كارابین چیست و نحوه انتخاب كارابین مناسب

پاسخ سوال كارابین چیست و نحوه انتخاب كارابین مناسب برای كوهنوردی را در این مطلب آورده ایم. شاید بدانید كه انواع فعالیت ها در زمان كوهنوردی و صعود نیاز به كارابین دارند. برای انتخاب و استفاده درست از كارابین ها، بایست در ابتدا تفاوت بینشان را درك كنید. سه موضوع اصلی در اینجا باید مدنظر قرار بگیرند:شكل،نوع دهانه،سایز و اندازه و قدرت .با درك این تفاوت ها، سپس باید درباره نیاز مورد نظر فكر كنید. نوع صعودی كه تصمیم به انجام آن دارید و نحوه استفاده از ابزار روی انتخاب شما اثر خواهد داشت.كارابین ها عمدتاً از فولاد و آلومینیوم ساخته می شوند. آنهایی كه در ورزش استفاده می شوند وزن كمتری نسبت به قلاب هایی دارند كه در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند. بر روی یكسری از كارابین ها عبارت برای صعود مناسب نیست درج شده است كه كوهنوردان باید در هنگام خرید به آن توجه كنند. در حالی كه از دیدگاه اتیولوژیكی ، هر پیوند اتصال فلزی با یك قلاب از نظر فنی كارابین است ولی استانداردهای بین المللی قلابی را قلاب كارابین می نامند كه توانایی تحمل حداقل ۲۰ كیلونیوتن بر متر داشته باش

شناخت انواع كارابین

كارابینها توسط شركتهای مختلفی تولید می شوند ولی همه آنها باید تحت استاندارد اروپایی EN12275 تولید شوند و به همین جهت آنها را می توان در ۶ گروه مختلف تقسیم بندی كرد.

نوع D پایه (Basic)

اغلب كارابینها در این دسته جای میگیرند.اكثرا شكلی مانند حرف D دارند تا حداكثر استحكام را داشته باشند.شیوه صحیح استفاده از این كارابینها به نوع دهانه كارابین بستگی دارد كه می تواند قفل شونده یا غیر قفل شونده باشد. كارابین غیر قفل شونده دارای دهانه ای به شكل صاف یا خمیده است. دهانه صاف برای بسیاری از كارها مناسب است به خصوص برای اتصال به انتهای كوئیك دراو. دهانه خمیده تنها برای اتصال طناب به انتهای دیگر كوئیك دراو مناسب است. اگرچه این خمیدگی اصطلاحا انداختن طناب به داخل كارابین را راحت تر می كند اما باید مراقب خارج شدن تصادفی طناب از داخل كارابین نیز بود و با دقت بیتشری اینكار را انجام داد. كارابینهای غیر قفل شونده دارای وزن كمتری نسبت به مدلهای قفل شونده هستند.
در برخی مواقع نیاز به ایمنی بالاتری داریم و به سراغ كارابینهای قفل شونده می رویم. رایج ترین نوع این كارابین ها، كارابین قفل شونده پیچی است كه باید به صورت دستی با پیچاندن پیچ دهانه آنرا قفل كرد. كارابین های قفل شونده خودكار نیز البته وجود دارد اما سنگین تر و گرانتر هستند. اصولا بسته به تشخیص شما و قوانین مدون آموزشی باید برای امنیت بیشتر در قسمتهایی كه نیاز به امنیت بیشتر است از كارابین قفل شونده استفاده كرد مانند اتصال به كارگاه و اتصال به تونیك. درصورت نیاز به كارابین قفل شونده و عدم دسترسی می توانید از دو كارابین غیر قفل شونده به صورتی كه دهانه آنها مخالف یكدیگر باشند استفاده كنید.

نوع D جهتی( Directional)

این نوع كارابین برای تهیه و اتصال به كوئیك دراو تولید می شود و دستگیره ای در انتهای كارابین برای این اتصال تعبیه شده است. در صعودهای ورزشی معمولا زیاد استفاده می شود.

نوع X تخم مرغی (Oval)

شكل تخم مرغی این كارابین خاصه صعودهای امداد و نجات است. شكل متقارن این كارابین از جابجایی كارابین زمانی كه زیر بار است جلوگیری می كند، اتفاقی كه ممكن است برای دیگر شكلها بیافتد. نكته منفی این كارابین استحكام كمتر آن نسبت به كارابینهای D شكل است به خصوص زمانی كه دهانه آن باز باشد.

نوع HMS – H

این نوع از كارابین برای حمایت طراحی شده تا با اكثر ابزاری حمایت به راحتی كار كند. قسمت عریض این كارابین به طناب اجازه می دهد با داشتن فضایی بیشتر حركتی نرم و روان داشته باشد. نكته منفی این كارابین استحكام ضعیف آن به هنگام باز بودن دهانه است هر چند كه بدون استثنا این نوع كارابین به صورت دهانه قفل شونده تنها ارایه می شود.

نوع Klettersteig – K

این نوع برای تهیه لنیارد ویافراتا استفاده می شود.باید دارای دهانه قفل شونده خودكار باشند. اندازه آنها بزرگتر از معمول است تا به بتوانند به داخل كابلهای مسیر ویافراتا بیافتند.

نوع QuickLink – Q

این شكل از كارابین از آنجا كه دهانه ای برای باز شدن تصادفی ندراند امنیت را بالا می برند فقط باید دقت كرد كه مهره آن را تا انتها چرخاند تا كامل بسته شود. به دلیل ارزانی و استحكام بالای این نوع، جهت استفاده به عنوان حلقه فرود زمانی كه می خواهید از مسیری فرود بروید یا از ادامه مسیر منصرف شده می خواهید با جاگذاشتن یك كارابین از مسیر به پایین برگردید ایده آل است. البته در شكلها و آلیاژها مختلفی تولید می شوند.

استاندارد اروپایی EN12275 برای انواع كارابین:

*در ایران اصطلاحا به كارابین قفل شونده كارابین پیچ می گویند.

انواع بر اساس زبانه دهانه

كارابینهای دارای دهانه صاف

این نوع كارابین ها قوی، با دوام هستند و به راحتی استفاده میشوند و در شرایط مختلف كارایی دارند. اشكال دارای دهانه صاف در كوئیك دراو و همچنین برای متصل كردن ابزارهایی مانند فرند و كیل به رك به كار برده میشوند. همانطور كه از نام اینها بر می آید زبانه آنها كاملا صاف است.بعضی از كارابینهای دارای زبانه صاف ، نوع كی لاك keylock هستند. مدلل كی لاك یك نوك بدون شكاف دارد كه باعث میشود در زمان انداختن كارابین به بولت و هارنس …گیر نكند.

زبانه خم

این نوع كارابین ها دارای زبانه ای هستند كه قدری خمیده میباشد. این شكل باعث میشود كه متصل كردن طناب به آنها سریعتر و آسانتر صورت بگیرد. اینها به طور معمول برای سمت طناب در كوییك دراو كاربرد دارند.

مدلهای سنجاقی یا سیمی

كارابین های سنجاقی دارای زبانه سنجاق شكل هستند، كه باعث میشود وزن كلی ابزار پایین بیاید. همچنین این شكل زبانه باعث بزرگتر بودن قسمت كاربردی دهانه میشود. احتمال یخ زدن آنها نسبت به مدلهای دیگر كمتر است. اگر چه به نظر میرسد كه این نوع زبانه ها به اندازه مدلهای دیگر قوی نباشند ، اما به دلیل حجم كمتر زبانه احتمال كمتری دارد كه در هنگام سقوط باز شوند.

كارابینهای دارای دهانه قفل شونده

این نوع كارابین ها در قسمت دهانه دارای مكانیسمی می باشند كه جلوی باز شدن احتمالی ابزار را میگیرد. در اینجا از سیستمهای دستی و اتوماتیك استفاده میشود.

كارابین پیچ : در این حالت كاربر باید پیچ روی زبانه را بچرخاند تا قفل شود.

اتولاك : به طور اتوماتیك قفل میشوند.

كارابین های قفل دار عموما سنگینتر از انواع بدون قفل هستند، این مدلها برای فرود و حمایت كاربرد دارند. اتصال آنها مسلما ایمن تر است.

سایز ، وزن و اندازه كارابین

اندازه

كارابین های بزرگتر عموما در كارگاه و حمایت استفاده دارند. مدلهای كوچكتر سبكتر بوده و فضای كمتری در رك ابزار می گیرند، اما خب فضای كمتری نیز دارند.

وزن

به طور كلی كارابین سبكتر بهتر است. اما كارابینهای سبكتر همیشه بهترین نیستند. انواع بسیار سبك اغلب كوچكتر بوده كه باعث میشود استفاده از آنها سختتر شود. همچنین نازكی بدنه گاها میتواند به معنای دوام كمتر نسبی باشد.

قدرت

قدرت كارابین ها معمولا در سه جهت سنجیده میشود: طولی ، عرضی و حالت دهانه باز. این رتبه بندی ها نیز روی بدنه كارابین درج میگردند. همچنین استانداردهای UIAA و CE باید روی بدنه كارابین درج شده باشند كه به معنای قدرت كافی ابزار می باشند.
نكته درباره شلاق زبانه : دینامیك ایجاد شده در زمان سقوط كردن میتواند باعث شلاق زبانه شده ، كه باعث كاهش قدرت كلی كارابین به اندازه وضعیت دهانه باز گردد و احتمال شكستن كارابین را افزایش دهد. این مورد زمانی اتفاق می افتد كه:
اینرسی زبانه به كشش فنر كه آنرا ثابت نگه داشته غلبه كند.زبانه با شی دیگری برخورد نماید.برای جلوگیری از این اشكال می توانید از كارابین های سنجاقی یا كارابین های دارای فنر قوی استفاده كنید.

چگونه می‌توان از امتیازهای قدرت استفاده كنید

اگر پروسه انتخاب‌ كارابین شما به چند كارابین محدود كه مناسب سبك صعود شما هستند، رسید، به قدرت كارابین‌ها نگاه كنید. اگر دو كارابین داشتید كه تنها در امتیاز قدرت تفاوت دارند، بهتر است كه كارابین قوی‌تر را بخرید. توجه داشته باشید كه كارابین‌های كوچك‌تر معمولا و نه همیشه از كارابین‌های بزرگ‌تر ضعیف‌تر هستند.

نكته‌ای درمورد احتمال باز شدن هنگام سقوط

فشاری كه هنگام سقوط به كارابین وارد می‌شود، می‌تواند باعث باز شدن و یا شكستن آن شود. كارابین به دلایل زیر می‌شكند:

اینرسی دروازه بر كشش بدنه غلبه می‌كند و دروازه سرجای خود گیر می‌كند.
دروازه به جسم دیگری برخورد كند و بشكند.
برای محافظت از خود در برابر این نوع خرابی كارابین، كارابین‌هایی با دروازه‌های خاص و یا كارابین‌های مقاوم را انتخاب كنید. همچنین می‌توانید از كارابین‌های قفل دار یا كارابین‌هایی كه برای باز كردن دروازه‌شان باید قدرت بیشتر استفاه كنید، بخرید.

انتخاب كارابین : كدام كارابین بهتر است؟

حالا كه درمورد تاثیر شكل، نوع دروازه، اندازه، وزن و قدرت بر عملكرد اطلاعات كافی دارید، باید درمورد استفاده‌ای كه از كارابین دارید فكر كنید.

ویژگی‌هایی كه یك كارابین برای نوع خاصی از صعود مفید است، می‌تواند برای صعودی دیگر مفید نباشد. بطور مثال كارابین‌های كوچك كه دروازه سیمی دارند برای نگه داشتن وسایل و صعودهای سریع مناسب هستند اما آویزان كردن طناب از آن‌ها سخت‌تر از كارابین‌های بزرگ است.

كوهنوردان و صخره‌نوردان حرفه‌ای، با مرور زمان كارابینی كه با آن راحت‌تر هستند را انتخاب كرده و فقط از آن استفاده می‌كنند. اگر تازه كار هستید، جدول زیر می تواند كمكتان كند:

بیلای و راپل كردن كارابین‌های گلابی شكل بزرگ و قفل‌دار
صعودهای سریع ورزشی كارابین‌های D شكل نامتقارن با دروازه صاف‌، خمیده و یا سیمی
صعودهای سریع ترد (Trad-climbing quickdraws) كارابین‌های D شكل نامتقارن با دروازه سیمی
رك كردن وسایل (Racking trad gear) كارابین‌های D شكل نامتقارن، D شكل یا بیضوی
وقتی انتخاب‌های خود را محدود كردید، پیشنهاد می‌كنیم به فروشگاه وسایل كوهنوردی و صخره‌نوردی نزدیك خود بروید. انتخاب‌های خود را بردارید و در دست نگه دارید، باز و بست شدن دروازه را امتحان كنید. كارابین‌های قفل دار را چند بار با یك دست باز و بسته كنید. كارابین‌هایی را انتخاب كنید كه حس خوبی به شما می‌دهند، عملكردی مناسب دارند و كار كردن با آن‌ها ساده است.

یادتان باشد كه تامین امنیت هنگام صعود مسئولیت خودتان است و هیچ مقاله یا ویدیویی نمی‌تواند جای آموزش مستقیم را بگیرد. قبل از صعود، تمامی تكنیك‌ها را یاد بگیرید.