باغ و عمارت چوكام رشت در محوطه ای زیبا و قدیمی در روستای چوكام خمام و در فاصله ۱۵ كیلومتری از شهر رشت واقع شده است . مساحت این باغ ۴۱۹۸۹ متر مربع می باشد. این بنا از آثار بجا مانده از دوران قاجار است.این باغ و عمارت داخل آن در تاریخ ۲۲/ ۵ / ۱۳۸۴ به شماره ۱۳۲۲۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است . یكی از مكانهای تاریخی _ فرهنگی ، طبیعی بسیار زیبا در استان گیلان می باشد .
این منطقه ی زیبا با درختان كهنسال و بلند كه ارتفاع بسیاری از آنها بالغ بر ۵۰ متر بوده و با شاخ و برگ های خود منطقه ی وسیعی از زمینهای اطراف خود را پوشش می دهند. همچنین عمارتهای داخل آن ( قابل ذكر است كه عمارت قدیمی دیگری و جدا از عمارت اصلی در داخل باغ و به فاصله تقریبی۶۰ متری از عمارت اصلی قرار دارد . كه محل سكونت فعلی مالكین می باشد ) و رودخانه پر آب كنار این باغ ، دارای زیبایی های خاص فرهنگی _ تاریخی ، طبیعی و گردشگری است.
تاریخچه بنا
این باغ و عمارت متعلق به ناصر الملك نائب السلطنه احمد شاه قاجار بوده كه آنرا به فرزندش حسینقلی خان قراگوزلو واگذار می نماید. وی پس از ازدواج با همكاری تیمور تاش، حاكم گیلان، عمارت فعلی را در باغ احداث كرد.این بنا از آثار بجا مانده از دوران قاجار است كه سال احداث آن بطور دقیق در دست نیست. اما طبق اظهار اهالی منطقه و تحقیقات به عمل آمده سال شروع احداث بنا را می توان حدود سالهای ۱۲۸۸ و ۱۲۹۰ هجری شمسی تخمین زد.
معماری بنا
این بنا با دو طبقه و با دیوارهای آجری به قطر ۶۰ سانتی متر از سطح زمین ارتفاع یافته است. ایوان زیبا و مزین به ستونها ، سرستونها و نرده ها در دو طبقه به سمت جنوب منظره دلپذیر میان بنا و محیط اطرافش بوجود آورده است. در دو ضلع شرقی و غربی كریدورهایی با شیشه بند های چوبی به عنوان حائل میان درون و بیرون بنا قرار دارد. نرده ها بصورت لوزی و با دستك به ارتفاع ۶۰ سانتی متر ،ستونها به صورت دوبل و با فاصله تقریبی ۱۵ سانتی متر از یكدیگر قرار دارند. ورودی اصلی ساختمان در مركز ضلع جنوبی آن قرار گرفته و با ستونهای تزئینی و سقف سفال پوش آراسته گردیده است.
در دو ضلع شرقی و غربی كریدورهایی وجود دارد. كه با شیشه بند های چوبی به عنوان حائل میان درون و بیرون بنا قرار دارد. سه طرف باغ رودخانه است و ارتفاع درختان كه دور تا دور باغ قرار دارد ۵۰ متر است. سال دقیق ساخت این بنا در دست نیست. اما طبق گفته اهالی و تحقیقات انجام شده حدوداً ۱۰۰ سال قدمت دارد. اهمیت تاریخی این بنا به دلیل حمل و نقل محموله های تجاری از مسیر چوكام به انزلی و برعكس می باشد.
نحوه دسترسی
برای دسترسی به این باغ ابتدا از رشت به خمام رفته. و سپس به سمت پیربازار شده و بعد از طی مسیری به این باغ زیبا خواهید رسید.
