تالاب بین المللی شادگان به عنوان یك تالاب مهم بین المللی شناخته شده، علیرغم تنوع زیستی غنی و جاذبه های گردشگری فراوان، متاسفانه هنوز در كشور و حتی استان خوزستان ناشناخته مانده است. كوچه پس كوچه های روستای سراخیه در میان آب هستند و به همین دلیل، می گوییم اینجا ونیز ایران است البته به جز آب هیچ شباهت دیگری به ونیز ندارد.
تالاب شادگان با وجود نعمت و ظرفیت های بی شمارش هیچگاه توسعه و احیای قابل توجه را به خود ندیده است و تاكنون تمام برنامه های ایجاد شده برای آن در حد آرزو و رویا مانده است این در حالی است كه اخیرا به علت شرایط بی نظیر تالاب حتی سرمایه گذاران خارجی نیز برای توسعه آن ابراز علاقه كرده اند
این تالاب یك سیستم زیست محیطی وسیع متشكل از تالاب های شیرین و شور، به علاوه خلیج جزر و مدی خور موسی و جزایر آن است. تالاب در پائین دست حوزه رودخانه جراحی بین شهرهای شادگان، آبادان و ماهشهر در استان خوزستان قرار داشته و در سمت پائین دست، به خلیج فارس می پیوندد.
از ویژگیهای مهم و بی نظیر تالاب شادگان می توان به مقیاس بزرگ، طبیعی بودن، تنوع زیستگاهی و نقشی كه در تامین معاش ساكنان محلی ایفا می كند، اشاره كرد. سه شهر بزرگ شادگان، آبادان و ماهشهر در حاشیه این تالاب و تعدادی روستا نیز در مجاورت آن قرار دارند، همچنین دو روستا در داخل این تالاب قرار گرفته اند. جمعیت شهر شادگان و روستاهای اطراف از نظر تاریخی برای تامین معاش وابسته به تالاب هستند.
از مهمترین تهدیدات این تالاب می توان به وجود جریانات ورودی زهكش ها، آلودگی آب، كاهش جریان های سیلابی، تغییرات اقلیمی، خشكسالی طولانی مدت، معرفی گونه های غیربومی، نشت مواد نفتی از لوله ها و اختلال و ایجاد مزاحمت برای حیات وحش اشاره كرد.
كوچه پس كوچه های روستای سراخیه در میان آب
اینجا ونیز ایران است البته به جز آب هیچ شباهت دیگری به ونیز ندارد. بر خلاف تصور اولیه در تمام این محدوده آب نمی بینید و تالاب شادگان، فضایی مشابه خور دارد.
رودخانه جراحی بزرگترین تامین كننده آب این تالاب است و بعد از آن نهر بحره كه از رودخانه كارون منشعب می شود، تالاب شادگان را تغذیه می كنند. طغیان كارون و مدهای خلیج فارس و بارش های منطقه هم در تامین آب شادگان نقش دارند. تالاب شادگان باقیمانده از تالاب بسیار بزرگی است كه زمانی تا هورالعظیم در مرز عراق ادامه داشته و احتمال می رود بخش دور افتاده و جدا شده ای از مجموعه تالاب های گسترده و به هم پیوسته بین النهرین باشد.
مساحت تالاب شادگان كه در كنوانسیون رامسر به ثبت رسیده، 400 هزار هكتار است اما اندازه گیری سال 1383 مساحت تالاب را حدود 54 هزار هكتار نشان می دهد.
شكارچیان در تالاب شادگان
تالاب شادگان كه در كنوانسیون بین المللی رامسر ثبت شده در جلگه خوزستان و شمال خلیج فارس قرار گرفته و میزبان تعداد زیادی از پرندگان كم نظیر بومی و مهاجر است.
این تالاب زیستگاه 174 گونه پرنده است كه 13 گونه از آنها مانند اردك مرمری، پلیكان پا خاكستری، عروس غاز، اردك سرسفید، گیلانشاه خالدار، عقاب شاهی، عقاب تالابی خالدار و عقاب دریایی دم سفید در معرض خطر انقراض جهانی است.
با این وجود، شكار پرندگان در این تالاب به شكل وسیعی صورت می گیرد و فروش پرندگان شكاری یكی از راه های امرار معاش روستاییان اطراف تالاب است و گاه گاه قایق های شكارچی در منطقه دیده می شوند كه شكارچیان با تفنگ شكاری بر روی آنها به دنبال صید خود می گردند و تقریبا هر پرنده ای كه بخواهید در سبد زنانی كه در كنار جاده بساط كرده اند، یافت می شود از طاووسك اهلی تا مرغ و خروس های خانگی.
جذابیت تالاب
به گواه افرادی كه در محیط پیرامون تالاب شادگان حضور یافته اند، این تالاب آنقدر زیبا و پر جذبه است كه بیش از دو بار افرادی را به سمت خود می كشاند و به عبارتی ارزش و لذت بیش از یك بار دیدن را دارد.
در این تالاب، انواع ماهیان آب شیرین و شور مانند بنی، شیرید، حمری، شانك، ماهی های پرورشی و پرندگانی چون فلامینگو، حواصیل، لك لك، غاز وحشی، اردك،گراز،و … زیست می كنند. تنها زیستگاه و محل زاد و ولد اردك كركری در جهان این تالاب است و پرندگانی چون «گیلانشاه خالدار» و «اكراس آفریقایی» نیز از نمونه های بسیار كمیابی هستند كه در این منطقه یافت می شوند.
صنایع دستی شادگان
وی به صنایع دستی منحصر به فرد این شهرستان اشاره می كند و می گوید: در شادگان عبابافی و جاجیم بافی رواج دارد. صنایع دستی شادگان هم مانند سایر نقاط این ناحیه از بافت حصیر، بوریا، سبد و امثال آن تشكیل شده و برای تهیه آن از برگ درخت خرما و یا نی های تالاب شادگان استفاده می شود
آب و هوای شهرستان شادگان
آب و هوای گرم و مرطوب شهرستان شادگان سبب رواج محصولات گرمسیری در این ناحیه شده است. گندم، خرما و برنج از عمده ترین محصولات كشاورزی منطقه به شمار می روند. دامداری نیز در این شهرستان رواج داشته و انواع فرآورده های لبنی و تولیدات دامی مانند لبنیات، پشم و پوست از محصولات دامی این شهرستان است.
كنوانسیون رامسر
تالاب بین‌المللی شادگان یكی از تالب‌های بزرگ ایران است. این تالاب در جنوب غربی ایران در جنوب شهر شادگان در استان خوزستان واقع شده‌است. در همایش تالاب‌های جهان كه در رامسر بر‌گزار شد تصمیم گرفته شد كه سه تالاب شادگان، خورموسی و خور الامیه با عنوان تالاب شادگان شناخته شود.
كنوانسیون رامسر معاهده‌ای بین‌المللی است كه در ۱۹۷۱ امضا شده‌است به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها می‌باشد. در این كنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان نیز تهیه شده كه به «فهرست رامسر» شهرت دارد. در این فهرست بریتانیا با ۱۶۴ تالاب از لحاظ تعداد و كانادا با ۱۳۰ هزار كیلومتر مربع تالاب، از لحاظ وسعت ركورددار است.
مقر دائمی كنوانسیون در گلند، سوئیس است. گفته می‌شود سدسازی و رعایت نشدن نیاز آبی تالاب، تخلیه پساب‌های آلوده‌ای چون مزارع نیشكر، پرورش ماهی و فولاد خوزستان، عبور لوله‌های نفتی، فعالیت ۳۰ واحد پتروشیمی و تخلیه زباله‌های شهری، این تالاب منحصربه‌فرد را از سال ۱۳۷۲ وارد فهرست قرمز تالاب‌های بین‌المللی (لیست مونترو) كرده است. آب این تالاب بین المللی كه از لحاظ رتبه‌های ثبت شده در یونسكو در گذشته در رتبه پنجم جهانی قرار داشت، از رودخانه‌های جراحی و كارون همچنین جزر و مد خلیج فارس تامین می‌شود كه به ر‌غ‍م فصلی بودن بخش آب شیرین آن، آب شور تالاب به دلیل م‍ت‍ص‍ل بودن به خ‍ور‌ه‍‍ا و خلیج فارس، د‌ای‍م‍‍ی است.
