شهر ارومیه سوغات شیرین بسیار چون نقل و حلوا و … دارد .یكی از معروفترین و بهترین سوغات ارومیه، نقل است كه جای خود را خانه های ایرانی حفظ كرده؛ كمتر ایرانی است كه تا به حال چایش را با نقل های فوق العاده ی ارومیه نوش جان نكرده باشد.برای تهیه نقل كه جاگزین خوشمزه ای برای قند است، گذشتگان ما بسیار زحمت می كشیدند، آنها با لوازم ساه و دستی خود شكر را ذوب می كردند و اسانس بیدمشك، دارچین، زعفران، وانیل و… به آن اضافه و برای مغز این ماده شیرین و خوشمزه از گردو یا بادام و یا پسته استفاده می كردند؛ امروز اما تمام این مراحل توسط ماشین انجام می شود.
این نقل ها را در اندازه های مختلف از بازار و شیرینی فروشی های ارومیه وحتی شهر خودتان می توانید تهیه كنید. معروفترین طعم این نقل‌ها، بیدمشك، زعفرانی، گل محمدی است كه در ادامه به آن اشاره می شود.
نقل زعفرانی
نقل زعفرانی و دیگر نقل ها مراحل تهیه مشابهی دارند و تنها تفاوت آن ها در استفاده از مغز و طعم دهنده ی آنهاست. برای تهیه نقل زعفرانی به جای بیدمشك از زعفران استفاده می شود و مغز آن را تكه های گردو می گذارند. رنگ زرد و عطر زعفران این نقل بسیار وسوسه انگیز است و با یك چای خوش دم، عصری دل انگیز را رقم خواهد زد.
نقل گل محمدی
نقل گل محمدی را تنها در ارومیه پیدا خواهید كرد. البته در برخی از سوغات فروشی ها هم پیدا می شود اما به فراوانی دیگر نقل ها نیست.طرز تهیه ی آن شبیه دیگر نقل هاست با این تفاوت كه در تركیب روكش آن از برگ گیاهان معطری چون گل محمدی استفاده می شود. این نوع نقل طعمی متفاوت و دلچسب دارد كه اگر یكبار آن را تجربه كنید، همیشه طعمش در ذهنتان خواهد ماند.سبزیجات دیگر چون شوید و نعنا و … در تهیه این نقل ها استفاده می شود. طرز تهیه آنها نیز مشابه است، فقط سبزیجات جایگزین گل محمدی می شود.
نقل بیدمشك یا نقل ابریشمی
نام بیدمشك كه می‌آید جشن و شادی روزهای پیش از نوروز را به یاد می آوریم. گیاهی معطر با خواص درمانی بسیار كه عطرش روح و جان را طراوت می بخشد. بیدمشك گیاه بومی ارومیه است و مردمان این دیار به خوبی از آن بهره می برند.
برای تهیه نقل بیدمشك، ابتدا خلال بادام را در خشك شده ی گیاه بیدمشك می خوابانند و بعد روكش سفید آن كه تركیبی از شكر ذوب شده و آب است، آماده كرده و در نهایت عرق بیدمشك را برای عطر بیشتر به مواد اضافه می كنند. به نقل بیدمشك اهالی، به خاطر ظاهر سفید و زیبای آن نقل ابریشمی هم می گویند.
(امروز برخی به جای گیاه بیدمشك از اسانس های آن استفاده می كنند كه باعث می شود نقل عطر و طعم طبیعی خود را از دست بدهد.)
حلواهای ارومیه
اغلب ارومیه را با حلواهای معروفش می شناسند. حلواهایی مغذی و خوشمزه از موادی طبیعی. معروفترین آن ها، حلوای هویج و حلوای گردو است.این حلواها در كارگاه های بزرگ و كوچك پخت می شوند و مردم ارومیه در شب یلدا و میهمانی های خود آن را تهیه می كنند.
حلوا هویج ارومیه
یكی از سوغاتی های بسیار خوشمزه و پرطرفدار ارومیه حلوای هویج می باشد كه بسیار پرانرژی و مغذی است.برای تهیه این دسر لذیذ از هویج رنده شده، شیره انگور و مغز گردو استفاده می كنند. حلوای هویج یكی از شیرینی های اصلی شب یلدا در خانه های اهالی ارومیه است. در زمستان های سرد، خوردن حلوای مغذی هویج بسیار سودمند و انرژی بخش است.
طرز تهیه حلوای هویج به این صورت است كه ابتدا هویج را رنده كرده و می پزند، بعد شیره انگور و شكر را به آن اضافه می كنند و پس از خوب پخته شدن مواد گردو را به آن اضافه می كنند. برخی برای عطر بیشتر برگ گل محمدی به آن می افزایند.
حلوا گردو ارومیه
اگر حوالی شب یلدا به ارومیه سفر كنید، در شهر پشت در برخی از دكان ها جمعیتی را خواهید دید. تعجب نكنید، آن ها اهالی ارومیه هستند كه منتظرند تا حلوای گردو شب یلدای خانواده را تهیه كنند.مردم آذربایجان غربی، علاقه ی بسیاری به حلوا گردو دارند و یكی از تنقلات اصلی آن ها در شب نشینی ها و میهمانی هایی چون شب یلداست.
برای تهیه آن از موادد طبیعی و مغذی چون گردو، شیره انگور و… استفاده می شود. به همین دلیل برای ماه رمضان و روزهای سرد سال بسیار مفید است و انرژی خوبی به بدن می بخشد.
برای آماده كردن حلوا گردو ابتدا شیره انگور، شكر و گلوكز را در داخل دیگ مسی حرارات داده، پس از به جوش آمدن مواد به آن گیاه چوبك اضافه می كنند. این مخلوط را داخل دستگاهی مخصوص مثل همزن، به مدت دو الی سه ساعت هم می زنند تا ماده ای سفت و روشن به دست آید. پس از این مرحله مغز گردو و گاهی پسته را به آن اضافه می كنند.
محبوبیت این نوع شیرینی آنقدر زیاد است كه از كارگاه های ارومیه به اغلب شهرهای ایران صادر می شود.
