امامزاده چكان مراغه در واقع بقعه امامزداه سید ابراهیم علیه السلام است كه در۶كیلومتری شرق مراغه در نزدیكی روستای چكان واقع شده است. این بقعه ازدیربازمورد توجه واحترام خاص اهالی شهرستان مراغه بوده و یكی از امامزاده های معروف ومشهور آذربایجان شرقی می باشد.این بقعه شریف آرامگاه سید جلیل القدر حضرت امامزاده ابراهیم ابن حسن ابن قاسم ابن عبداله ابن حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام می باشد.
گفته ها حكایت ازاین دارد كه نامبرده نوه سوم امام موسی بن جعفر علیه السلام هستند. كه در موقع هجرت از سوی مدینه به مشهد مقدس به دست مخالفان و دشمنان امامت و ولایت به شهادت می رسند. ودر این مكان دفن می گردند. تاریخ كشف قبر امامزاده سید ابراهیم (ع) به حدود یكصد و هفتاد سال پیش بر می گردد.این محل معنوی از دیرباز به «اولیاء چكان» است و قدمای محل نیز ایشان را با این عنوان می شناختند. با گذشت زمان و ظهور كرامات متعدد از این بارگاه معنوی، مرقد منور امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) در حدود سال ۱۲۱۰ ش به وسیله ی روحانی روستای چكان مرحوم شیخ یعقوب چكانی، جد آیت الله شیخ محمد حسین چكانی شناسایی شد.
موقعیت بنا
آستان مقدس امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) (اولیاء چكان) در ورودی روستای چكان در شش كیلومتری شرق شهرستان مراغه قرار دارد. بقعه در زمینی به مساحت تقریبی چهار هكتار قرار دارد و بنای آن در دوره های مختلف بازسازی شده. هم اكنون یكی از مهمترین مراكز عبادی و معنوی آذربایجان به شمار می رود.
بنای اولیه بقعه بسیار ساده و دارای گنبد گلی بوده و در دوره های مختلف به كوشش مردم مرمت و بازسازی شده است. بنای اساسی و توسعه گسترده آن در سال ۱۳۵۵ ش آغاز شد. این عمل مهم، به همت آیت الله حاج شیخ علی ارومیان و با همكاری مردم خیر منطقه شروع و در مدت زمان مشخصی به پایان رسید. روی لوح سنگی كه به دیوار غربی گنبدخانه نصب شده. درباره ی شخصیت امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) و نقش آیت الله در بازسازی و توسعه آستان امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) آمده است.
معماری بنا
آرامگاه متشكل از صحن، گنبدخانه، مسجد حضرت فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها)، مسجد امام حسین (علیه السلام)، زائرسرای ضلع شمالی، زائر سرای ضلع شرقی، انبار و سرویس های بهداشتی است.گنبدخانه به ابعاد ۱۵×۱۵ متر است و به وسیله ی دو در، در نمای غربی با صحن مرتبط می شود. ضریح در زیر گنبد قرار دارد و ابعاد آن ۳×۴ متر است و با استفاده از برنز و استیل ساخته شده و قسمت های بالای آن مزین به آیة الكرسی و تاریخ ساخت ضریح است. گلدان های طلایی رنگ با گلهای رنگارنگ در چهار گوشه ضریح قرار داده شده و دور تا دور ضریح با سرترنج های ایستاده، با نگین های میناكاری شده كه مزین به اسماء الهی هستند، به چشم می خورد.
ضریح بقعه
براساس دو نوشته ی موجود در حرم، سازنده ی ضریح استاد جواد دواتگری است. نوشته اول بالای درِ ورودی ضریح حكاكی شده و سازنده آن را چنین معرفی كرده است:
ضریح اولیاء چكان اثر مرحوم استاد جواد دواتگری مراغه سال ۱۳۶۰ شمسی
همچنین در تابلوی موجود در حرم كه حاوی اشعاری از استاد كریمی است، درباره ی سازنده ضریح آماده است:
من ضرحی بر اولیاء چكان
ساختم همچو خیمه ی زرتار
من جوادم دواتگری مشهور
انتظار دعایم از زوار
در مه تیر برفتم از دنیا
سیصدو شصت و یك فزون ز هزار
از «كریمی» بپرس تاریخم
وصل گشتم برحمت غفار
قسمت آقایان و خانم ها به وسیله پارتیشن شیشه ای و آلومینیومی جدا شده است. كف گنبدخانه و دیوارهای داخلی تا سقف با سنگ مرمر سفید و سقف آن و لایه درونی گنبد با گچ اندود شده و از وسط گنبد، لوستر بزرگی بالای ضریح آویخته شده است. گنبدخانه دارای دو پنجره از نمای شرقی و دو پنجره در نمای غربی است و ۲۱ پنجره كوچك نیز در گریو گنبد تعبیه شده كه نور فضای داخلی بقعه از طریق آن ها تأمین می شود.
گنبدخانه
در قسمت جنوبی گنبدخانه، مسجد حضرت فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) قرار دارد. ابعاد مسجد ۶×۱۶ متر است و دارای چهار پنجره در نمای جنوبی و یك پنجره در نمای شرقی است و به وسیله ی كفشكن بانوان كه در ضلع غربی قرار دارد، به فضای صحن متصل می شود. در قسمت خانم ها قبری قرار دارد كه متعلق به بانی پل رود چكان است.
مسجد امام حسین
در قسمت شمالی گنبدخانه، مسجد امام حسین (علیه السلام) قرار دارد و ابعاد آن ۸×۱۲ متر است. مسجد یاد شده دارای سه پنجره رو به ضلع شرقی، سه پنجره و یك در ورودی رو به ضلع شمالی و در ضلع غربی دو در ورودی دیده می شود. یكی از این دو در به كفشكن آقایان باز می شود و دیگری به آبدارخانه و محل استراحت خادمان.
نمای بیروین بقعه اندودی از سیمان دارد و ارتفاع ازاره سنگی آن حدود ۳۰ سانتی متر است. ایوان در نمای غربی قرار دارد و سازه ی آن از نوع سازه ی سقف است. سنگینی سقف ایوان روی یك ستون آهنی قرار دارد. وسط ایوان یك اتاقك فلزی وجود دارد كه از آن برای پاسخ گویی به سؤالات شرعی استفاده می شود. درهای ورودی بقعه در نمای غربی تعبیه شده است.بام بعقه به صورت شیروانی است و لایه ی بیرونی گنبد با ورق های طلایی رنگ پوشانده شده است. بر بلندای گنبد، یك پرچم سرخ رنگ نصب است.
در جانب غربی بقعه، قبرستان روستای چكان قرار دارد و كف صحن از سطح قبرستان به ارتفاع هفت پله پایین تر است. صحن، پوششی از آسفالت دارد و چند تنه درخت نارون كهنسال در صحن به چشم می خورد.
مسجد امام حسین
در قسمت شمالی گنبدخانه، مسجد امام حسین (علیه السلام) قرار دارد و ابعاد آن ۸×۱۲ متر است. مسجد یاد شده دارای سه پنجره رو به ضلع شرقی، سه پنجره و یك در ورودی رو به ضلع شمالی و در ضلع غربی دو در ورودی دیده می شود. یكی از این دو در به كفشكن آقایان باز می شود و دیگری به آبدارخانه و محل استراحت خادمان.
نمای بیروین بقعه اندودی از سیمان دارد و ارتفاع ازاره سنگی آن حدود ۳۰ سانتی متر است. ایوان در نمای غربی قرار دارد و سازه ی آن از نوع سازه ی سقف است. سنگینی سقف ایوان روی یك ستون آهنی قرار دارد. وسط ایوان یك اتاقك فلزی وجود دارد كه از آن برای پاسخ گویی به سؤالات شرعی استفاده می شود. درهای ورودی بقعه در نمای غربی تعبیه شده است.بام بعقه به صورت شیروانی است و لایه ی بیرونی گنبد با ورق های طلایی رنگ پوشانده شده است. بر بلندای گنبد، یك پرچم سرخ رنگ نصب است.
در جانب غربی بقعه، قبرستان روستای چكان قرار دارد و كف صحن از سطح قبرستان به ارتفاع هفت پله پایین تر است. صحن، پوششی از آسفالت دارد و چند تنه درخت نارون كهنسال در صحن به چشم می خورد.
