مسجد دهدشتی بوشهر یكی از مساجد چهارمحل قدیمی بوشهر است كه در مجاورت با بافت قدیم و دریا، به عنوان عنصر مركزی و نقطه ثقل بافت قدیم بوشهر واقع شده است . مساجد تاریخی بوشهر مانند مرواریدی ارزشمند در چهار محله قدیمی دهدشتی، شنبدی، بهبهانی و كوتی می درخشند. در این میان مسجد دهدشتی كه از مساجد تاریخی بوشهر است از اهمیت ویژه برخوردار است. مسجد دهدشتی، دارای بافت قدیمی و فرسوده بوده كه طی سالیان، مورد بازسازی قرار گرفته و به شكل مساجد امروزی درآمده است. نمای داخلی با كاشی های زیبا و رنگارنگ ساخته شده كه چشم نواز است. نمای بیرونی مسجد نیز به صورت معماری نو تعبیه شده است.
تاریخچه مسجد
از درب گمرك بوشهر كه سمت بافت قدیم سرازیر می شوی، اولین محله ای كه به آن می رسی، محله دهدشتی است. اگرچه این كوی نیز مثل سایر محلات بافت قدیم مساجد معروف دیگری هم دارد. اما همیشه همه آدرس ها به همان مسجد اصلی كه به نام “دهدشتی” معروف است ختم می شود. همان مسجدی كه در فیلم اربعین ناصر تقوایی به تصویر كشیده شده است. آنچه از قدیمی ترها نقل شده، تاریخچه مسجد دهدشتی به ۳۸۰ الی ۴۰۰ سال پیش باز می گردد. این محله به دلیل مجاورت با دریا و گمرك كه شاهراه آبی كشور محسوب می شده مهاجرینی از شهر دهدشت استان كهگیلویه و بویراحمد را میزبانی كرده كه در همین مكان فعلی مسجد چادر می زدند و مجالس روضه خوانی و عزاداری خود را برپا می كردند.
این رسوم برپا بوده تا این كه پس از ۴۰ الی ۵۰ سال، بانوی سیده و تاجری از اهالی دهدشت، با اهدای مبلغی بنای اولیه این مسجد را به پا می كند. در بازسازی مسجد، سنگی یافت شده كه در آن تاریخ بازسازی مسجد را ۱۲۵۵ هجری، یعنی بیش از ۱۸۵ سال پیش عنوان كرده است. این سنگ نوشته همچنان موجود است و در منزل یكی از معتمدین نگهداری می شود. نامگذاری این مسجد نیز با توجه به خاستگاه بنیانگذاران آن مسجد “دهدشتی” نامیده شده است.
مراسم مسجد
در بوشهر قدیم، همه زندگی مردم به مسجد مرتبط بود. از عیش تا عزا و هرگونه تغییری كه در زندگی مردم اتفاق می افتاد. نقطه ثقل و تصمیم گیری آن مسجد و پیشكسوتان آن بودند. این مسئله در تمام چهار محل قدیم بوشهر جریان داشت. این مسجد هم یكی از پایگاه هایی بود كه در زندگی مردم به درستی نقش آفرینی می كرد. از سال ۱۳۳۶ كه مرحوم جهانبخش كردی زاده (بخشو) شروع به نوحه خوانی در این مسجد كرد، به واسطه حضور ایشان مراسم این مسجد شهرت بیشتری پیدا می كند. محبوبیت ملی و مورد وثوق قرار گرفتن مرحوم بخشو نیز بر اهمیت این مسجد افزود.
در آن دوره، مسجد برای هر ۳۶۵ روز برنامه داشته و تنها به محرم و صفر و رمضان اكتفا نمیشده است. در تمام سال كلاس های قرآن و نهج البلاغه و نشست های تفسیر برگزار می شده و برای هر شب حضور مردم در این مسجد برنامه خاصی در نظر گرفته میشده است.
لازم به ذكر است كه بین محلات قدیمی بوشهر، تنها در محله دهدشتی، مراسم سنج و دمام برگزار نمی شود و اكثر مردم محله برای نماز و سینه زنی و خواندن دعا در ایام مختلف به مسجد می آیند. در حال حاضر به جز ۶ خانواده هیچ یك از اهالی قدیمی در این محله زندگی نمی كنند. البته قسمت عمده آنها با توجه به تعلق خاطری كه نسبت به مسجد و محله خود دارند برای نماز و مراسم مختلف از نقاط مختلف شهر به همین مسجد باز می گردند.
نحوه دسترسی
آدرس :بوشهر ، خیابان گمرك، بلوار دهقان ، محله قدیمی دهدشتی
