آخرین روزهای تابستان هم در حال گذر هستند و كم كم به فصل پاییز و روزهای بازگشایی مدارس نزدیك تر می شویم. پس چه خوب است كه اگر كودك مدرسه ای دارید قبل از شروع مدارس او را به سفری یك روزه ببرید تا با نشاط و آمادگی بیشتر مدرسه را آغاز كند.
۱- تور ابیانه
نوشته و اثری كه قدمت زمانی ابیانه را دقیقاً معلوم كند در دست نیست؛ ولی قدمت هزار و پانصد ساله را برای آن تخمین می‌زنند و آن را از كهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت كویر ایران می‌دانند. آثار و بناهای تاریخی كه در ابیانه وجود دارد مربوط به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است. اتاق‌های ابیانه به پنجرههای چوبی ارسی مانند مجهز اند و اغلب دارای ایوان‌ها و طارمی‌های چوبی پیش آمدهٔ مشرف بر كوچه‌های تنگ و تاریك‌اند كه خود به صورت مناظر جالبی درآمده‌اند. نمای خارجی دیوارهای خانه های ابیانه با خاك سرخی كه معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده.
ابیانه كهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت كویر ایران
ابیانه سه قلعه دارد كه عبارتند از:
۱- پال همونه یا تخت‌هامان كه در جنوب غربی ابیانه قرار دارد و متعلق به محله بالا و یوسمون است. این قلعه حدود ۲۰۰ سال پیش ساخته شده‌است. و سند ساخت آن نیز وجود دارد. در این سند سهم افراد در ساخت قلعه مشخص شده‌است.
۲- هرده كه در شمال شرقی روستا قرار دارد و به محله هرده تعلق دارد.
۳- پاله كه در شمال غربی روستا قرار دارد و به محله پل تعلق دارد. این قلعه‌ها مربوط به دوره‌های یاغیگری بوده كه مردم برای حفظ امنیت خود در مقابل یاغی‌های محلی ساخته‌اند و در آن به نوبت كشیك می‌داده‌اند
بناهای تاریخی كه در ابیانه وجود دارد مربوط به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است
۲- تور دشت نمارستاق تا آبشار كوهره
آبشار بلند و زمینی كوهره در ۷ كیلومتری روستای نمار از توابع آمل جاری است. این آبشار و منطقه ییلاقی اطراف آن گزینه‌ی خوبی برای آنهایی است كه دوست دارند به دور از شهر و شلوغی در طبیعت پرسه بزنند. آبشار نسبتا پرآب كوهره بلندترین آبشار زمینی ایران به حساب می‌آید. شكل چند طبقه و پلكانی این آبشار همراه با شیب كم آن از ویژگی‌های ظاهری آن است.
آبشار كوهره بلندترین آبشار زمینی ایران به حساب می‌آید
در اطراف آبشار كوهره پوشش گیاهی تنها شامل بوته‌های گون، گونه‌هایی از گندمیان، آنقوزه، گلپر و نسترن وحشی میشود. پیشنهاد می‌كنیم اگر به تماشای آبشار كوهره و دشت اطراف آن رفتید و تحمل آب سرد را نیز دارید در بركه‌ی پایین آبشار تنی به آب زنید و روح و جانتان را تازه كنید.
آبشار بلند و زمینی كوهره در ۷ كیلومتری روستای نمار از توابع آمل است
۳- قزوین گردی
اگر تاكنون فكر می‌كردید قزوین تنها یك شهر صنعتی است و جاذبه گردشگری ندارد، این بار به جای این كه راهی شهرهای تكراری شوید، پایتخت ایران در دوره صفویه را از نزدیك ببینید. خیابان سپه قزوین نخستین خیابان طراحی‌شده ایران است كه در دوره صفوی در زمان پایتختی قزوین احداث شد. و شما حتما باید آن را از نزدیك ببینید. شهرداری قزوین در طی سال های ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ پروژه عظیمی را با صرف هزینه ای هنگفت جهت احیاء این خیابان تاریخی و سنگفرش پیاده رو ها و سواره رو خیابان به اجرا رسانید.
این خیابان را شاه طهماسب صفوی در شمال محله شهرستان قدیم یا حصار شاپور، همزمان با ایجاد جعفرآباد یعنی عمارت و خانه‌های دو طرف این خیابان و باغ سعادت آباد و عمارت دولتخانه و حرمسرا و باغ‌های شرقی و غربی عمارات مذكور احداث كرده‌است.
خیابان سپه قزوین نخستین خیابان طراحی‌شده ایران است
۴- كویر مرنجاب
جاده ابریشم، این نامی‌ترین شاه‌راه تاریخ، اگر نه با ایران، كه بدون ایران هیچ‌گونه معنی و مفهومی ندارد. كاروانسرای مرنجاب،قصر بهرام، ده نمك، سرخه و چندین كاروانسرای دیگر در این مسیر است. از دوران اشكانیان تا سده كنونی كه غُرِش كشتی، قطار و هواپیما سكوت پر رمز و راز جهان اساطیری را در هم شكست، این جاده اهمیتی به‌سزا در ردوبدل كردن كالا و فرهنگ میان مردمان جهان داشت. ایران زمین، با تمام پیشینه شكوهمندش در مركز این جهان‌راه جای داشت.
كویر مرنجاب یكی از زیباترین نقاط كویری ایران محسوب میشود
این شاهرگ اقتصادی، سیاسی و نظامی جهان باستان، با مویرگ‌هایی كه در سراسر مشرق‌زمین به‌ویژه سرزمین جاودانه ایران كشیده است، ملت‌های بزرگ تا روستاهای كوچك را به هم پیوند می‌داد. بدیهی است كه چنین شاه‌راه عظیمی نیازمند استراحت‌گاه‌هایی فراخور حال كاروانیان و لشكریان بود. جایگاه‌هایی كه با داشتن آب كافی و امنیت، خستگی را از تن كاروانیان به در آورد. از دوران باستان در جای‌جای این جاده افسانه‌ای كاروانسراهایی به جهت راهیان و رهواران ساخته بودند.
از آنجا كه در دوران شاه‌عباس صفوی، بسیاری از این كاروانسراها مرمت و نوسازی شده و یا ایجاد شدند، آنها را به نام كاروانسراهای شاه‌عباسی می شناسیم. به‌راستی كه این دوران را باید دوران زرین كاروانسرای ایران نامید.
كاروانسرای مرنجاب در مسیر جاده ابریشم قرار دارد
۵- جنگل ارفع ده
شاید هر كدام از ما بارها مسیر سوادكوه را به سمت ساری رفته باشیم و به جز پل «ورسك» جاذبه‌های دیگر آن را ندیده باشیم؛ اما اگر كمی بیشتر چشم بگردانیم از همان مسیر اصلی جاده و در حال حركت نیز زیبایی‌های بسیاری را خواهیم دید. در همان مسیر اصلی جاده‌ی سوادكوه در استان مازندران، كمی دورتر از فیروزكوه، اگر كمی به سمت راست نگاه كنید، مسیری آبی به‌شكل «دم طاووس» دیده میشود كه با رنگ‌های زیبایی به سمت رودخانه پهن شده است. اگر كمی پیاده‌روی كنید می‌توانید به بالای آن هم بروید، اینجا «شور آب» است، اگر كمی از طعم آب را بچشید، متوجه انتخاب این نام برایش می‌شوید.
جنگل ارفع ده منطقه‌ی بكری است كه هنوز دست تخریب‌كننده‌ی بشر به آن نرسیده است
اینجا تاریخ حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. بعد از این‌كه ۲۰۰ كیلومتر از تهران دور شوید، در سمت چپ جاده، یك تابلو شما را به سمت روستای «ارفعده» راهنمایی می‌كند. هیچ تابلویی در روستا وجود ندارد تا بتوانی راه چشمه‌ی «پراو» را در پیش بگیرید. یكی از اهالی می‌گوید تا چشمه، شش كیلومتر راه است. در بالای ده، یك دو راهی وجود دارد كه سمت راست آن به چشمه و سمت چپ به ارتفاعات «ارفع كوه» می‌رسد. در مسیر چشمه، كم‌كم منطقه‌ی نیمه‌جنگلی، به جنگل تبدیل میشود.
اینجا به‌جز درخت و زیبایی چیز دیگری دیده نمی‌شود، اینجا منطقه‌ی بكری است كه هنوز دست تخریب‌كننده‌ی بشر به آن نرسیده است. هیچ زباله‌ای در راه ریخته نشده، اما زخم كنده‌شده‌ی یادگاری‌ها بر تنه‌ی درختان چهره‌ی بدی از مهمانان قبلی جنگلی باقی گذاشته است.
۶- آبشار لاسم و آبشار شمس‌آباد
آبشار بلند شمس آباد در مسیر جاده هراز و در منطقه‌ای كوهستانی به نام امیری جاری است. منطقه امیری از چند روستا با نام وانا، شمس آباد، نحر، دینان، آخا، ترا و حاره تشكیل شده است.در جنوب شرقی منطقه‌ی امیری و ارتفاعی در حدود دو هزار متر از سطح دریا، آبشار شمس آباد جاری است. سرچشمه‌ی این آبشار چند كیلومتر بالاتر از آن در كنار یك درخت بید سفید كه به آن «تك فك» می‌گویند قرار دارد. آب فراوان و شكل و شمایل كوههای اطراف آبشار نمای زیبایی را به این منطقه بخشیده است. بودن در اینجا و گوش سپردن به صدای آب جان هر تماشاگری را تازه می‌كند.
آبشار بلند شمس آباد در مسیر جاده هراز و در منطقه‌ای كوهستانی به نام امیری جاری است
آبشار آب‌مراد در دشت ییلاقی لاسم قرار دارد. در میان حدود ۱۳ آبشار، اولین و بلندترین آبشار كه در شكاف دو صخره قرار دارد منظره بسیار دیدنی دارد كه از مكان‌های گردشگری شاهان قاجار نظیر ناصرالدین‌شاه بوده است. همچنین دورنمای قله دماوند، زیبایی دوچندانی به این آبشار بخشیده است. در بالای آبشار، یخ و برف دائمی وجود دارد كه در بهار پرآب و در زمستان دوباره كم آب میشود. تخت سنگ‌های صیقلی و پوشش گیاهی غنی همراه با نوای چوپان‌ها منظره‌ای بدیع به وجود آورده است.
آبشار آب‌مراد در دشت ییلاقی لاسم قرار دارد
۷- شهر زیرزمینی اویی
شهر نوش آباد از جمله مناطق باستانی و تاریخی در شمال استان اصفهان و به فاصله پنج كیلومتری از كاشان قرار گرفته. شهر زیر زمینی اویی آنچه به نام شهر زیر زمینی معروف است در واقع ساختارهای متراكم، پیچیده و گسترده‌ای چون دالانهای باریك تودرتو و اتاقهایی با ابعاد كوچك است.مجموعه اویی در زیر بافت قدیم شهر شكل گرفته و تا سطح كنونی شهر نیز گسترده شده‌است. وسعت این شهر به دلیل ارتباط میان محلات و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع ناامنی زیاد بوده و در دو سطح افقی و عمودی گسترش یافته‌است.
این معماری دست كم در شهر نوش آباد با واژه " اویی " نامیده میشود. غیر از ورودی اصلی ارتفاع تمام قسمتهای اویی به قد طبیعی یك انسان و بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر است. بر سطح دیوارها و در فواصل اندك، جای پیه سوز به چشم می‌خورد. در بعضی قسمتها نیز درون دیوار، سكوهای كوتاهی جهت نشستن ایجاد شده‌است كه در بعضی از اتاق ها تبدیل به طاقچه جهت قرار دادن اشیاء میشود.
مجموعه اویی در زیر بافت قدیم شهر شكل گرفته و تا سطح كنونی شهر نیز گسترده شده‌است
۸- روستای پاده
پاده، روستایی از توابع بخش آرادان شهرستان گرمسار در استان سمنان و آنچه سفر به روستای پاده، را از بقیه جاذبه‌های گردشگری منطقه متمایز می‌كند، وجود تونل‌های بزرگ نمك در این منطقه است. منطقه‌ی گرمسار كه میزبان بزرگ‌ترین معادن و تونل‌های نمك در منطقه‌ی خاورمیانه، در حال حاضر ۴۰ تونل نمك را در خود جای داده است و سهم عمده‌ای از استخراج نمك در كشورمان، در این منطقه صورت می‌گیرد.
در منطقه سردره گرمسار تعدادی راه فرعی در دوطرف جاده وجود دارد كه به معادن نمك منتهی میشود. برای علاقه مندان و آشنایان به مسایل ژئوتوریسم و زمینشناسی بخصوص دانشجویان, چگونگی بهره برداری از این معادن ولایه های خاصی كه دراین معادن وجود دارد بسیارآموزنده و مفید است.
پاده، روستایی از توابع بخش آرادان شهرستان گرمسار در استان سمنان است
در منطقه گرمسار ۲۷ معدن نمك وجود دارد كه درجه خلوص نمك از این معادن بالای ۹۸درصد است.یكی از زیباترین این معادن,معدن نمك "كوهدشت كهن” می باشد. این معدن كه در نوع خود در بین معادن نمك منطقه بی نظیر می باشد از زیبایی خاص برخوردار است.
این معدن به صورت تونل پیچ در پیچ ۱٫۵كیلومتری در دل زمین امتداد دارد. درداخل تونل ۶ ستون بزرگ نمك به ارتفاع ۱۲متر و به شعاع تقریبی ۱۰ در ۲۰ متر جهت جلوگیری از ریزش تونل پیشبینی شده است كه با ورود به داخل تونل مزبور چشم هر بیننده ای را به خود جلب می كند. این معادن با توجه به اقلیم نیمه بیابانی و گرم و خشك منطقه گرمسار در تابستان و زمستان مكان مناسبی جهت بازدید گردشگران می باشد.
۹- دریاچه سلطان
دریاچه نمك حوض سلطان در ۴۰ كیلومتری شمال شهرستان قم و ۸۵ كیلومتری جنوب تهران و در حاشیه بزرگراه تهران قم قرار دارد. این دریاچه كه به دریاچه ساوه قم و دریاچه شاهی هم معروف است در شمال شرق شهرستان قم واقع شده است و رشته كوههای البرز درشمال ان قرار دارد وسعت و شكل دریاچه متناسب با ورود آب و میزان بارندگی آن در فصول مختلف سال متفاوت است. در مواقع بارندگی و ذوب برف های ارتفاعات اطراف چون بر میزان آب ورودی افزوده می شود، وسعت آن زیاد و در غیر از این ایام وسعت آن كاهش می یابد. بدین ترتیب سطح آب دریاچه پیوسته در نوسان است.
دریاچه نمك حوض سلطان در شمال شرق شهرستان قم واقع شده است
حوض سلطان به نام‌هاى دیگری مانند دریاچه قم، دریاچه ساوه، دریاچه شاهى و دریاچه حوض سلطان معروف است، ارتفاع آن از سطح دریا ۷۱۰ متر است و با بارندگى ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیمتر در سال این منطقه در حوزه نواحى كم‌باران قرار گرفته و دارای چهار بخش كفه نمكی(بخش اصلی تالاب)، حاشیه باتلاقی، محدوده اكولوژیك و دشتی است.
حوض سلطان به نام‌هاى دیگری مانند دریاچه قم، دریاچه ساوه و دریاچه شاهى معروف است
۱۰- زنجان گردی
گنبد سلطانیه بین سال‌های ۷۰۲ یا ۷۰۳ تا ۷۱۲ هجری قمری ساخته شده‌است. این بنا به دستور الجایتو یا هما سلطان محمد خدابنده ساخته شد و خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی در ساخت آن نظارت داشت. این سازه در حدود ۳۰۰ كیلومتری تهران و در شهر سلطانیه، در نزدیكی زنجان واقع شده و از دور در میان دشتی سرسبز چونان نگینی آبی می‌درخشد.
زمانی كه ساخت این بنا آغاز شد، الجایتو هنوز مسلمان نشده بود، اما سال‌های آخرین ساخت گنبد سلطانیه او پس از مشرف شدن به زیارت حضرت علی (ع) و فرزندش امام حسین (ع) مذهب شیعه را پذیرفت و قصد كرد تا قبر حضرت علی (ع) را از نجف به سلطانیه بیاورد. پس گنبد سلطانیه را به امام اول شیعیان اختصاص داد.
گنبد سلطانیه بین سال‌های ۷۰۲ یا ۷۰۳ تا ۷۱۲ هجری قمری ساخته شده‌است
عمارت ذوالفقاری در یكی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محلة "دالان آلتی"در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد. این بنا ساختمان مسكونی و اداری حكمران زنجان بوده و از مجموعه بناهای اندرونی و بیرونی و بخشهای مختلفی تشكیل یافته بود. از این مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بیرونی باقی مانده كه به نام "عمارت محمود خان ذوالفقاری"معروف است. بنا به روایاتی این خانه توسط سردار اسعدالدوله (پدر محمود خان) دراواخر حكومت قاجار بنا گردیده و پس از وی محمودخان در آن اقامت داشته است.
درگذشته این بخش از شهر زنجان محله ی اعیان نشین بوده و مجموعه بناهایی در سبك و الگویی همسان همچون خانه وزیری، خانه خدیوی، عمارت دارایی و... در این محل ساخته شده بود. این موزه به نام موزه مردان نمكی هم شناخته می شود مردان نمكی نامی است كه به شش مومیایی كشف‌شده در زمستان سال ۱۳۷۲در معدن نمك چهرآباد استان زنجان داده شده‌است.
