زندان هارون الرشید شهر ری ،یكی از آثار تاریخی استان تهران است كه در روستایی به همین نام در ۱۳ كیلومتری شرق تهران و ۱۰ كیلومتری جاده تهران- خراسان در دامنه كوه مسگرآباد قرار دارد.به فاصله ۱۰ كیلومتری در شرق حرم حضرت عبدالعظیم، در سمت چپ جاده قدیم خراسان و در دامنه كوههای مسگرآباد، در میان یك دره، آبادی كوچك و بیخانواری جای گرفته است كه دارایی آن منحصر به چند مزرعه و چند صد درخت انار و انجیر میشود. تنها نشانه این آبادی چنارهای كهنسالی است كه اطراف استخر كاشته شدهاند. زندان هارون الرشید در همین منطقه واقع شده است.
به نظر میرسد زندان هارون الرشید كه با نامهای زندان هارون و زندان خان نیز شهرت دارد، مربوط به سده چهارم هجری قمری است. این سازه یكی از قدیمیترین بناهای شهرستان ری به حساب میآید.زندان هارون الرشید شهر ری در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۳۴ با شماره ثبت ۴۰۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه زندان هارون الرشید شهر ری
بهنظر میرسد زندان هارون الرشید در دوران آلبویه ساخته شده است و از آن بهعنوان سلول انفرادی برای حبس زندانیان استفاده میشد. البته هیچ سندی مبنی بر زندان بودن این بنا وجود ندارد و در هیچ یك از نسخههای تاریخی دراینباره صحبتی نشده است. همچنین گروهی دیگر از محققان معتقدند این بنا در واقع آتشكدهای باستانی بوده است و به همین دلیل آن را متعلق به دوران ساسانی میدانند. به عقیده آندره گدار نیز زندان هارون متعلق به دوران سلجوقیان است و یكی از استحكامات نظامی آن عصر بوده است.

معماری زندان هارون الرشید شهر ری
زندان هارون الرشید همچون سایر آتشگاهها كه مرتفع یا در بلندی دامنه كوهها ساخته میشدند، بنا شده است. ظرافتكاری و علاقهمندیهای خاصی در ساختمان بنا بهكار رفته است و شكل متقارن خشك غیرعادی كه به آن دادهاند، نشان میدهد بنیان این عمارت با علایق مذهبی و مقرارت روحانی توام بوده است.بنای زندان بهشكل مكعب مستطیل به ارتفاع ۹ متر و بهصورت دو طبقه ساخته شده است و از طول و پهنای یكسانی برابر با ۳۰ متر برخوردار است. زندان هارون دارای ساختاری متشكل از لاشه سنگ و گچ است و با سنگهای آتشفشانی بنا شده است.

نحوه دسترسی
زندان هارون الرشید در ۱۳ كیلومتری شرق تهران و در ۱۰ كیلومتری جاده تهران به خراسان، در دامنه كوههای مسگرآباد قرار دارد.




