باغ موزه نظری همدان یكی از آثار تاریخی شهر همدان و از شاهكارهای دوره قاجاریه است. كه در چهارراه نظری خیابان عارف قزوینی این شهر قرار دارد.عمارت زیبا و مجلل نظری در محوطه یك باغ وسیع واقع شده است.از سال ۱۳۸۸ خورشیدی این عمارت به موزه مردم‌شناسی تغییر كاربری داده است. بر سردرِ این موزه عبارت «موزه ابن سینا همدان» درج شده اما این موزه با نام «باغ موزه نظری» معروف است.
معماری بنا
پیش طاق ورودی عمارت به طرز زیبایی با آجركاری خفته و راسته تزئین شده است. پس از آن هشتی وجود دارد كه سقف گنبدی آن با ردیف‌های منظم و یكنواخت آجری پوشش یافته است. در گوشه شمال شرقی هشتی راه‌پله‌ای مسقف با آجر ساخته شده كه دسترسی به بام هشتی را امكان‌پذیر می‌سازد. پس از طی مسیری در محوطه باغ، ساختمان اصلی مجموعه نظری قرار دارد كه شامل دو طبقه می‌باشد و سقف آن دارای پوشش شیروانی است. ورودی بنا دارای فضایی موسوم به جلوخان با سقف هرمی شكل است كه شیروانی آن روی ۴ ستون بلند چوبی با پوشش گچ و سرستون‌های دارای گل و بوته استوار شده است.
راه‌پله ورودی بنا كه ارتباط‌دهنده فضای حیاط و طبقه فوقانی می‌باشد، از فضای جلوخان می‌گذرد. طبقه فوقانی ساختمان در هر چهار ضلع دارای مهتابی با نرده‌های چوبی ظریف و ۲۴ ستون چوبی است كه با گچ پوشیده شده و سرستون‌ها با گل و بوته تزئین شده‌اند. در فضای داخلی بنا تعدادی اتاق ساخته شده كه دسترسی به آن‌ها از طریق راهرویی مقدور می‌باشد. در میان راهرو، روزنه‌ای برای نورگیری و تهویه قرار دارد. سقف برخی از اتاق‌ها لَمه‌كوبی شده است.
نحوه دسترسی
باغ عمارت نظری در شهر همدان، در خیابان عارف قزوینی قرار گرفته است.
