آبشار ساواشی

یكی از كتیبه های سه گانه قاجار در تنگه واشی قرار گرفته است. در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز، دو كتیبه دیگر این مجموعه قرار دارند. هر سه این كتیبه به دستور مستقیم فتحعلی شاه قاجار حكاكی و در مكان های ذكر شده قرار دارند.

آبشار ساواشی
آبشار ساواشی یا به عبارتی تنگه واشی، یكی از مكان ‌های دیدنی بسیار زیبا و جذابی است كه بازدید از آن به همه توصیه می شود. این جاذبه گردشگری از معدود جاذبه های فیروزكوه است كه در 17 كیلومتری آن قرار گرفته است.

در زبان گیلكی، واش به چمن گفته می شود. در فصل تابستان و همراه با گرمای هوا، آبشار ساواشی میزبان گردشگران زیادی است تنها با یك پیاده روی سه كیلومتری در دل كوه و درون رود، آبشار زیبا و جذاب 15 متری واش نمایان می شود.

برای راحتی و سهولت گردشگران، در نزدیكی آبشار ساواشی، رستوران ها و تفرجگاه هایی تعبیه شده است. همه ساله تورهای بسیار زیادی به سمت این تنگه حركت می كنند. تنگه واشی به دلیل طبیعت خاص و سرسبزی كه دارد، مورد توجه بسیاری از گردشگران است.

كتیبه های دوره قاجار در تنگه واشی
یكی از كتیبه های سه گانه قاجار در تنگه واشی قرار گرفته است. در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز، دو كتیبه دیگر این مجموعه قرار دارند. هر سه این كتیبه به دستور مستقیم فتحعلی شاه قاجار حكاكی و در مكان های ذكر شده قرار دارند. فتحعلی شاه قاجار قبل از رسیدن به پادشاهی، در شیراز ساكن بود و با مشاهده نقوش برجسته‌ آن دیار، سه نفر به نام‌های نقاش باشی، حجارباشی و معمار باشی را مسئول ساخت این سه كتبیه در تهران كرد.

كتیبه ای كه در تنگه ساواشی قرار گرفته، دارای ابعادی نزدیك به شش تا هفت متر است كه در دور تا دور حاشیه آن، وقایع زمان فتحعلی شاه حك شده است. زیباترین نقش برجسته این كتیبه‌ها، نقش شكارگاه با تصویر اسب، نیزه و شكارهایش است كه در حاشیه آن می‌توان پسران فتحعلی شاه، عباس میرزا، علی نقی میرزا و علی قلی میرزا، همچنین نوادگانش را در حال شكار دید. این اثر از نظر هنری، یكی از بهترین و زیباترین هنرها و سنت های ایران را به تصویر كشیده است. عمر این كتیبه نزدیك به 185 سال است و به گونه ای حك شده كه در طول این زمان، هیچ پدیده یا حوادث طبیعی اعم از باد و طوفان و آب نتوانسته بر آن تأثیر بگذارد. باورش سخت است اما صنعت گردشگری توانسته به آن آسیب بزند..

اگر قصد سفر به تنگه واشی و دیدن آبشار ساواشی را دارید، از آوردن وسایل لازم جهت پیاده روی در آب غافل نشوید تا طعم لذت بخش این سفر برای شما تلخ نگردد. این وسایل در تمام طول سفر به شما كمك می كنند نداشتن این وسایل نه تنها در سفر شما را با دردسرهایی رو به رو می كند بلكه پس از سفر نیز عواقبی مثل: سرماخوردگی و بدن درد را به دنبال دارد.
وسایل لازم برای سفر به تنگه واشی
•  لباس مناسب
فراموش نكنید كه برای رسیدن به آبشار بدون استثنا باید از درون آب عبور كنید و راه دیگری ندارد. شما می توانید با بالا زدن شلوارتان یا پوشیدن یك شلوارك بلند، گذر از این مسیر را برای خود راحت تر كنید. حتی با رعایت موارد ذكر شده، باز هم خیس می شوید و این امر اجتناب ناپذیر است. اما این خیس شدن به راحتی با گرما آفتاب، خشك خواهد شد.

• كفش یا دمپایی مناسب
متذكر شدیم كه برای عبور از تنگه واشی حتماً باید از درون آب عبور كنید؛ به همین دلیل، اصلاً به پابرهنه بودن حتی فكر هم نكنید؛ زیرا جدا از مسیر خشكی كه باید طی كنید، درون آب پر از قلوه سنگ است و پای شما را زخمی می كند. حتی كفشی كه لایه نازكی دارد، نپوشید؛ چرا كه پس از عبور از قلوه سنگ ها، پایتان از درد تیر می كشد. به همین دلیل، پیشنهاد می شود از كفش های كتانی ساده یا ضخیم استفاده كنید. از این رو كفش كهنه كه اگر خیس شود، برای شما اهمیتی ندارد یا اگر خراب شد، می توانید با خیال راحت آن را جایگزین كنید.

افرادی هستند در تنگه واشی هستند كه دمپایی خاصی را با نام دمپایی تنگه واشی به فروش می رسانند. اگر از دمپایی استفاده می كنید، نوع كش دار آن را تهیه كنید تا هنگام راه رفتن در آب از پایتان جدا نگردد.

• آب آشامیدنی
در تنگه واشی، آب آشامیدنی پیدا نمی كنید. البته در تنگه اول رستورانی هست ك آب آشامیدنی دارد. آب معدنی در رستوران ها نیز یافت می شود ولی توصیه می كنیم كه آب آشامیدنی را همراه خود ببرید. شما می توانید همراه خود كلمن نیز ببرید اما حمل آن مقداری سخت است.

• غذا
آبشار ساواشی دارای رستوران و غذاخوری است اما اگر قصد صرفه جویی دارید، بهتر است مقداری غذا سرد نظیر: سالاد الویه و نان همراه خود ببرید و آن را در كوله پشتی خود حمل كنید و به عنوان نهارتان میل كنید.

• كیسه زباله
حتماً از چند عدد كیسه زباله برای جمع آوری و نگهداری زباله هایتان استفاده كنید تا علاوه بر لذت مشاهده آبشار زیبای واشی، لذت جمع آوری زباله از این مكان زیبا را نیز كسب كنید

• كلاه، عینك افتابی و كرم ضد آفتاب
اگر نمی توانید شدت گرما را تحمل كنید، پس بهتر است از كلاه، عینك و كرم ضد آفتاب استفاده كنید تا پوستتان دچار آفتاب سوختگی نشود. بهتر است موبایل، كیف پول یا هر وسیله دیگری را كه خیس شدن آن برایتان مهم است، در جیبتان نگذارید. می توانید با قرار دادن آن ها در كوله، از هز نظر ایمن باشید. تجربه ثابت كرده كه ارتفاع آب تا جیب شلوارتان نمی رسد؛ به همین دلیل خیالتان راحت باشد. اما به هر حال این احتمال وجود دارد كه پایتان سر خورده و كله پا شوید؛ پس بهتر است همواره كار درست را انجام دهید.

چند نكته برای بعضی افراد كه مایلند از طبیعت زیبا تنگه واشی دیدن كنند:
اگر به دنبال آرامش و سكوت هستید، روزهای تعطیل را برای این سفر انتخاب نكنید و برنامه خود را به وسط هفته موكول كنید. اما اگر فردی هستید كه به دنبال هیاهو و هیجانید، پس بهتر است روزهای جمعه را برگزینید. ما توصیه می كنیم هیجان را انتخاب كنید؛ چون این تنگه جایی نیست كه هیاهو یا هیجان بتواند شما را آزار دهد.

از پوشیدن دمپایی تا حد امكان خودداری كنید؛ چون بیشتر مسیر را پیاده هستید. سنگ های نوك تیز همواره پا را خراش می دهند و قلوه سنگ ها پایتان را كبود می كنند. احتمال لیز خوردن از روی سنگ های لیز، نیز وجود دارد. پوشیدن كفش ورزشی مخصوص برای طی این مسیر به شما توصیه می شود.

كودكان زیر 7 سال مناسب رفتن به چنین مكانی نیستند؛ پس تا حد امكان نه خود را اذیت كنید و نه كودك را؛ زیرا در طول این مسیر مجبور می شوید كودك خود را در آغوش بگیرید و آنقدر راه بروید تا خسته شوید.

توصیه من این است كه خودتان را از دیدن تنگه دوم محروم نكنید و مسیر را تا رسیدن به آبشار ساواشی ادامه دهید. می توانید تا پشت آبشار هم بروید و صحنه های زیبا پشت آن را نیز مشاهده كنید. چون آفتاب به این تنگه ها نمی رسد، آب بسیار سرد است؛ به همین دلیل، بهترین زمان برای سفر در این مسیر، مرداد ماه است.

سوغات آبشار ساواشی
دوغ پنج گیاه یكی از سوغات های معروف روستا ساواشی است. این دوغ محلی حاوی گیاهان معطر نظیر: نعناع، آویشن، پونه صحرایی، كاكوتی و پونه جنگلی است. لواشك ترش و رب آلوچه نیز به عنوان سوغاتی‌های تنگه و آبشار ساواشی شناخته می شوند. در كنار آن، دمپایی های بنددار مخصوص پیاده روی در آب كه در ساواشی فروخته می شوند، از دیگر سوغات هایی ست كه هر جایی یافت نمی شود. در این تنگه نمی توان از گیاه كمیاب باریچه چشم پوشی كرد كه مصارف بسیار مهم دارویی و صنعتی دارد.