شهر ‘نوش آباد’ از جمله مناطق باستانی و تاریخی است كه در شمال استان اصفهان و به فاصله پنج كیلومتری از كاشان، شهر تپه های باستانی سیلك قرار گرفته كه هنوز نشانه های اعجاز هنر مردمانی از دوره های سلجوقی تا قاجار را با خود به امانت دارد. كتیبه های مناره مسجد جامع و محراب گچ بری مسجد امام علی (ع)، نشان از اهمیت تاریخی این شهر دارد، اما شهر زیر زمینی نوش آباد، با معماری دست كن، یكی از آثار شگفت انگیز ایران و جهان است كه زندگی در زیر نور چراغ های پیه سوز داخل آن، به مثابه زندگی در شهر سایه هاست. وسعت این اثر باستانی كه از عمق چهار متری شروع شده و تا عمق ۱۶ متری ادامه دارد هنوز مشخص نیست، اما بنا به شواهد موجود و گفته شهروندان كهنسال، تا غار ریس در شهر سبز ‘نیاسر’ از توابع شهرستان گسترش داشته است.
آثار معماری بدست آمده تاكنون در سه طبقه، شامل راهروهای باریك به همراه اتاق های چهار گوش با طاقچه های ایجاد شده در دیوارهاست و ارتباط بین طبقات بوسیله چاه های عمودی حفر شده با عمق پنج تا هتف متر است كه با توجه به آثار و شواهد بدست آمده، تاریخ ایجاد معماری دست كن نوش آباد به دوره ساسانی می رسد. نوش آباد همچون دیگر شهرهای این منطقه از مناطق قدیمی ایران بشمار می‌آید. اما آنچه كه شهر نوش آباد را بر سر زبان‌ها انداخته وجود شهر زیرزمینی در آن است كه بسیاری از علاقه مندان به تاریخ، هنر و باستان شناسی را به آنجا كشانده است. ** رویایی كه فقط در حد تصور بود ** ورودی شهر زیرزمینی نوش آباد، راهرویی باریك به اندازه یك نفر است، زمانی كه به داخل شهر وارد شوی، بوی خاك مرطوب به مشام می‌رسد.
دالان‌های تنگ با ارتفاعی كمتر از یك انسان ایستاده، تو را به بخش‌های داخلی شهر می‌رسانند. فضاهای در نظر گرفته شده برای شهر در حد فضاهای ضروری است و سیستم تهویه آن بر اساس اختلاف فشار هوا با سطح زمین كار می‌كند كه گردش و تصفیه هوا برای تنفس در آن را امكان پذیر می سازد. حجره‌های كوچك به ابعاد دو متر در دو متر، سرویس‌های بهداشتی ابتدایی، فضاهای پناهگاهی، تونل‌های ارتباطی و تهویه هوا و چاه‌های آب از جمله فضاهای این شهر زیرزمینی است. می گویند، در زمان حمله مغولان از این شهر بطور گستره‌ای استفاده می‌شده است. اگرچه بسیاری از جزییات شهر در اثر نفوذ سیلاب و مرور زمان نابود شده اند ولی سفالینه‌های پیدا شده به یك هزار و ۸۰۰ سال پیش و زمان ساسانیان برمی‌گردد و تا زمان قاجاریه مورد استفاده بوده است. به مرور زمان و استفاده نكردن، این شهر بدست فراموشی سپرده شد و به علت نفوذ سیلاب نشانه‌های این شهر نابود شده بودند. مرحوم دهخدا، نوش آباد را از ریشه ‘انوشه’ به معنی بی‌زوال و جاویدان و بی‌مرگ دانسته و از آن به عنوان جایی كه خوش و خرم است و روان جاویدی دارد، یاد كرده است.
روان جاودانه نوش آباد، آثار تاریخی فراوانی است كه تاكنون فقط ۳۰ اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. ‘مسجد جامع عتیق’، از آثار دوره سلجوقی است كه پس از مسجد جامع و قلعه جلالی كاشان قدیمی ترین اثر تاریخی دوران اسلامی این منطقه است. این مسجد شامل مناره، دو صفه جنوبی و شمالی، شبستان، جلوخان و سه در تاریخی است. این اثر با شماره ۲۰۱۵-۱۹/۲/۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است . مسجد ‘امام علی(ع)’ از آثار دوره مغول، قلعه خشتی ‘سی زان’ با وسعتی بیش از یك هكتار به جای مانده از دوره های سلجوقی و تیموری، بقعه ‘امامزاده محمد’ و بقعه مخروطی شكل فیروزه ای آن مربوط به دوره صفویه، از جمله مكانهای دیدنی نوش آباد است. ‘پل تاریخی اسحاق آباد’ كه از آثار دوره سلجوقی است، قلعه ها و آب انبارهای متعدد زیبای دوره صفویه و طبیعت زیبای كویر، افزون بر قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت شمال – جنوب كشور، نوش آباد را به یكی از مقاصد گردشگران داخلی و خارجی تبدیل كرده است. شهر نوش آباد با ۱۲ هزار نفر جمعیت از توابع آران و بیدگل در سه كیلومتری این شهرستان و پنج كیلومتری شمال كاشان قرار دارد.
نحوه دسترسی به شهر زیرزمینی اویی
آدرس :كاشان – نوش آباد
ساعت بازدید :ساعت ۸:۳۰ تا غروب آفتاب
