تالاب كویری میقان در استان مركزی و ۱۵ كیلومتری شمال شرقی اراك قرار دارد.این منطقه یكی از زیباترین جلوه‌های طبیعت استان مركزی و از زیستگاه‌های مهم و بین‌المللی پرندگان است. تالاب میقان، آخرین حلقه اكولوژیك حوزه آبریز دشت اراك است كه آبهای سطحی مسیل‌های فصلی را جذب می‌كند. مساحت حوزه دریاچه فصلی آن بسته به ورودی آب بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ كیلومتر مربع متغیر است. این تالاب در روزگاران گذشته به نام نمكزار فراهان مشهور بوده است. محیط دریاچه میغان از ۱۶ تا ۲۴ كیلومتر متغیر است و جزیره كوچكی در وسط آن قرار گرفته است كه آثار و خرابه‌های ساختمانی در آن وجود دارد.
آب دریاچه به قدری شور است كه در هر لیتر آن در تابستان ۵۰ گرم، در بهار ۳۸ گرم و در زمستان ۲۸ گرم نمك وجود دارد. این دریاچه زیستگاه گروه‌های بزرگ پرندگان است و آب و هوای آن در فصل پاییز بسیار مناسب است. كویر میقان به لحاظ فیزیكی وظیفه تلطیف هوای اراك را بر عهده دارد و روان آبهای این شهر وارد كویر می‌شود.
موقعیت جغرافیایی
این تالاب یا دریاچه در منطقه فراهان سفلی قرار دارد. كه درفصل بارندگی پرآب است و در فصول خشك به صورت باتلاق و نمكزار درمی‌آید كه به كویر و دریاچه میقان شهرت دارد.این محدوده از نظر اقلیمی زمستان‌های معتدل دارد. به جهت همین ویژگی، توقفگاه گروه های جمعیتی پرندگان مهاجر است كه در دسته‌های كوچك و بزرگ و با شكلی زیبا در فراز و فرود های خود تابلوهای چشم نوازی از طبیعت بكر و زیبایی ها را فراروی هر بیننده ای قرار می‌دهند.در فصل بهار تالاب میقان به عنوان یكی از زیستگاه‌های اصلی پرندگان مهاجری كه در پائیز با عبور از این منطقه از نواحی سردسیر سیبری به سمت مناطق گرمسیر جنوبی و افریقا پرگشوه بودند. اینك در راه بازگشت به موطن اصلی در این تالاب اسكان موقت دارند.
دریاچه تالاب میقان در قلب كویری واقع شده كه طی سال های اخیر با تلاش‌های منابع طبیعی به تفرجگاهی سرسبز تبدیل شده است . كه با احداث برج مراقبت كویری در دل آن شرایط مناسبی برای بازدید این منطقه مهیا شده است.غنای خاك كویر میقان اراك از ماده ارزشمند سولفات سدیم از این ناحیه به عنوان بزرگترین ذخیره گاه معدنی ماده مذكور در خاورمیانه تبدیل كرده است . تزئینات سفیدی كه از نمك و سولفات سدیم در حاشیه كویری تالاب ایجاد شده مناظری دیدنی را برای گردشگران ایجاد كرده است.
در بیش از ۱۴۷ مترمربع از كویر، معدن سولفات سدیم با ۴۷ میلیون تن ذخیره آرمیده است. واحدهایی مشغول برداشت از این معادن هستند.
گونه های جانوری
بیش از ۶۰ درصد پرندگان استان و ۱۶ درصد پرندگان كشور در این تالاب كشوری زیست می‌كنند. برخی از گونههای پرندگان مهاجر و بومی این منطقه نادر و ارزشمند بوده و حضور پر تعداد آن‌ها در فصل مهاجرت موجب می‌شود كه گروه‌های گردشگری متعددی برای پرنده نگری به این خطه سفر كنند.
وجود برخی وحوش مانند گرگ و روباه، مار، پرندگانی چون عقاب و برخی نمونه های نادر لابه لای شاخ و برگ های سبز قره داغ و آترپلیكس جلوه ای دیدنی به منطقه كویری این تالاب داده است.
درنا، مرغابی سانان، فلامینگو ها، خروس كولی و انواع پرندگان دیگر با حضور خود در طبیعت بكر تالاب میقان انسان را شگفت زده و به دیدن هر چه بیشتر وا می دارد.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه بیشتر از نوع گیاهان شورپسند یا هالوفیت بوده. كه از این نظر نیز تالاب یكی از ذخیره‌گاه های مهم گیاهان شور كشور به شمار می‌‌رود. علاوه بر پرندگان، گونههای پستانداران، آرتمیا و انواع جلبك آب شور از دیگر جانداران تالاب و محیط اطراف آن هستند.
منطقه شكار ممنوع
این تالاب توسط اداره كل حفاظت محیط زیست استان مركزی به منطقه شكار ممنوع تبدیل شده است. تالاب میقان اراك سالانه پذیرای بیش از ۱۲ هزار قطعه پرنده مهاجر از سیبری است. از سوی دیگر تالابی در یك محیط كویری است كه این خصوصیت یك ویژگی منحصر بفرد و جالب است.
بر اساس استانداردهای جهانی تالاب ها، هر تالاب كه یك درصد از یك گونه پرنده را در خود پذیرا باشد. در مختصات جهانی و بین‌المللی قرار می‌گیرد و تالاب میقان اراك در كنار تالاب گاوخونی اصفهان تنها پذیرای پرندگان مهاجر در مركز كشور به منظور زمستان گذرانی محسوب می‌شوند.
خاك این منطقه از مارن و رس بوده و در هوای مرطوب و بارانی نرم می‌شود. هنگامی كه رطوبت هوا كم می‌گردد قدرت تبخیر آب افزایش می‌یابد.
در تالاب به علت شوری آب، گنبدها و طبقات نمكی شكل می‌گیرد. این طبقات و لایه‌های نمكی تمامی سطح دریاچه را پوشانده است و از فاصله دور سفید و برفی جلوه می‌كند.
نحوه دسترسی
تالاب میقان در استان مركزی و در نزدیكی شهر اراك واقع شده است. برای دسترسی به این تالاب باید از سه راه خمین به سمت كمربندی شمالی حركت كرد. پس از آن به میدان تره بار خواهیم رسید، همچنان باید مسیر را مستقیم در پی گرفت، حدود یك الی دو كیلومتر بعد از میدان تره‌بار به یك جاده فرعی در سمت راست جاده می‌رسیم. در ابتدای جاده تابلوی بزرگ قرمز رنگی وجود دارد، پس از وارد شدن به داخل این جاده فرعی و عبور از پل روگذر به كارخانه تولید سولفات‌سدیم می‌رسیم كه در سمت راست جاده نمایان است. با ادامه این مسیر، پس از حدود سه الی چهار كیلومتر به انتهای تالاب میقان خواهیم رسید.
آدرس : استان مركزی، ۱۵ كیلومتری شمال شرقی اراك، مجاورت روستاهای راهزان، ده نمك و طرمزد
بهترین زمان برای بازدید از تالاب میقان
بهترین زمان برای برگزاری برنامه‌های پرنده‌نگری در این تالاب، فصل بهار و پاییز است. از این میان، فصل پاییز مامن این پرندگان برای گذران زندگی در آسمانی به دور از سرمای سیبری است و پرندگان اقامت بیشتری در تالاب می‌گزینند.
