خانه تاریخی خاكباز اراك ، در خیابان شهید بهشتی اراك واقع شده است . عمارت حاج حسین خاكباز محسنی (اراكی) در اواخر دوره قاجاریه توسط سید حسین خاكباز یكی از فرزندان حاج آقا محسن اراكی ساخته شده است . در سال ۱۳۸۸ برای علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر ایران اسلامی تبدیل به موزه مفاخر شده است.خانه خاكباز در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۳۳۳۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری بنا
نقشه این ساختمان توسط یك مهندس روسی تهیه و اجرای كار توسط استاد مراد چمنی اراكی در مدت ۴ سال انجام شد.این بنای كوشكی با تزئینات آجری خاص دوره قاجاریه به مساحت ۳ هزار متر مربع ساخته شده و دارای ۲ ایوان شرقی و غربی، ۱۱ اتاق، حمام خصوصی قدیمی و دو قنات كه یكی در محوطه ساختمان به نام قنات ده و دیگری در زیر آب انبار به نام قنات خان حاكم، است.
خانه خاكباز در محوطه مشجری قرار دارد كه قسمتی از محوطه موزاییك فرش و مقداری به صورت باغچه بندی است.سقف زیرزمین تاق آجری و دیواره های آن به صورت آجر نما كار شده اند این قسمت از بنا حالت انبار كل ساختمان را دارد.طبقه همكف و اول هر كدام پنج اتاق مجزا با سقف تیر چوب و توخال كوبی و گچكاری و قاب سازی شده دارند،كف اتاق ها و راهرو موزائیك فرش و در و پنجره ها همگی چوبی هستند كه با شیشه های رنگی و سفید پرشده اند.حمام بنا در طبقه اول قرار دارد و كف آن و یكی از اتاق ها با كاشی مربع شكل لعابدار به رنگ آبی مفروش شده و سقف بنا نیز از انواع سقوف شیروانی است.
ساختمان در وسط عرصه حیاط قرار گرفته و در قسمت جنوب و غرب دو تراس با ستون های سنگی چهار گوش و گرد قرار دارد.یك ستون سنگی گرد نیز داخل راهرو و جلو پله های طبقه اول وجود دارد،دیوارهای ساختمان تا ارتفاع ۶۰ سانتی متر از زمین از سنگ تراش خورده كار شده است.
موزه مفاخر
در ساختمان اصلی موزه به معرفی شخصیتهای تاثیرگذار در تاریخ سیاسی.علمی و فرهنگی معاصر ایران به ویژه حضرت آیت اله امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی،آیت اله اراكی،میرزا تقی خان امیركبیر.قائم مقام فراهانی،پرفسور حسابی،دكتر محمد قریب،استاد فتحعلی واشقانی و … پرداخته شده است.
نحوه دسترسی
آدرس :مركزی، اراك، خیابان بهشتی، خانه خاكباز
