برای دیدن كلكسیونی از ماهی های عجیب و غریب باید زحمت یك مسافرت را به خودتان بدهید و به تونل آكواریوم اصفهان بروید. یك تونل شش كیلومتری، آن هم در عمق شش متری زمین! دور تا دور تونل با آكواریوم هایی پوشانده شده كه در آن ها، همه مدل ماهی ای وجود دارد. زادگاه شان هم زیاد فرق نمی كند. از هر قاره، اقیانوس، دریا، دریاچه و رودخانه معروفی كه فكرش را بكنید یك نمونه ماهی اینجا می بینید.
نكته شگفت انگیزتر این مجموعه این است كه شما می توانید با پستانك و شیشه شیر و یا با دست به ماهی ها غذا بدهید و اوقات لذتبخشی در كنار بهترین گونه های ماهی های جهان داشته باشید. حالا اگر دلتان می خواهد در مورد تونل آكواریوم اصفهان و ماهی های عجیب و غریب آن بیشتر بدانید خواندن این گزارش را از دست ندهید.
برای دیدن 350 گونه از زیباترین و نادرترین ماهی های پنج قاره جهان نیازی نیست به دور دنیا سفر كنید. فقط كافی است نوك دماغتان را بگیرید و به مجموعه آكواریوم بزرگ اصفهان بروید. جایی كه بیش از پنج هزار موجود زنده دریایی را در خود جای داده است. یك تونل عریض و طویل كه كناره ها و سقف آن برخلاف تونل های معمولی با شیشه های آكواریوم پوشیده شده است، طوری كه با چند ساعت قدم زدن در این تونل آكواریوم، می توانید زیباترین و كمیاب ترین گونه های دریایی را ببینید و بودن در فضای اقیانوس و عمق 35 متری آن را تجربه كنید.
اولین و بزرگ ترین تونل آكواریوم كشور تونل آكوریوم اصفهان، 33 آكواریوم پنج تا 10 متری را در خود جای داده است. یعنی شما با بازدید از این مجموعه می توانید حضور در عمق 35 متری بزرگ ترین اقیانس های جهان را تجربه كنید.
«در 33 آكواریوم این تونل، گونه های مختلف آّبزیان، ماهی های آب های شور و شیرین و ستاره های دریایی از پنج قاره مختلف جهان در معرض دید عموم قرار دارند. آكواریوم های تماتیك، سیلندر آكواریوم یا آكواریوم های استوانه ای و آكواریوم های لمسی نمونه هایی از آكواریوم هایی است كه ما در این مجموعه از آن استفاده كرده ایم.»
این حرف ها را مهدی تقی پور، مدیر روابط عمومی مجموعه آكواریوم بزرگ اصفهان به ما می زند و در ادامه می گوید: «هركدام از این آكواریوم ها متناسب با نوع، اندازه، خوراك، محیط زندگی و... ماهی ها تنظیم شده است. مثلا آكواریوم های تماتیك با ابعاد چهار در 10 متر اقیانوس مناطق دیگر را تمیثل می كند و یا آكواریوم های لمسی یك برش واقعی از رودخانه آمازون در آمریكای جنوبی است و برخی از ماهی های موجود در رودخانه آمازون مثل گربه ماهی دم قرمز (ردتیل)، پاكو، اسكار، بوفالو و سفره ماهی آب شیرین را در خود جای داده است.»
البته این فقط نمونه ای از ماهی هایی است كه شما در آكواریوم های این مجموعه مشاهده می كنید. ماهی های رودخانه ای آسیا، ماهی های رودخانه های استرالیا، كلون فیش، دلقك ماهی ها، آنتن ماهی، خفاش ماهی و... از دیگر گونه هایی هستند كه در این مجموعه نگهداری می شوند.
«در سیلندر آكواریوم ها، خانواده دلقك ماهی ها، انواع مارماهی های مورن و ماهی كوپی باله بلند زندگی می كنند. به طور كلی این ماهی ها براساس طبع و نوع محیطی كه باید در آن زندگی كنند دسته بندی شده اند. 100 قطعه از این آبزیان جزو خطرناك ترین، نادرترین و عجیب ترین گونه از ماهی ها هستند و حتی قرار است شش كوسه هم به مجموعه مان اضافه كنیم.»
ماهی های تك همسر!
بدون شك اسب های دریایی یكی از شگفت انگیزترین گونه از ماهی هایی هستند كه تا به حال مشاهده كرده اید. می پرسید چرا؟ آقای تقی پور جواب این سوالتان را این طور می دهد. «اسب دریایی از جهاتی با ماهی های دیگر تفاوت دارد. در این گونه، نوع ماده مانند دیگر ماهی ها تخم نمی ریزد و آنها را به حال خود رها نمی كند بلكه تخم ها را درون كیسه ای در بدن اسب دریایی نر می گذارد تا جنس نر تا هنگام خروج نوزاد از این تخم ها محافظت كند.»
طول مدت حاملگی اسب دریای معمولا بین دو تا سه هفته متغیر است و در این مدت، این جنس نر است كه كار محافظت از تخم های ماهی را بر عهده دارد. «اسب های دریایی از خانواده سوزن ماهیان هستند و در آب های معتدل زندگی می كنند. طزر شنا كردن این ماهی ها هم كمی خاص تر از بقیه ماهی هاست. اسب های دریای قد بلند و غیرمعمول دارند و سرشان هم به شكل اسب است.برای همین به سمت بالا شنا می كنند.»
البته این ماهی ها به ساكن بودن در یك نقطه هم معروف هستند. «اسب های دریایی می تواند مدت زمان زیادی را بدون حركت باقی بمانند. یعنی با گیر دادن دم چسبیده خود بین مرجان ها و جلبك های دریایی می ایستند و درواقع این حركتشان نوعی استتار در مقابل دشمن است. بدن اسب دریایی از صفحات كوچك استخوانی پوشیده شده و نوعی اسكلت خارجی دارد
خصوصیات منحصر به فرد اسب های دریایی به همین جا ختم نمی شود. تك همسری یكی دیگر از خصوصیات غیرعادی این گونه از ماهی های آّب های معتدل است كه هنوز هم محققان برای چرایی این مسئله به جوابی نرسیده اند. «معمولا ماهی ها برای تخم ریزی و تولید مثل با انواع ماهی های ماده و همنوع خودشان جفت می شوند اما اسب های دریایی در این زمینه نادر هستند و تنها گونه از ماهی های تك همسر بر روی كره زمین به شمار می روند.»
غذا دادن به ماهی ها با شیشه شیر و پستانك!
ماهی كوی یا كپور ژاپنی از كشور ژاپن به آكواریوم اصفهان آمده است. نكته جالب توجه این گونه از ماهی ها این است كه شما می توانید دقیقا مثل یك نوزاد با استفاده از شیشه شیر و پستانك به این ماهی ها غذا بدهید. «غذا دادن به این ماهی توسط شیشه شیر و پستانك در آكواریوم اصفهان وجود دارد و تمامی بازدیدكنندگان می توانند به راحتی این كار را انجام دهند و لذت این كار را ببرند.»
البته به این نكته هم باید دقت كنید كه رفتار این ماهی ها دقیقا مثل یك نوزاد و بسیار حساس است. برای همین باید خیلی با احتیاط كار غذا دادن شان را انجام دهید. «كوی ها در محیط های صخره ای زندگی می كنند و انواع تزیینی و رنگارنگ دارند. این ماهی ها به قدری زیبا هستند كه به آنها «كپور زربفت» هم می گویند.» كوی ها در تمام دنیا طرفداران زیادی دارند و نماد عشق و دوستی خوانده می شوند.
ماهی هایی كه گله ای زندگی می كنند
«ماهی پاكو ماهی ای صلح جو است كه معمولا به ماهی های كوچك تر از خودش آسیب نمی زند. این ماهی ها گیاهخوار هستند و در دمای 22 تا 28 درجه زندگی می كنند. اندازه پاكوها به 110 سانتی متر هم می رسد.»
تقی پور می گوید پاكوهایی كه قرمزی شكم شان بیشتر و همچنین باله های پشت شان نوك تیزتر باشد نر هستند و به این صورت جنسیت شان تشخیص داده می شود. «این ماهی ها باید به صورت گله ای زندگی كنند و فقط به صورت گروهی نگهداری می شوند. پاكوها از تنهایی ترس و وحشت بسیاری دارند.
حتی ماهی های بالغ به راحتی دچار ترس و وحشت می شوند و عادت به فرار ناگهانی و كوبیدن خود به شیشه دارند كه انجام این كار توسط یك ماهی 80 سانتی متری واقعا یك فاجعه در پی خواهدداشت. برای همین است كه این ماهی ها را به صورت گروهی نگه می داریم تا مشكلی پیش نیاید.»
جراح ماهی لب ماتیكی پزشك متخصص!
یكی دیگر از ماهی های شگفت انگیزی كه در تونل آكواریوم اصفهان به چشم می خورد جراح ماهی ناسو یا همان جراح ماهی لب ماتیكی است. این ماهی ها، مرجان ها را تست می كنند تا ببینند این مرجان ها قابل زندگی هستند یا خیر.
درواقع می توان گفت كه جراح ماهی های ناسو پزشك متخصص مرجان ها به شمار می روند. «این دسته از ماهیان انتخاب خوبی برای كنترل رشد جلبك ها در آكواریوم هستند. همچنین مرجان هایی كه دیگر قابل زندگی نیستند را شناسایی و از محیط زندگی شان بیرون می كنند تا دچار بیماری های پوستی و حساسیتی نشوند. چرا كه جراح ماهی ها نسبت به این بیماری ها حساس هستند و خیلی زود از پا در می آیند.
جراح ماهی ها دارای بدنی خاكستری تا قهوه ای رنگ، دوكی شكل و كشیده هستند. یك نوار زرد زیبا هم از بالای سر ماهی تا اطراف لب ها ادامه پیدا می كند. باله دمی این ماهی با خطوط افقی سیاه و سفید پوشیده شده و در انتهای آنها یك خط عمودی زرد رنگ زیبا وجود دارد كه از انتهای باله دمی به سمت بیرون با دو رشته دراز و باریك گسترش پیدا كرده است. «رنگ نارنجی لب های این مایه، زیبایی خاصی به آن بخشیده و به همین دلیل به آن ناسوی لب ماتیكی هم می گویند.»
تقی پور می گوید استفاده از نام جراح برای این خانواده در حقیقت به دلیل وجود یك تیغه در انتهای بدن و بر روی ساقه دمی است كه از ستون فقرات ماهی منشا می گیرد و حاوی سمی است كه می تواند بر روی شكارچیان كوچك تاثیر فلج كننده ای داشته باشد اما در انسان فقط باعث درد میشود.
«این تیغ در یك شیار در زیر پوست ماهی قرار گرفته كه ماهی می تواند در هنگام خطر آن را گسترش داده و از آن برای دفاع از خودش استفاده كند. این تیغه به وسیله ماهیچه هایی به ستون فقرات ماهی متصل شده و زمانی كه باز می شود بسیار شبیه به تیغ جراحی است.»
تقی پور دیگر ویژگی عجیب جراح ماهی ها را این طور برایمان توضیح می دهد.
«جراح ماهی های ناسو با توجه به شرایط روحی ای كه دارند می توانند رنگ خودشان را تغییر دهند. مثلا زمانی كه این ماهی ها در معرض استرس شدید قرار بگیرند پشت صخره ها مخفی می شوند، رنگ شان به رنگ مشكی تغییر می كند و لكه هایی خاكستری رنگ روی بدنشان نمایان می شود.