بند عمرشاه بیرجند بندی تاریخی در فاصله ۲ كیلومتری جنوب غرب بیرجند با جهت شرقی- غربی در مسیر رودخانه‌ای فصلی در داخل رشته كوه باقران بنا شده است. این سد با هدف ذخیره آب و مهار سیلاب‌ها با مصالح آجر، سنگ و ملات ساروج ساخته شده است. طول تاج این بند ۲۷ متر، عرض آن ۴ تا ۶ متر و ارتفاع دیواره آن ۱۳ متر می‌باشد. در طرفین كانال تخلیه اضطراری آب، دو پشت‌بند به عرض ۱/۷۰ متر بنا شده كه سبب استحكام بیشتر بند شده است. این سد از سازه‌های آبی متعلق به دوره قاجار و زمان حكمرانی حشمت‌الملك (نیمه دوم قرن ۱۳ هجری قمری) می‌باشد. این بند در سال ۱۳۶۷ از سوی اداره كشاورزی مورد بازسازی قرار گرفت كه این امر موجب مخدوش شدن چهره تاریخی این اثر شد.
بند امیرشاه خراسان جنوبی مثل بند دره، هم از نظر ارزش تاریخی و هم از لحاظ گردشگری دارای اهمیت بوده و گردشگران از این منطقه به عنوان یك گردشگاه استفاده می كنند. از این رو بند عمرشاه یكی از مهمترین جاذبه های استان خراسان جنوبی بشمار می رود.بند امیرشاه بیرجند در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۸۱۵ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ژئومورفولوژی منطقه
منطقه مورد نظر در میان رشته كوه باقران و در كنار یكی از زیباترین روستاهایی كه در شمال و جنوب و در بین دره ها به وجود آمده. به خاطر لطافت آب و هوا، چشمه سارها و قنوات آب شیرین از تجمع جمعیت برخوردار است. دره هایی كه عمدتا امتداد شمالی جنوبی دارند بریده شده . سرچشمه جویبارها و چشمه های زیادی دارد كه تامین كننده آب مورد نیاز روستائیان و اهالی جنوب شهر بیرجند می باشد.
نحوه دسترسی
آدرس : خراسان جنوبی، بیرجند، ۲ كیلومتری جنوب غربی بیرجند
