مسجد شنبدی بوشهر از مساجد تاریخی و قدیمی بوشهر می باشد كه مراسم عزاداری محرم و صفر در این مسجد با شكوه و عظمت بسیار زیادی برگزار می شود. قدمت این مسجد به دوره زندیه برمی گردد. برگزاری مراسم مذهبی توسط كانون جوانان مسجد كوی شنبدی بوشهر در سطح شهرستان بوشهر از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
محله شنبدی
به سمت نوك شبه جزیره بوشهر، به محله و “مسجد شنبدی” می رسیم. سراشیبی بلند جلوی مسجد، نشانه خوبی برای افرادی است كه آدرس این مسجد را جستجو می كنند. در تاریخ شفاهی نقل شده قدمت بنای این مسجد به اواسط دوره زندیه برمی گردد. این مسجد اول خیلی كوچك بوده و در اندازه یكی از رواق های آن فضا داشته كه بعدها زمین های اطراف نیز به آن اضافه شد و به شكل كنونی درآمده است. برای مسجدی كه بیش از سیصد و اندی سال قدمت دارد، تنها اطلاعاتی از صد سال پیش و آن هم به صورت پراكنده از كتب مختلف گردآوری شده است. یكی از بزرگترین صدمات این مسجد، هجرت اهالی قدیمی آن بود.
البته اهالی قدیمی به دلیل عِرقی كه به محل دارند سعی می كنند همیشه حضور پررنگی در مراسم و آیین های برگزار شده داشته باشند. برگزاری مراسم عزاداری حسینی یكی از جلوه های بی نظیر در این مسجد است كه هر سال در ایام محرم و صفر مردم این محله و همچنین افرادی از دیگر محلات در این مسجد گرد هم جمع شده و به عزاداری می پردازند. از جمله برنامه های عزادارای در این مسجد می توان به سینه زنی سنتی بوشهری، زنجیرزنی، روضه خوانی، پامنبری ( ذكر)، سنج و دمام، حجله قاسم، شام غریبان و پخت آش اشاره كرد. شبستان این مسجد از نظر بافت و زیبایی در نوع خود كم نظیر است.
تاریخچه مسجد
بر اساس روایت های شفاهی و گفته های اهالی كوی شنبدی، شخصی به نام «شنبه بن صالح آل عصفور» كه فردی شیعه عرب و اهل كشور مصر بوده است. با خانواده راهی ایران و در نهایت بندر بوشهر می شود. در همین محله كنونی یعنی كوی شنبدی اقامت می كند. شنبه آل عصفور به كمك اهالی محل و با هزینه خود مسجد كوچكی بنا می كند. بعدها محل هم به اسم وی «شنبدی» نامگذاری می شود. سدید السلطنه كبابی بندرعباسی در كتاب خود از مسجد در این محله نام برده است. محله شنبدی از قدیمی ترین محلات ناحیه مركزی بوشهر به شمار می رود.
سال های بعد یعنی در سال های ۱۲۷۰-۱۲۷۱ هجری شمسی در زمان مرحوم سید محمدرضا كازرونی زمین های بیشتری در اطراف مسجد خریداری می شود . این مكان بزرگتر شده و به شكل امروزی درمی آید و چون مسجد توسط وی نوسازی شده بود. از آن زمان به «مسجد نو» معروف می شود.
نام مسجد پس از انقلاب به سید الشهداء (ع) تغییر یافته است. این مسجد بارها در سال های ۱۳۱۷، ۱۳۲۵، ۱۳۳۲، ۱۳۴۱ و ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ و سال ۱۳۸۹ مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. از بانیان این مسجد از گذشته تاكنون می توان به بانی مسجد سید امیر امامزاده ای، آمیرزاده، كل محمد ابراهیم جفتك، شمسایی، حاج اسماعیل شكیبازاده. حاج ماشالله شریفیان و سعید خرمایی پور اشاره كرد. «ناخدا عباس دریانورد» كاپیتان كشتی پرسپولیس و مظفری از نوحه خوان های این مسجد در دوران قاجار بوده است. وی یكی از نوحه سرا ها و همچنین ابداع گر و بنیانگذار عزاداری سنتی بوشهری است.
نحوه دسترسی
مسجد سید الشهدای كوی شنبدی بوشهر در منتهی الیه شرق شبه جزیره بوشهر واقع شده كه در جنوب شرقی آن گمرك و در شرق قدمگاه موسوم به عباسعلی قرار دارد.
