با كوه نمك قم بیشتر آشنا شوید

آشنایی با كوه نمكی قم

گنبد نمكی قم

گنبد نمكی طغرود كه تنها گنبد نمكی متقارن جهان است، با دارا بودن دریاچه ای كوچك در دل خود پدیده ای طبیعی و خاص محسوب می شود كه در این منطقه قرار گرفته است. در این گنبد، بلورهای نمك به صورت تیغه های مشخص و كنگره دار درآمده اند و مناظر زیبایی را به وجود آورده است. این گنبد خیلی بزرگ بوده و گسترش شمالی آن تا طول سه كیلومتر ادامه دارد.

دریاچه نمك در بین گنبد وجود دارد. در این منطقه گرمسیری پس از بارندگی های فصلی به علت گرمای زیاد، آبهای شور تبخیر و گنبدهای نمكی با شكل های خیلی مختلف و زیبا شكل می گیرند .

شكل های گوناگون ، زیبا و خاصی در این كوه نمك به چشم می خورد كه می تواند مكانی برای جذب گردشگران و توریست باشد هر چند كه در این اواخر از ظرفیت های این منطقه در راستای جذب گردشگر كمتر استفاده شده است و خیلی از اهالی قم هم شاید از بودن این كوه نمك در نزدیكی قم با خبر نباشند.

زمین شناسان و متخصصان، قدمت این گنبد نمكی را شصت میلیون سال تخمین زده اند. گنبد نمكی طغرود پیش از این دارای یك معدن نمك بود كه نمك آن به علت غلظت كم، مصارف صنعتی و غیر خوراكی داشت اما به علت برداشت های غیر اصولی و بعضی وقتها غیر قانونی از قسمت های مفید گنبد در ۱۰ سال گذشته، سبب تولید باطله های معدنی بسیاری مانند مارن قرمز، لایه های گچ و نمك مارن شده و ریزش این باطله ها، باعث تعطیلی معدن شد. چند سالی است كه به پیشنهاد خود سازمان صنایع و معادن قم، طرح تغییر كاربری این معدن به جاذبه توریستی ارائه شده است.

نمك های این گنبد دارای رنگ های گوناگونی مانند سفید، قرمز، كرم قهوه ای، بنفش و ابری هستند كه چشم هر فردی را خیره می كنند. رنگ بندی های منطقه به صورتی است كه در نخستین نگاه، سیاره سرخ رنگ مریخ در ذهن تداعی می گردد. از این پتانسیل ها می توان  در جهت شناخت سرزمین های گوناگون از نظر زمین شناسی استفاده كرد.

در اطراف دریاچه‌ای كه در دل این كوه قرار گرفته، شكاف‌های عمیق و خیلی خطرناك وضعیت بحرانی را به وجود آورده است و قسمتی از دیواره دریاچه هم به طرف داخل سقوط كرده و همین كار باعث فرونشست زمین‌های اطراف شده كه این شرایط امكان دارد خطراتی برای گردشگرانی كه برای بازدید از این پدیده طبیعی به این مكان می آیند به دنبال داشته باشد.

جاده منتهی به كوه نمك هم دچار فرونشست و چاله‌های نسبتاً بزرگی شده كه در بعضی نقاط از این مسیر، عبور خودروها به دشواری امكان پذیر است و حادثه هر لحظه در كمین تردد كنندگان قرار دارد. كارشناسان زمین شناسی اعتقاد دارند بین فرونشست زمین با افت سطح آب زیرزمینی و جنس رسوبات ارتباط مستقیمی وجود دارد و از آنجا كه سنگ‌های كوه نمك قم معمولا از نوع گچی، نمكی و آهكی است انحلال آنها در آب‌های زیر زمینی باعث پیدایش چنین شكاف‌ها و گودال‌هایی شده است.

گنبدهای نمكی چه هستند؟

این توده‌های عظیم نمك به علت اختلاف وزنی كه نسبت به سنگ‌های اطراف خود دارند، به طرف بالا حركت می‌كنند و قشر بیرونی آن‌ها به سطح رسیده و تپه‌ها و كوه‌های گوناگونی را تشكیل می‌دهند. زمانی كه باران می‌بارد، قسمت نمكی حل می‌شود و كانی‌هایی مانند كلسیت، هماتیت و گوگرد بر جای می‌مانند.

جالب است بدانید كه ایران تعداد زیادی گنبد نمكی در دل خود جای داده است و بیش از 200 مورد گنبد نمكی تنها در قسمت جنوبی ایران قرار گرفته‌اند. گنبدهای نمكی ایران، نمونه‌های بی‌ مانندی در سطح جهان هستند. لایه‌های نمك در گنبد نمكی قم، میان 5 تا 18 متر ضخامت دارند و میان آن‌ها، سنگ‌های گچی و آندزیتی نیز به چشم می‌خورد.