میامی ایران ، سرزمین كاروانسراها و دشت‌های پرگل ایران شهرت دارد و یكی از شهرستان‌های تاریخی و منحصر به فرد استان سمنان است كه شباهت نام این شهرستان با شهری معروف در ایالت فلوریدا آمریكا نیز جالب توجه است. میامی آمریكا كه معروف به شهر جادو است، در سواحل اقیانوس اطلس قرار دارد و از شهرهای زیبا و برتر دنیا همراه با آب و هوای استوایی است كه گردشگران زیادی را هرساله به خود جذب می‌كند.
اما میامی استان سمنان از بسیاری جهات حائز اهمیت است، پیشینه تاریخی، برخورداری از بیش از ۱۰ كاروانسرا، دشت‌های پرگل، مناطق نمونه گردشگری و كلوت‌ها و… میامی استان سمنان را از جمیع جهات قابل توجه كرده است. این شهرستان مجموعه‌ای از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی را دل خود جای داده است و با معرفی و جذب سرمایه‌گذار، می‌توان میامی را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل كرد.
تاریخچه
بر اساس اسناد موجود، قدمت شهر میامی بیش از یك هزار سال است و قبایل مختلفی در این شهرستان زندگی كرده‌اند.
ویژگی‌های جغرافیایی
شهرستان میامی، شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد است. این شهرستان از شمال به استان‌های گلستان و خراسان شمالی، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به شهرستان شاهرود ارتباط دارد.
با توجه به قرار گرفتن این شهرستان در محور ارتباطی تهران – مشهد اهمیت ارتباطی و ترانزیتی آن از گذشته‌های دور مورد توجه بوده است. وجود كاروانسراهای میامی، سپنج (جهان‌آباد)، میاندشت، عباس‌آباد، الحاك، صدرآباد و محمدآباد پل ابریشم خود گواه این مدعاست و این شهرستان را به سرزمین كاروانسراها مبدل كرده است.
شهر میامی به‌عنوان مركز این شهرستان از آثار تاریخی و گران‌بهای بسیاری برخوردار است كه از آن جمله می‌توان به كاروانسرای شاه‌عباسی، مسجد و حمام آقایان اشاره كرد. شهرستان میامی دارای چهار منطقه نمونه گردشگری شامل دشت شقایق و آفتابگردان، جنگل و آبشار نام نیك و جنگل دشت شاد و عباس‌آباد است.
صنایع‌دستی و سوغات
صنایع‌دستی شهرستان میامی شامل جاجیم‌بافی، لاك‌تراشی، تولید البسه محلی، دست‌بافته‌های سنتی، نمدمالی و… بوده و سوغات آن نیز قیسی و برگه زردآلو است.
مفاخر
شهرستان میامی مدفن پاك شهید شیخ حسن جوری رهبر نهضت سربداران در كلاته میر علم روستای فیروزآباد (دهستان فرومد) است. آرامگاه ابن یمین فرومدی شاعر قطعه سرای قرن هفتم نیز در كنار مسجد جامع باشكوه فرومد زینت‌بخش تاریخ و فرهنگ ناب این خطه است. میامی زادگاه شهید سید كاظم موسوی از شهدای والامقام هفتم تیر سال ۱۳۶۰ در دفتر مركزی حزب جمهوری اسلامی است.
جاذبه‌های تاریخی میامی ایران
مجموعه كاروانسرای میاندشت
مجموعه كاروانسرای میا ندشت بزرگ‌ترین مجموعه كاروانسرای ایران است كه در ۴۰ كیلومتری شرق میامی در مسیر جاده میامی به مشهد قرار دارد و شامل سه كاروانسرای صفوی و قاجار، چاپارخانه و كبوترخانه است. كاروانسرای غربی مربوط به دوره صفوی و دو كاروانسرای دیگر مربوط به دوره قاجار است.
كاروانسرا و بافت تاریخی عباس‌آباد
در فاصله ۸۰ كیلومتری از مركز شهرستان میامی، روستای تاریخی و هدف گردشگری عباس‌آباد واقع شده است. كاروانسرای عباس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین تك كاروانسرای شهرستان در دل بافت تاریخی و پلكانی عباس‌آباد یكی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستاست كه در مركز روستای عباس‌آباد واقع شده است. بافت تاریخی و پلكانی عباس‌آباد كه گون‌هایی زیبا از هنر معماری ایرانی است قابلیت دیگری از جاذبه‌های این روستا است. كاروانسرای عباس‌آباد در دوره صفویه بنا و در دوره قاجار مرمت اساسی شده است.
حمام، عمارت، مسجد و محله تاریخی آقایان
یكی از جاذبه‌های مهم واقع در بافت تاریخی میامی، محله تاریخی آقایان است. محله آقایان دارای حمام، مسجد، آب‌انبار، عمارت و كاروانسرای تاریخی است كه همگی ثبت ملی شده‌اند. مسجد آقایان و آب‌انبار میامی نیز در دوره قاجاریه بنا شده‌اند.
مسجد جامع فرومد
مسجد جامع فرومد مربوط به دوره خوارزمشاهیان در روستای فرومد در ۱۲۰ كیلومتری شرق میامی واقع شده است. این بنا با گچ‌بری‌های زیبا یكی از ۲ مسجد دو ایوانه كشور محسوب می‌شود و عنصر منحصر به فرد و شاخص هنر معماری ایرانی اسلامی است. از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا تزئینات بسیار دقیق زیبای آن است كه چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌كند.
آرامگاه ابن یمین فرومدی
آرامگاه ابن یمین فرومدی نیز در انتهای روستا قرار دارد. معماری ساختمان زیبا با بافت روستا تطابق ندارد و شش‌گوش است و زوایای زیبایی بنا را در برگرفته است. سنگ قبر دارای شش ضلع كوچك است كه روی آن نوشته شده است: «آرامگاه امیر فخرالدین محمد ابن یمین‌الدین متخلص به ابن یمین، شاعری، دانشمند بوده است. دوران زندگی را با كمال مناعت و وارستگی به پایان رسانده است» سال تولدش برابر با ۶۸۵ هجری قمری و سال وفاتش برابر است با ۷۶۹ هجری قمری است.
آرامگاه ارمیای نبی، پیامبری در آغوش درخت
در جهت غربی_شرقی از شاهرود به سمت میامی در كیلومتر حدود ۵۰، یك تابلوی سبزرنگ كه بر روی آن نام دو روستای ارمیان و جودانه نوشته شده راهی در جهت شمال-جنوب باز می‌كند كه به یك، دو راهی ختم می‌شود كه یكی به جودانه می‌رود و دیگری به ارمیان و قدس كه روستایی است در شرق ارمیان.
مقبره ارمیای نبی در میان چنار كهنسال این روستا واقع شده است و این بقعه از این نظر كه آن را درخت چناری در برگرفته نیز منحصر به فرد است.
بر اساس اسناد تاریخی از جمله صنیع‌الدوله و برخی دیگر در مورد ارمیای نبی می‌نویسند: ارمیای پیامبر در روستای ارمیان (ارمیا) میامی كه از منازل بین راه مشهد به شاهرود و تهران و بلوك بسطام بوده و دارای چاپارخانه و تردد قافله‌های مسافرتی و مردم است و اهالی ارمیان و روستاهای آنجا اصالتاً عرب بوده و به عقیده اهالی آنجا سه نفر از انبیاء الهی كه یكی از آن‌ها ارمیای پیغمبر (علیه‌السلام) است در آنجا مدفون‌اند. یكی از پیامبران بنی‌اسرائیل حضرت یرمیاشلیكو (علیه‌السلام) یا ارمیا بود كه نسب او به بنیامین فرزند یعقوب می‌رسد. وی كتابی داشته كه مشتمل بر ۵۰ فصل بود و ظهور نبوتش در سال ۷۶۶ پیش از میلاد بوده است.
چاپارخانه ارمیان
تعدد بناهای تاریخی و همچون وجود چاپارخانه در روستای ارمیان میامی نشان از اهمیت ارمیان در دوره‌های مختلف و از جمله در عصر صفوی دارد و نشان می‌دهد كه این روستا در آن دوره محل تردد بسیاری از مسافران بوده است. چاپارخانه‌ها به‌عنوان یكی از بناهای مهم در دوران پیش و پس از اسلام بوده و معمولاً از چاپارخانه‌ها برای استراحت چاپارها و تعویض اسب‌های خسته با اسب‌های تازه‌نفس استفاده می‌شد.
آرامگاه شیخ حسن جوری
شیخ حسن جوری یكی از رهبران نهضت سربداران بود. آرامگاه شیخ حسن جوری در ۱۰۰ كیلومتری میامی در كلاته میر علم روستای فیروزآباد حوالی روستای فرومد واقع شده است. شیخ حسن جوری از شاگردان شیخ خلیفه و از رهبران سیاسی و مذهبی قرن هفتم هجری بود كه به دست وجی‌الدین مسعود در سال ۷۴۵ به شهادت رسید.
كاروانسرای صدرآباد
این بنا از جمله كاروانسراهای دوره صفوی است و در محور تهران – مشهد احداث شده است. فرم این كاروانسرا مستطیل شكل و از نوع كاروانسراهای چهار ایوانی است و مساحت آن بالغ بر سه هزار و ۵۰۰ متر مربع است. ورودی كاروانسرا از ضلع شمالی است. یك دالان، در ورودی را به حیاط مركزی متصل می‌كند و در طرفین دالان دو راه‌پله مارپیچ امكان دسترسی به پشت‌بام را فراهم می‌كند. حیاط مستطیل شكل كاروانسرا در مركز واقع شده است. در چهار گوشه كاروانسرا چهار برج وجود دارد و نیز در جداره خارجی دیواره ضلع شمالی ۱۲ رواق جهت اسكان موقت تعبیه شده است. از جمله تزئینات این بنا، آجركاری‌های سقف دالان ورودی است. شالوده این بنا از آجر ختایی است.
كاروانسرای الحاك
كاروانسرای الحاك مربوط به دوره صفوی است. به علت ناامن بودن مسیر دسترسی به كاروانسرا در گذشته، فرم كاروانسرا حالت دژ دفاعی و قلعه نظامی داشته و این بنا دارای هفت برج مراقبت بوده كه هم‌اكنون سه برج آن باقی مانده است. در فاصله حدود ۲۵ متری جنوب و غرب این كاروانسرا، آثار برج و باروی قدیمی مشاهده می‌شود كه از گل چینه ساخته شده و به كاروانسرا الحاق شده و به نظر می‌رسد هدف از ساخت این برج، توسعه فضای استحفاظی كاروانسرا بوده است.
جاری بودن قنات الحاك و نیز درختان انار و بادام اطراف این كاروانسرا در كنار پوشش گیاهی خاص منطقه تفرجگاه مناسبی را برای گردشگران بخصوص در فصول پاییز و زمستان ایجاد كرده و مجاورت این بنا با منطقه حفاظت شده توران و كویر دوشاخ عباس‌آباد، بر اهمیت گردشگری آن افزوده است
كاروانسرای میامی
این بنا در مركز شهر میامی واقع شده و از كاروانسراهای زیبای عهد صفوی است كه تقریباً سالم بر جای مانده است. این بنا به فرم حیاط مركزی و از نوع چهار ایوانی است بوده كه با آجر ساخته شده است. ورودی این بنا كه به شكل هشتی و در دو اشكوب است، در ضلع شمالی كاروانسرا قرار دارد. در سردر ورودی كتیبه‌های سنگی حجاری و نصب شده كه تاریخ ساخت و بانی آن در روی آن درج شده است و از این حیث منحصر به فرد است. كاروانسرای میامی به شماره ۱۷۱۸ در سال ۱۳۶۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای ابراهیم‌آباد سفلی
روستای ابراهیم‌آباد در ۱۰ كیلومتری شرق میامی قرار دارد. ابراهیم‌آباد یكی از زیباترین روستاهای شهرستان میامی است كه بر خرابه‌های شهر تاریخی زیدر كه از قدمتی بالغ بر ۵۰۰ سال در زمان صفویه بنا شد. ابراهیم‌آباد بافت تاریخی بسیار زیبایی دارد. خانه‌های این روستا از مصالح بومی و سنتی ساخته شده و از سبك معماری خاصی پیروی می‌كند. كوچه‌های سنگفرش، دیوارهای كاه‌گلی و سیم‌گل با ازاره‌های آجر قزاقی و درختان كهنسال هنگام ورود، نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌كند. ابراهیم‌آباد را می‌توان به رستورانی از انواع غذاهای خوشمزه سنتی تشبیه كرد كه می‌توان به جوش بره، قروتی، چلكوت، حسود، شیره جوش، آش ترش و آش كما اشاره كرد. مردم این روستا از آئین‌ها و آداب و رسوم متنوعی حفاظت كرده و از نسلی به نسل دیگر منتقل كرده‌اند كه از آن جمله می‌توان به مراسم عید و عید گاه اشاره كرد.
كاروانسرای محمدآباد پل ابریشم
كاروانسرای محمدآباد پل ابریشم كه قدمت آن مربوط به دوره صفویه است در ۶۰ كیلومتری شمال شرقی میامی روستای محمدآباد واقع شده است.
كاروانسرای سنگی شریف آباد-رباط سنگی
این كاروانسرا كه مربوط به دوره صفویه است دارای پلانی از نوع دو ایوانی است و مصالح آن در دیوارها از سنگ و گچ و طاق‌ها را با آجر بنا كرده‌اند، ایوان‌ها در ضلع شمالی و جنوبی بنا قرار دارد در چهار گوشه رباط چهار برج مدور وجود دارد، تعداد ۱۴ اتاق برای اسكان مسافران ساخته‌اند و اصطبل كاروانسرا در گوشه شمال غربی و شمال شرقی در طرفین ورودی قرار دارد. این كاروانسرا در ۴۰ كیلومتری شمال شرقی میامی قرار داد.
كاروانسرای جهان‌آباد (سپنج)
در فاصله ۶۰ كیلومتری شمال شرق شهرستان میامی و در روستای بسیار كوچك جهان‌آباد، كاروانسرای تاریخی وجود دارد كه مربوط به دوره ایلخانیان است. ایلخانیان برای آسایش كاروان‌ها در مسیر راه‌ها و جاده‌ها، كاروانسراهای بزرگ و زیبایی با توجه به اقلیم هر منطقه می‌ساختند. كاروانسرای جهان‌آباد به‌صورت چهار ایوانی و مستطیل شكل بنا شده است.
جاذبه‌های طبیعی میامی ایران
دشت شقایق و آفتابگردان كالپوش
این منطقه ازنظر اقلیمی جزء مناطق نیمه مرطوب معتدل است. از نظر پوشش گیاهی، همان‌طور كه از نام منطقه هم برمی‌آید غالب پوشش گیاهی آن جنگلی پهن‌برگ خزری هستند. دشت شقایق در نیمه دوم اردیبهشت‌ماه هرسال به‌عنوان یك جاذبه طبیعی پذیرای علاقه‌مندان و دوستداران طبیعت بوده و دشت آفتابگردان همه‌ساله اواخر شهریور ماه به‌عنوان یك جاذبه بالقوه می‌تواند پذیرای گردشگران باشد.
دشت شقایق‌های كالپوش در ۱۶۰ كیلومتری شمال شهرستان میامی قرار دارد و مسیر آن بعد از گذر از جاده سمنان – مشهد با رسیدن به شهرستان میامی به سمت شمال تغییر مسیر داده و در نهایت به منطقه كالپوش منتهی می‌شود.
كوه قبله میامی
مجموعه‌ای از كوه‌های پراكنده در جنوب شهر میامی واقع است، بلندترین آن‌ها كوه قبله نام دارد كه ارتفاع آن ۲ هزار و ۷۰۰ متر است و در سمت شرق آن، كوه میامی به ارتفاع ۲ هزار و ۴۰۰ متر قرار دارد. در میان این كوه‌ها و در كمركش صخره‌ها، تخته‌سنگ‌های بزرگی به شكل‌های مختلف دیده می‌شود.
محور گردشگری سد كالپوش
در بخش كالپوش شهرستان میامی جلوه‌های زیبایی از طبیعت در كنار هم قرار گرفته كه مناظر چشم‌نوازی ایجاد كرده است. در سال‌های گذشته به دلیل ساخت سد مخزنی كالپوش، دریاچه‌ای زیبا در دل طبیعت این منطقه ایجاد شده كه با توجه اقلیم چندگانه كالپوش در فصول مختلف زمینه‌ساز خاطرات زیبا برای گردشگران و علاقه‌مندان به حوزه طبیعت است. این سد در فاصله ۱۲۰ كیلومتری از مركز شهرستان به سمت شمال در قسمت بالا دست و جنوبی روستای هدف گردشگری حسین‌آباد قرار گرفته است.
آبشار و جنگل نام نیك
روستای نام نیك در ۱۲۰ كیلومتری شمال میامی در بخش كالپوش قرار دارد. این روستا در حاشیه جنگل واقع شده و آبشار آن در ۳ كیلومتری جنوب غربی روستا جاری است. این آبشار فصلی و به‌صورت طبقاتی بوده و ارتفاع برخی از آن‌ها به ۱۰ تا ۱۵ متر می‌رسد. حاشیه آبشار را درختان و درختچه‌های جنگلی پوشانده‌اند. مناظر زیبا و بدیعی كه هر بیننده‌ای را مسحور خویش می‌سازد.
اگر تمایل به بازدید از جنگل و آبشار را دارید، سری به روستای نام نیك بزنید. برای بازدید از آبشار نیز باید وارد روستای نام نیك شده از داخل روستا عبور كرده و حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی كنید. برای دستیابی به روستای نام نیك از میامی جاده‌ای آسفالته به سمت شمال منشعب می‌شود كه به سمت بخش كالپوش می‌رود. در مجاورت روستای هدف گردشگری نام نیك علاوه بر جاذبه‌های گفته شده از زیبایی جنگل قشقلاته و منطقه سردار بیك نیز می‌توان بازدید كرد.
درخت چنار كهنسال ارمیان
درخت چنار كهنسال ارمیان نیز جاذبه طبیعی قابل توجهی است. قطر بزرگ‌ترین پاجوش این درخت به بیش از یك متر می‌رسد. مردم روستای ارمیان قدمت چنار را ۸۰۰ تا ۹۰۰ سال می‌دانند.
غار خرطوت ارمیان
غار خرطوت ارمیان با استالاگتیت‌های زیبا و بلورهای سنگی دست نخورده‌اش می‌تواند باعث شگفت‌زدگی شما شود؛ اما این تنها جاذبه غار نیست. این غار با یك حوضچه آبی، پرده‌های سنگی، ستون‌ها و مجسمه استالاگتیتی و استالاگمیتی در اعماق خودش هر لحظه شما را شگفت‌زده‌تر می‌كند.
دهانه ورودی غار آن‌قدر تنگ است كه فقط یك نفر آن‌هم به‌صورت سینه‌خیز می‌تواند از آن عبور كند. از این به بعد هر چه پیش‌تر بروید، می‌توانید تالارها، چاه‌ها، دهلیزها و دالان‌های زیادی را ببینید كه گشت‌وگذار در آن‌ها لذت یك سفر ماجراجویانه را برایتان به ارمغان می‌آورد. در غار هرچه پیش‌تر روید، با افزایش ارتفاع رو به رو می‌شوید. تا جایی كه ارتفاع بعضی از تالارهای داخل غار به ۳ متر می‌رسد.
غار سم (خواجه قنبر)
این غار در ۲ كیلومتری غرب روستای نام نیك از توابع شهرستان میامی قرار دارد. این غار ساختاری آهكی داشته و مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی با قدمتی حدود ۹۰ میلیون سال است. دهانه اصلی غار در ارتفاع حدود ۲ هزار متری درون جنگل‌های روستا است كه عبور و پیمایش آن نیازمند تجهیزات و تخصص غارنوردی است. این غار مهم از ۲۳ چاه تشكیل شده كه با ۹۳۲ متر طول به عمق ۴۰۳ متری زمین نفوذ می‌كند. غار دارای چكیده‌ها و ساختارهای سوزنی و گل‌كلمی است و تا چاه چهارم خفاش‌ها و گونه خاصی پروانه در آن زیست می‌كند.
آبشار طلوبین
روستای طلوبین یكی از روستاهای شهرستان میامی است كه زیر نظر بخش كالپوش قرار دارد. این روستا در فاصله ۱۲۰ كیلومتری میامی قرار دارد. در شمال روستا آبشار فصلی قرار دارد كه در كنار منظر پلكانی روستا در خور توجه است.
كلوت‌های اعجاب‌انگیز ری‌آباد
چشم‌اندازشان در روز پر ابهت است و در شب رعب‌آور؛ كلوت‌ها؛ كوه‌هایی از خاك و گل كه حتی تا ارتفاع ۲۰ متری سر بلند كرده‌اند و اقلیم متفاوت كویر، وزش باد و جریان تند ماسه‌های روان از آن‌ها اشكال عجیبی پدید آورده است. صحبت كلوت كه می‌شود، كویرهای لوت و منطقه شهداد كرمان برای بسیاری تداعی می‌شود، اما در حاشیه كویر مركزی ایران و همسایگی شهر میامی نیز می‌توان این پدیده‌های منحصربه فرد طبیعی را مشاهده كرد برای رسیدن به كلوت‌ها باید ابتدا به شهر میامی بروید، بعد از رسیدن به میامی وارد جاده جاجرم شوید و پس از حدود ۴۵ كیلومتر به روستای «ری‌آباد» می‌رسید. در ابتدای روستا و پس از عبور از اولین مزرعه در سمت چپ وارد جاده شنی می‌شوید. در این جاده باید حدود ۱۵ كیلومتر رانندگی كنید تا پس از طی كردن یك مسیر بیابانی و گنبدهای نمكی به كلوت‌های ری‌آباد (در سمت راست جاده) برسید.
جنگل دشت شاد
جنگل دشت شاد در ۱۴۰ كیلومتر شمال میامی در روستایی به همین نام در منطقه كالپوش قرار دارد. جنگل دشت شاد در نزدیكی نقطه تلاقی ۳ استان سمنان، گلستان و خراسان شمالی واقع شده و به دلیل آب و هوای غیر شرجی و خنك پذیرای گردشگران بسیاری از ۳ استان مذكور است و در بین اهالی به «سر دكل» مشهور است.
