مشاهده آثار تاریخی از جمله بناها، كاخ‌های به‌جا مانده از دوران پادشاهان، قبرستان‌های تاریخی، موزه‌ها، كلیساها و…. انسان را سوار بر ماشین زمان كرده و به گذشته می‌برد، برخی از این آثار تاریخی مانند كلیساها، قبرستان‌های تاریخی ارامنه و آتشكده‌ها كه عموما مربوط به سایر ادیان است در بین این آثار تاریخی محبوبیت بالایی در بین برخی دوستداران میراث فرهنگی دارد.
به گزارش ایسنا، برخی از این آثار تاریخی باوجود اینكه در فهرست آثار ملی به‌ثبت رسیده‌اند، اما به‌دلیل قرار گرفتن در روستاهای كوچك و دورافتاده مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند، بسیاری از آن‌ها در گذر زمان به دست سودجویان تخریب شده‌اند و حال این آثار تاریخی مساعد نیست، معماری و قدمت این آثار از نظر مصالح به‌كار برده شد و هوش هنری اهمیت بالایی دارد كه پس از گذر این زمان طولانی هم‌چنان پابرجا هستند.
بخشی قابل توجهی از ارامنه ساكن در تركیه در زمان شاه‌عباس صفوی به ایران مهاجرت كردند كه بخشی از آن‌ها در چهارمحال و بختیاری ساكن شدند و روستاهای ارمنی‌نشین را در این استان احداث كردند، وجود قبرستان‌های تاریخی ارامنه در این استان گویای این موضوع است.
روستاهای ماموره(معموره فعلی) یكی از روستاهای ارامنه‌نشین در بخش گندمان از توابع شهرستان بروجن بوده است، قبرستان تاریخی موجود در این روستا در فهرست آثار ملی در سالیان گذشته به‌ثبت رسید، متاسفانه در اثر بی‌توجهی به حفظ این قبرستان تاریخی در سالیان گذشته برخی افراد ناآگاه و سودجو با هدف جستجوی گنج و دفینه در این قبرستان اقدام به حفاری و شكستن سنگ‌های قبر كرده‌اند.
اگر سریال بی‌توجهی به حفظ این قبرستان تاریخی واقع در روستای ماموره( معموره) ادامه پیدا كند، شاید در آینده‌ای نه چندان دور نامی از این قبرستان و كلیسای تاریخی موجود در این روستا باقی نماند.
حصاركشی قبرستان ارامنه در روستای ماموره باید در دستور كار میراث فرهنگی قرار بگیرد
رحیمیان بخشدار گندمان در خصوص وضعیت حفاظت از قبرستان تاریخی ارامنه در روستای ماموره( معموره)، اظهار كرد: حفاظت از آثار تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی بر عهده اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
وی ادامه داد: یكی از دلایل تخریب و حفاری غیرمجاز در قبرستان تاریخی ارامنه واقع در روستای ماموره نبود حصار است، اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری باید اعتباری برای این موضوع اختصاص دهد، سپس می‌توان دهیاری روستا را برای حفاظت از این آثار تاریخی مكلف كرد.
رحیمیان بیان كرد: كلیسای ارامنه در روستای ماموره در چند سال اخیر مورد حفاظت قرار گرفته است، اما برای حفاظت از قبرستان تاریخی ارامنه در این روستا نمی‌توان به‌صورت شبانه‌روزی نیرو مستقر كرد، اما گشت‌زنی انجام می‌شود.
حفاری و تخریب غیرمجاز در قبرستان تاریخی ارامنه در روستای ماموره
واحد جولایی، رئیس گروه حفظ و احیای بناهای تاریخی اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری با اشار ه به اینكه ۱۷ قبرستان تاریخی ارامنه در این استان به ثبت ملی رسیده است، اظهار كرد: قبرستان تاریخی روستاهای ماموره واقع در شهر بلداجی از توابع شهرستان بروجن به ثبت ملی رسیده و جزو آثار ملی شاخص در این استان محسوب می‌شود.
وی با بیان اینكه قبرستان تاریخی معموره تحت حفاظت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار دارد، عنوان كرد: متاسفانه این قبرستان تاریخی ارامنه توسط افراد سودجو مورد حفاری غیرمجاز واقع شده است، البته گاهی در تپه‌های باستانی نیز شاهد حفاری‌های غیرمجاز نیز هستیم.
جولایی ادامه داد: اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نمی‌تواند به‌صورت شبانه‌روزی برای حفاظت از قبرستان‌های تاریخی یك نیرو در محل مستقر كند، اما به‌صورت مستمر سركشی از این محل‌ها توسط یگان حفاظت انجام می‌شود.
رئیس گروه حفظ و احیای بناهای تاریخی اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری با بیان اینكه باید فرهنگ‌سازی در خصوص حفاظت از آثار تاریخی در بین مردم بومی و محلی صورت بگیرد، یادآور شد: برخی از افراد سودجو معتقدند به‌علت وجود سنگ قبرهای قدیمی در قبرستان‌های تاریخی امكان دارد در این مكان‌ها گنج و دفینه نیز پنهان شده باشد، بنابراین دست به تخریب و حفاری غیرمجاز می‌زنند.
وی بیان كرد: نقوش حكاكی شده بر روی سنگ قبرهای تاریخی و كتیبه‌های موجود در این قبرستان‌ها عموما مربوط به حرفه شخص در زمان زندگی، جنسیت و … است، اما عده‌ای از این موضوعات اطلاع ندارند و برای دستیابی به دفینه اقدام به حفاری در این قبرستان‌ها می‌كنند.
جولایی افزود: وقتی یك قبرستان تاریخی در آثار ملی ثبت می‌شود، این موضوع به اطلاع دهیار، بخشدار، فرمانداری، استانداری و ارگان‌های مرتبط می‌رسد، زمانی كه تابلو در این مكان نصب شود، حفاری در آن قبرستان جرم است و باتوجه به اینكه عموما قبرستان‌ها مالك شخصی ندارند، بنابراین هرگونه عملیات عمرانی در حریم این آثار ملی باید با هماهنگی اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صورت بگیرد.
رئیس گروه حفظ و احیای بناهای تاریخی اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری با بیان اینكه حصاركشی قبرستان‌های تاریخی ارامنه در استان نیازمند اعتبار است، تصریح كرد: باید مصالحی در این حصارها استفاده شود كه قابلیت سرقت نداشته باشد.
