرق دزفول واقع شده است. یعقوب لیث صفاری زبان پارسی را نخستین بار پس از ورود اسلام به ایران دوباره به عنوان زبان رسمی ایران اعلام كرد. وی در سال ۱۶۵ هجری قمری در شهر جندی شاپور درگذشت.
