پارك ملی گلستان بهشت طبیعت دوستان و گردشگران

طبیعت با طراوت و زیبای پارك ملی گلستان زیستگاه انواع گونه‌های جانوری و گیاهی و یكی از جاذبه‌های طبیعی شاخص ایران است كه سالانه میلیون مسافر داخلی و خارجی را مجذوب خود می كند و در تعطیلات نوروزی امسال بسیاری از مسافران را پذیرایی كرده است.

به گزارش ایرنا، همواره در روزهای تعطیل به ویژه فصل بهار مسافران كه بخش قابل توجهی از آنان زائران امام رضا(ع) هستند برای گذران ساعاتی خوش در حاشیه پارك ملی گلستان اتراق می‌كنند و بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگاران ایرنا و در هفته اول تعطیلات نوروزی بسیاری از هموطنان از نعمت های طبیعی بكر این پارك جنگلی بهره مند شده اند.

پارك ملی گلستان بهشت گردشگران

وجود جنگل‌های هیركانی با انواع درختان كهن سربه فلك كشیده، تردد حیوانات وحشی مانند گراز، آهو و مرال یا همان گوزن قرمز، رودخانه‌ها و آبشارهای متنوع در ارتفاعات و مناطق پایین دست كه شاخص‌ترین آن میرزابایلو، سولگرد و لهندور، تنگه گل و دشت است خیلی از گردشگران و مسافران را تشویق به حضور در قدیمی‌ترین پارك ملی ایران می‌كند.

پارك ملی گلستان با داشتن هزار و ۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری برای نسل قدیم و جدید نامی آشناست و خیلی از گردشگران كه شمال كشور را برای سفر انتخاب می‌كنند یكی از اولویت‌ها خود را پیاده روی در فضای جنگلی بكر آن و بازدید از جاذبه‌های متنوع این پارك از جمله آبشار آدم چاغران، تنگه گل، آبشار آق سو، بازدید از تالاب كوهستانی سولوكلی و آبشار گلستان قرار می‌دهند.

همواره جمعیت زیادی از مسافران و گردشگر تا پیش از شیوع كرونا كه باعث كاهش آمار سفرها شد، از یك هفته مانده به آغاز تعطیلات نوروز با حضور در تفرجگاه‌های پارك ملی گلستان از جاذبه‌های بكر طبیعی آن دیدن می‌كردند.

این روزها توقف ماشین‌ها در حاشیه جاده‌ اصلی شمال – مشهد گذری از دل پارك ملی گلستان كه بیشتر آنها پلاك‌های غیر بومی دارند، افزایش جمعیت مسافران و گردشگران برای گذران ساعاتی بهاری در این ذخیرگاه زیست كره را نوید می‌دهد.

پارك ملی گلستان به عنوان بزرگ ترین و قدیمی ترین پارك ملی كشور با مساحت ۹۱ هزار و ۸۹۵ هكتار سال ۱۳۵۴ در زمره ۵۰ ذخیرگاه بیوسفری (زیست محیطی) جهان در فهرست یونسكو ثبت شد.

این منطقه حفاظت شده كه به عنوان پانزدهمین اثر ملی سوم دی سال ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت بنابر تقسیمات استانی در بین سه استان گلستان، خراسان شمالی و سمنان و از نظر تقسیمات قضایی در حوزه قضایی هفت شهرستان واقع است.

استقبال زود هنگام پارك ملی گلستان از بهار

برخی از درختان پارك ملی گلستان در مناطق پایین دست از اوایل اسفند به دلیل گرمای زود هنگام هوا در فصل زمستان شكوفه دادند و قبل از شروع سال جدید به استقبال بهار رفتند و مسافران و گردشگران با حضور در این پارك می‌توانند از مناظر زییا و جذاب طبیعت استفاده كنند.

طبق مشاهده گردشگران و مسافران در حال عبور از جاده بین المللی شمال كه از دل پارك ملی گلستان می‌گذرد و یا مناطق پایین دست این پارك خیلی از درختان از جمله آلوچه جنگلی شكوفه دادن و صحنه‌های زیبایی را خلق كرده است.

پارك ملی گلستان دارای سه نوع آب و هوای متفاوت خشك، نیمه خشك و نیمه مرطوب است كه همین ویژگی باعث شده كه دارای پوشش گیاهی متنوع از استپ خشك تا جنگل انبوه باشد و از شاخص‌ترین درختان جنگلی آن می‌توان به “انجیلی، آزاد، بلوط، افرا و ممرز، آلوچه، كندس، ولیك، خرمالو و تمشك وحشی” اشاره كرد.

زیست بیش از ۹ هزار راس انواع گونه‌های علفخوار در پارك ملی گلستان

طبق آخرین اعلام محیط زیست، بیش از ۹ هزار راس انواع گونه‌های علف‌خوار مانند قوچ و میش، كل و بز و آهو و مرال در این ذخیره‌گاه حیات وحش زندگی‌ می‌كنند كه در مقایسه با پنج هزار راس سرشماری شده در سال گذشته افزایش نزدیك به ۲ برابری را نشان می‌دهد.

فصل زایش حیات وحش پارك ملی گلستان از اواسط فروردین آغاز می‌شود كه به طور قطع با همكاری خوب دوستداران محیط زیست و گشت‌زنی‌های شبانه روزی نیروهای محیط‌بانی و همچنین بارندگی‌های خوب پیش بینی شده در سطح استان برای روزهای آینده، جمعیت حیات وحش این پارك افزایش قابل توجهی خواهد یافت.

بیشترین جمعیت قوچ و میش كشور در پارك ملی گلستان

در آخرین سرشماری پارك ملی گلستان كه با مشاركت ۱۵۰ نفر از كارشناسان، محیط بانان و داوطلبان در قالب ۵۴ گروه جمعیتی انجام شد هشت هزار و ۲۵۱ راس قوچ و میش اوریال در این پارك شمارش شد كه بیشترین تعداد جمعیتی از این‌ها گونه‌ها در یك منطقه حفاظت شده كشور بعد از انقلاب اسلامی به حساب می‌آید.

گونه‌های جانوری این پارك شامل آهو، پلنگ، تشی، خرس قهوه ایی، خرگوش، حشره خورها، راسو، روباه، روباه تركمنی، رودك، سمور جنگلی، سیه گوش، شوكا، شنگ، قوچ و میش، كل و بز، گراز، گربه پالاس، گرگ، مرال، سمندر، قورباغه جنگلی، وزغ سبز، لاك پشت چهار چنگالی، مارمولك بی پا، مار آبی، مار قیطانی، گرزه مار و افعی قفقازی است.

چالش تصادفات گونه‌های جانواری

به گفته محمود شكیبا رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره كل حفاظت محیط‌زیست گلستان، بیش از ۹۰ درصد تلفات گونه‌های جانوری استان مربوط به حیات وحش پارك ملی گلستان است كه در حین عبور از جاده میان‌گذر با خودروهای در حال تردد برخورد می‌كنند.

وی ادامه داد: عبور جاده از زیستگاه اصلی حیات وحش در پارك ملی گلستان همواره باعث بروز تلفات جانوری می‌شود كه مهمترین راهكار مقابله با آن تغییر مسیر جاده اصلی تهران – شمال به محدوده خارج از این پارك و استفاده از جاده فعلی برای تردد گردشگران و طبیعت‌گردان است.

شكیبا تاكید بر تردد با سرعت كم در جاده میان گذر پارك ملی گلستان و احداث روگذر را از دیگر راهكارهای كمك كننده به جلوگیری از تلفات جانوری ناشی از سوانح رانندگی برشمرد.

  حیات وحش
یك‌هشتم گونه‌های گیاهی، یك‌سوم گونه‌های پرندگان و بیش از ۵۰ درصد از گونه‌های پستانداران كشور در این پارك زندگی می‌كنند.

۶۹ گونه پستاندار وابسته به ۶ راسته، ۲۱ خانواده و ۵۰ سرده در پارك ملی گلستان شناسایی شده‌است. پلنگ و خرس قهوه‌ای از گوشت‌خواران بزرگ پارك ملی هستند. سمور جنگلی از گوشتخوارانی است كه احتمالاً فقط در پارك ملی گلستان زندگی می‌كند و بر ارزش ژنتیكی پارك افزوده‌است. دیگر پستانداران مهم ساكن این جنگل شامل مرال، شوكا، گراز، گربه جنگلی، تشی، آهوی ایرانی، گوسفند وحشی (قوچ و میش)، گرگ، روباه، روباه تركمنی و بز كوهی (كل و بز) می‌شود. از راسته خفاش‌ها تاكنون ۱۸ گونه در این پارك شناسایی شده‌است.

این منطقه از بهترین زیست‌گاه‌های گوسفند وحشی اوریال بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین زیرگونهٔ گوسفند وحشی ایران است و یكی از خالص‌ترین جمعیت‌های قوچ و میش اوریال را در خود جای داده‌است. جمعیت این حیوان در جنگل گلستان در دهه ۱۳۵۰ حدود ۱۵۰ هزار رأس برآورد شده‌بود كه معادل نزدیك به سه‌چهارم كل جمعیت گوسفندان وحشی اوریال دنیا می‌شد.

۱۴۹ گونه پرنده متعلق به ۱۵ راسته، ۴۲ تیره و ۸۹ سرده در پارك ملی گلستان شناسایی شده‌است كه از این تعداد پرنده ۴۸ نوع در فصل بهار و تابستان در منطقه مشاهده می‌شود و ۶۲ گونه بومی پارك ملی هستند. مهمترین این پرندگان شامل قرقاول، كبك، تیهو، جغد خال‌دار، زنگوله‌بال، كوكر سینه سیاه، ابیا، بلدرچین، قرقی، دلیجه، سارگپه پابلند، سارگپه، عقاب دوبرار، دال سیاه، دال، عقاب دریایی دم‌سفید، بالابان، هما، داركوب سیاه، بلبل، توكای باغی، سهره‌ها، زردپره‌ها، مگس‌گیرها، زنبورك‌ها و دم‌سرخ‌ها می‌شوند.
گیاهان اصلی پارك بدلیل وجود اقلیم‌های مختلف متنوع است. مهمترین گونه‌های گیاهی شامل بلوط، بلند مازو، ممرز، انجیلی، افرا، نمدار، خرمندی (از خانوادهٔ آبنوس)، زبان گنجشك، پلت، شیردار، كركو، آزاد، اوری، توسكا، شیردار، بارانك، انجیر، توت، ملچ، داغداغان، ازگیل، ولیك، زالزالك، سیاه تلو، گوجه وحشی، شیر خشت، گردو، تمشك، انار وحشی، گلابی وحشی، زرشك، تاغ، گز، پرند، كاروان‌كش، كلاه میرحسن، گون، چوبك، درمنه، خار شتر و ارس می‌شود.
از مجموع جانوران موجود در این جنگل ۱۹ گونه در خطر انقراض است كه هما، بالابان، گیلان‌شاه خال‌دار و روباه تركمنی از جمله آن‌هاست. مرال، شوكا، كل و بز، و قوچ و میش هم از جمله گونه‌هایی اند كه بیشتر مورد شكار غیرمجاز قرار می‌گیرند.

 تصاویری از پارك ملی گلستان