درختچه های داز و كاربرد آنها در صنایع دستی سیستان و بلوچستان كاملا مشهود است . درختچه های داز دارای برگ هایی پهن از نوع برگ های نخل خرما است. ارتفاع درخت داز حداكثر به دو متر می رسد. میوه این درخت در میان شاخه ها و به صورت خوشه ای رو به بالا می روید. هر درخت داز تقریبا بیش از ۴۰ كیلوگرم میوه می دهد. مردم بومی منطقه از میوه درخت داز برای خوراك دام استفاده می كنند. زمان گلدهی این درخت اسفند و فروردین ماه است و میوه های آن از شهریور تا آبان ماه می رسد. میوه درخت داز شبیه میوه كُنار است و مزه ای گس و شیرین دارد.
این درخت در زندگی مردم منطقه نقش به سزایی دارد و استفاده از مصنوعات درخت داز به مناطق روستایی و عشایری منحصر شده و ا از آن در مناطق شهری فقط برای مصارف تزئینی استفاده می شود.روستائیان و عشایر منطقه از برگ های درخت داز انواع سبد ، حصیر و زیر انداز ، كَپر، كفش و طناب می سازند. سرسبز بودن این درخت در طول سال این فرصت را به مردم منطقه می دهد تا برای ساخت انواع مصنوعات همواره به برگ های سبز و تازه داز دسترسی داشته باشند.
دهواری كارشناس میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی سراوان می گوید آموزش بافت انواع مصنوعات درخت داز در منطقه از نسل های گذشته به نسل های كنونی منتقل شده و كودكان نیز این آموزش ها را از بزرگترها می آموزند.هنوز هم زیرانداز اغلب خانه های روستایی و عشایری بلوچستان ، از حصیرهای بافته شده این درخت است.
مردم این مناطق هنوز در فصول گرم سال از پاپوش های ساخته شده از درخت داز كه درزبان محلی به آن “سَواس” گفته می شود استفاده می كنند و این پاپوش موجب خنك نگه داشتن پاها در گرمای سوزان منطقه می شود.
همچنین سبدهای بافته شده از درخت داز برای حمل و نگهداری كالاها بسیار كاربرد دارد . نوعی سبد هم از درخت داز بافته می شود كه در زبان محلی به آن ” سُند ” می گویند. سند در نخلستان های منطقه كاربرد فراوانی دارد. نخلداران، خوشه های خرما را قبل از برداشت داخل سند قرار می دهند تا از گزند حشرات و پرندگان و گردو غبار در امان بمانند.
همچنین برای این كه خوشه های خرما بر اثر سنگین شدن از خوشه ها جدا نشوند نیازمند تكیه گاهی هستند كه كشاورزان ،خوشه های خرما را با طناب هایی به شاخه ها می بندند ، این طناب از درختان داز بافته می شود. برای بالا رفتن از درختان خرما هم به ریسمان هایی مقاوم و محكم نیاز است كه این ریسمان ها هم از برگ های درختان داز ساخته می شود و تمامی كشاورزان ترجیح می دهند از طناب های بافته شده از درختان داز استفاده كنند و این طناب ها در مقابل گرمای سوزان منطقه دچار پوسیدگی نمی شود.
در واقع مصنوعات درخت داز را می توان به وسعت ۳۸هزار و ۵۵۱ هكتار نخلستان های بارور استان مشاهده كرد كه از این بابت سودی هم عاید بافندگان می گردد. برخی از صنعتگران منطقه علاوه بر ساخت موارد كاربردی ، از شاخ و برگ داز وسائل تزئینی مانند قاب ، دستبند، سبد و جعبه های كوچك و از هسته های آ تسبیح می سازند كه مشتریان خاص خود را دارد.
كارشناس میراث فزهنگی، گردشگری و صنایع دستی سراوان مصنوعات درخت داز را یكی از صنایع دستی اصلی این شهرستان استك ه در بسیاری از نمایشگاه های داخل و خارج استان ارائه شده و مورد استقبال قرار گرفته است.
