موزه جهان نما تهران در ضلع غربی كاخ صاحبقرانیه قرار دارد و در واقع جزیی از بنای این كاخ است. این مجموعه در میدان شهید باهنر یا نیاوران واقع است. در سال ۱۳۵۵فضایی در این كاخ برای نگهداری آثار و اشیاء هنری اهدایی و یا خریداری شده با چهار سالن در طبقه همكف و یك سالن در زیرزمین در نظر گرفته شد.
بر سقف تالار میانی موزه جهان نما، نقاشی روی چوب با نقوش گل و مرغ شیراز به چشم می خورد. این موزه در بهمن ماه سال ۱۳۷۶ جهت بازدید عموم گشایش یافت.
آثار موجود در موزه جهان نما در دو بخش هنر پیش از تاریخ و آثار هنرهای تجسمی معاصر ایران و جهان به نمایش درآمده اند. از جمله می‌توان به آثار بجامانده از تمدن‌های باستانی پیش كلمبیایی، مفرغ های لرستان، سفالینه های املش، هنرهای سرخپوستان آمریكای شمالی مربوط به هزاره های اول و دوم پیش از میلاد اشاره كرد.
همچنین آثاری از هنرمندان معاصر ایرانی همچون سهراب سپهری، ناصر اویسی، فرامرز پیلارام، جعفر روحبخش، پرویز كلانتری، بهمن محصص، سیراك ملكونیان، ژازه طباطبایی، مش اسماعیل، پرویز تناولی و هنرمندان غیر ایرانی چون ژرژ براك، پل گوگن، پل كله، پابلو پیكاسو، كامیل پیسارو، پیر آگوست رنوار، دیگو جاكومتی، فرنان لژه و مارك شاگال در موزه جهان نما برای نمایش عرضه شده اند.
تاریخچه موزه جهان نما تهران
باغ نیاوران یكی از باغ‌های ییلاقی شمال تهران است كه در اوایل دوره قاجار به دستور فتحعلی شاه ساخته شد. در دوران ناصرالدین شاه بزرگ‌ترین بنای باغ، یعنی كاخ صاحبقرانیه را احداث كردند. آخرین بنایی كه در دوران قاجار در باغ نیاوران ساخته شد، مشهور به كوشك احمدشاهی است. در زمان حكومت پهلوی دوم، برخی از بناهای كوچك باغ نیاوران تخریب شدند و كاخ نیاوران با سبكی مدرن جهت سكونت شاه و خانواده‌اش ساخته شد.
فرح دیبا از همان آغاز دهه ۱۳۴۰ به فعالیت‌های فرهنگی روی آورده بود. او علاوه بر خرید آثار هنری در سفرهایش به فرنگ، كارشناس‌هایی تمام‌وقت در پایتخت‌های فرهنگی مهم دنیا گماشت تا برایش از حراجی‌ها خرید كنند. بعدها برای نگهداری این آثار دستور ساخت دو ساختمان جدید در كنار كاخ نیاوران را داد. یكی ساختمانی دو طبقه برای كتابخانه اختصاصی بود و دیگری ساختمانی برای نگهداری اشیای قیمتی اهدایی به فرح. ساختمان مجاور صاحبقرانیه (واقع در ضلع غربی آن) برای این كار انتخاب و در سال‌های اوایل دهه پنجاه دستخوش تغییر و بازسازی شد. این ساختمان در گذشته انباری برای حوضخانه آن بوده است.در سال ۱۳۵۵ شمسی، این ساختمان با چهار سالن در طبقه همكف و یك سالن در زیرزمین برای نگهداری اشیای هنری اهدایی به فرح دیبا یا خریداری شده توسط وی آماده شد و نام قدیمی تالار بزرگ و آینه‌كاری شده كاخ صاحبقرانیه را برای این قسمت انتخاب كردند: «جهان نما»
آیبیس (لك‌لك گرمسیری) از مصر (حدود ۶۰۰ قبل از میلاد) از جنس چوب و مفرق در موزه جهان نمااثر پرنده روی شاخه (۱۳۴۹)، بهمن محصص (۱۳۸۹ – ۱۳۰۹) از جنس برنز در موزه جهان نماسمت چپ: بودای واعظ، كنده‌كاری روی سنگ، اوایل قرن سوم میلادی در موزه جهان نماهنر شرق دور، كنده‌كاری روی عاج در موزه جهان نما
پس از پیروزی انقلاب با ملی شدن كاخ‌های سلطنتی نیاوران و سعدآباد و تبدیل آن‌ها به موزه، این بخش نیز تحت عنوان موزه جهان نما در بهمن ۱۳۷۷ گشایش یافت. با توجه به مشكلات محیطی و فقدان امكانات و تجهیزات فنی و همچنین شرایط نامناسب نگهداری آثار، پروژه بازسازی و ساماندهی موزه در پاییز ۱۳۸۳ آغاز و پس از انجام عملیات مرمتی، شامل نوسازی سیستم الكتریكال، طراحی و نصب سیستم نورپردازی ویژه موزه‌ای از نوع فایبراپتیك، ساخت ویترین‌های جدید، موزه برای بازدید عموم تكمیل شد.
معماری موزه جهان نما
ورودی این ساختمان با یك درب كوچك از حیاط ورودی مجموعه از میدان باهنر تعریف می‌شود. از ویژگی‌های عمده این بنا تزیینات و نمای آجری به كار رفته در سراسر نمای بیرونی آن است. آجرها از نوع منقوش قالبی و با طرح‌های متنوع به رنگ نخودی هستند. علاوه بر این، اگر در زمان قدم زدن در موزه سرتان را بالا بگیرید، می‌توانید سقف زیبای تالار میانی را ببینید كه اثر منحصربه‌فردی از نقاشی روی چوب با نقوش گل و مرغ شیراز است. این سالن، بزرگ‌ترین سالن موزه است.
آثار موزه جهان نما
آثار موجود در این موزه در دو بخش هنر پیش از تاریخ و آثار هنرهای تجسمی معاصر ایران و جهان به نمایش درآمده‌اند و انتخاب آن‌ها با دو معیار تنوع و نفیس بودن آثار هنری و همچنین گستره زمانی خلق آثار است.
موزه جهان نما منتخبی از آثار نخبه موجود در مجموعه كاخ‌های نیاوران را در خود جا داده است تا پنجره‌ای گشوده به جهان پر وسعت هنر باشد، آثاری از تمدن‌های سیلك، حاشیه نیل و خاور دور در كنار نام‌آوران هنر معاصر چون آمادئو مودیلیانی، پابلو پیكاسو، پل گوگن، كامیل پیسارو، لوئی والتا، ادگار دگا، خوان میرو، اوت رنوار، سالوادور دالی، مارك شاگال، آلبرتو جاكومتی، اندی وارهول و پیشگامان هنرنوگرای ایران، حسین زنده رودی، پرویز تناولی، بهمن محصص، پرویز كلانتری، مسعود عربشاهی، سهراب سپهری، ژازه طباطبایی، ناصر اویسی، منوچهر یكتایی، پروانه اعتمادی… .
آثار هنری معاصر در موزه جهان نماآثار هنری در موزه جهان نمااثر گائودی در موزه جهان نماآثار هنرمندان جهان در موزه جهان نما
تنگ سفالین مربوط به نیمه دوم هزاره اول پیش از میلاد از املش گیلان به‌همراه پیكره‌های مفرغی لرستان مربوط به هزاره دوم و اول پیش از میلاد، اثری مفرغی «پیكره مرد ایستاده» از آلبرتو جاكومتی و سردیس بودا از سده دوم میلادی و آثاری از هنرهای آیینی پیشاكلمبیایی و تمدن‌های مصر باستان، ویكوس و موشیكای پرو، پیوندی ملموس در كمال‌گرایی دست ساخت‌های بشری، از اعماق تاریخ تا به امروز را به نمایش گذاشته‌اند.
اثری از تمدن لامبایك، شمال پرو (۸۰۰ تا ۱۲۰۰ میلادی) در موزه جهان نمااثری باستانی در موزه جهان نماآثار تاریخی و كهن در موزه جهان نماآبریز از جنس سفال، مربوط به دوره اشكانی (۲۲۶ تا ۲۵۰ قبل از میلاد) در موزه جهان نما
طبقه زیرین موزه نیز به نمایش ادواری آثار هنری اختصاص یافته است و آثار مختلف، به‌صورت دوره‌ای، در این محل به نمایش در می‌آید. نكته جالب در مورد این موزه جمع و جور اما نه بی‌محتوا، تنوع زیاد اقلام موجود در آن است؛ به‌گونه‌ای كه در آن می‌توان اقلام باستانی با قدمت ۳۰۰۰ ساله تا نقاشی‌های معاصر را مشاهده كرد.
گالری موزه جهان نما
قسمتی از ساختمان جنبی موزه جهان‌نما، در ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۸۳، هم‌زمان با روز جهانی موزه، تحت عنوان گالری جهان نما كار خود را آغاز كرد. در اسفند ماه سال ۱۳۸۹ برای انجام یك دوره تعمیرات و مرمت بسته شد و از مهرماه سال ۱۳۹۰ فعالیت خود را از سر گرفت. هدف از ایجاد گالری جهان نما، فراهم‌آوری فضایی برای معرفی هنرمندان معاصر و جوان و همچنین هنرهای ملی و سنتی كشور در كنار آثار موزه‌ای بود. این مجموعه موفقیت‌هایی نیز در زمینه برپایی نمایشگاه و فروشگاه در پاریس و پكن به پیشنهاد كشورهای فرانسه و چین داشت.
نمایش آثاری از هنرهای نقاشی، نقاشی خط، زیورآلات ساخته شده از سنگ‌های درمانی قیمتی و نیمه قیمتی و آثار كولاژ از جمله نمایشگاه‌هایی است كه در گالری جهان نما، به‌صورت دوره‌ای، برگزار شد. در سال ۱۳۹۴، این گالری را به بخش خصوصی واگذار كردند و تحت عنوان آرت سنتر به فعالیت خود ادامه می‌دهد. گالری آرت سنتر تا ساعت ۲۱ به ارائه خدمات به بازدیدكنندگان می‌پردازد و علاقه‌مندان می‌توانند با تهیه بلیط ورودی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران از این فضاها و محوطه باغ نیاوران استفاده كنند.
اگر اهل هنر هستید و به هنرهای تجسمی علاقه دارید، پیشنهاد می‌كنیم یكی از همین روزها سری به موزه جهان‌نما بزنید تا بتوانید آثار برتر هنری دنیا را كه در دوره‌های مختلف خلق شده‌اند، از نزدیك ببینید.
آدرس موزه جهان نما تهران
آدرس :تهران، نیاوران، میدان شهید باهنر، كاخ نیاوران
موزه جهان نما در میدان شهید باهنر (نیاوران)، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران قرار دارد. برای دسترسی می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده كنید. نزدیك‌ترین ایستگاه مترو، ایستگاه میدان تجریش است كه با خط یك می‌توانید خود را به آن برسانید. در میدان قدس، با استفاده از تاكسی‌های خط تجریش-دزاشیب یا تجریش-نیاوران به ورودی اول موزه نیاوران خواهید رسید. علاوه بر تاكسی، مسافت تجریش تا كاخ نیاوران را می‌توانید با یكی از اتوبوس‌های ازگل یا دارآباد یا میدان رسالت در میدان تجریش طی كنید. همه این خطوط روبه‌روی ورودی اول موزه نیاوران ایستگاه دارند. همچنین اتوبوس‌های تندروی (BRT) راه‌آهن-تجریش و راه‌آهن-پارك‌وی و دیگر اتوبوس‌هایی كه به میدان تجریش می‌روند، گزینه‌های خوبی برای دسترسی به میدان قدس و از آنجا به موزه نیاوران هستند.
برای دسترسی با خودروی شخصی، باید به اتوبان صدر بروید، از خروجی كامرانیه به‌سمت نیاوران ادامه دهید و پس از رسیدن به خیابان باهنر، مسیر را در جهت شرق پیش بروید تا به میدان نیاوران برسید. كاخ نیاوران در شمال این میدان، در امتداد مسیر خیابان باهنر واقع شده است. همچنین می‌توانید از بزرگراه امام علی استفاده كنید. در جهت جنوب به شمال بزرگراه امام علی به خروجی اتوبان ارتش (غرب) وارد شوید تا در ادامه به خیابان موحد دانش برسید. سپس در انتهای خیابان موحد دانش، به خیابان پاسداران وارد شوید و در جهت شمال خیابان مسیرتان را ادامه دهید تا به میدان نیاوران برسید.
